Natuurvriendelijk beheren
Een tijdje geleden vroegen wij ons af
in hoeverre de gedachte van natuur
vriendelijk beheren van gronden in
Zeeuw sch-Vlaanderen gerealiseerd
was. Over hoeveel hectares gaat het
hier en wie is er zoal bij betrokken?
Wij gingen te rade bij de Provincie en
meer bepaald bij de Heer Derks. Hij
bezorgde mij de stand van zaken tot op
heden.
Om de zaak goed uit te leggen, zullen
we eerst enige aandacht schenken aan
een aantal basisbegrippen als relatie
nota en enige achtergronden schetsen.
Het is vanaf 1975 dat er in Nederland
meer aandacht ontstaan is voor de
relatie tussen landbouw enerzijds en
natuur en landschap anderzijds. In dat
jaar bracht men de Relatienota uit, in
1990 kwam het Natuurbeleidsplan en
tot slot het Structuurschema Groene
Ruimte in 1993.
In het begin was er voor de agrarische
sector niet zoveel keus om natuurge-
richt te boeren. In Zeeland was er de
omgeving van Kuitaart bij de Pols-
vlietkreek en de Otheense Kreek bij
Temeuzen. Van deze mogelijkheden
werd helaas amper gebruik gemaakt,
omdat het een geheel nieuwe aanpak
was binnen het boerenbedrijf.
Vanaf 1985 kwamen er meer gebieden
bij, mede door tussenkomst van de
provincie Zeeland. Toegevoegd wer
den zo Passageule en Linie, en ook
het Groot en Klein-Eiland nabij Hulst.
Meer en meer boeren beginnen dan de
voordelen van het sluiten van een
overeenkomst in te zien.
Met de komst van het Natuurbe
leidsplan kwam de Ecologische
Hoofdstructuur (EHS) ten tonele waar
in meer aandacht geschonken werd
aan het met elkaar verbinden van
belangrijke natuurgebieden. Tevens
werd het begrip 'natuurontwikkelings
project' geboren. Dit zijn gebieden die
als landbouwgrond gebruikt worden,
maar goede mogelijkheden in zich
dragen om reeds aanwezige reservaten
te versterken.
Hoeveel begrensde natuur in
Zeeu wsch-Vlaander en
Welke gebieden voor natuurgericht
beheer in aanmerking kwamen, werd
in 1993 vastgelegd in het Natuurbe
leidsplan. In 1996 is dit plan aange
vuld met een aantal botanisch waarde
volle dijken via het begrenzingsplan
binnendijken Zeeuws-Vlaanderen.
Dit begrenzingenplan hield in:
beheersgebied in Z.Vld.: 1077 ha
binnendijk: 95 ha
reservaatsgebied: 1582 ha
natuurontwikkeling: 540 ha.
Mogelijkheden in deze
gebieden
Alles gebeurt op basis van vrijwillig
heid. Boeren of eigenaren worden dus
zeker niet verplicht om hun gronden
anders dan vroeger te gaan bewerken.
In beheersgebieden wordt de moge
lijkheid geboden om een beheersover
eenkomst af te sluiten voor natuurge
richt beheer. Hierbij gaat het bijvoor
beeld om het terugbrengen van bemes
ting en bestrijdingsmiddelen en daar
naast kan bijvoorbeeld een rustperiode
voor een perceel worden overeengeko
men. De gedaalde produktie wordt
gecompenseerd door een bijdrage van
de overheid.
In een reservaatsgebied bestaat even
eens de mogelijkheid om een beheers
overeenkomst te sluiten. Hoofddoel is
hier echter om de gebieden aan te
kopen en door te schuiven naar de in
Zeeuws-Vlaanderen opererende behe
rende instanties, op dit moment Staats
bosbeheer en Het Zeeuwse Landschap.
Natuurmonumenten heeft amper ge
bieden in onze streken.
De wens tot aankoop bestaat eveneens
voor de natuurontwikkelingsgebie
den. Bij deze gebieden geldt tevens
dat er geld beschikbaar is voor inrich
ten van deze gebieden naar natuur
gronden. Het aankopen van gronden
en het sluiten van beheersovereenkom
sten wordt in Zeeland verzorgd door
de Dienst BBL (Bureau Beheer Land
bouwgronden) te Goes.
Gerealiseerd per 1 juli 1996.
Beheersovereenkomsten
er zijn door geheel Zeeuwsch-Vlaan-
deren 286 overeenkomsten gesloten
met 235 ondernemers voor een opper
vlakte van 710 ha. Naast het perceels-
beheer wordt ook volop aandacht
besteed aan het onderhoud van aanwe
zige landschapselementen zoals drink-
poelen en beplantingen (heggen, knot-
bomen). Er zijn ongeveer 40 drinkpoe-
len en 1500 knotbomen in beheer.
Reservaten en natuurontwikkeling:
225 ha is als reservaat aangekocht en
66 ha als natuurontwikkelingsproject.
Aan directe realisatie is er ongeveer
1000 ha die ofwel natuurvriendelijk
beheerd wordt, dan wel onder eindbe
heer is gebracht.
Naast de directe aankoop is er veel
landbouwgrond gekocht voor landin
richting welke de komende jaren gro
tendeels via uitruil beschikbaar komt
voor inrichting van reservaten en
natuurontwikkeling. Het gaat hierbij in
Zeeuwsch-Vlaanderen om 600 ha.
Deze oppervlakte komt de komende
jaren gespreid vrij via de landinrich
tingsprojecten. Deze oppervlakte zal
de komende jaren nog sterk toenemen.
Daarnaast wordt via de Li-projecten
ook veel gedaan aan inrichting van
ecologische verbindingszones.
Frieda Pillen.
10
