den weer worden opengesteld voor de
schelpdiervisserij. Hooguit kan er
worden gesproken over het verleggen
van deze gebieden.
Westerschelde
De Westerschelde heeft dus wat langer
op een regeling moeten wachten. Dat
had tot gevolg dat er jarenlang geen
enkele regeling gold en dat was te
merken ook. Elk jaar kwamen er meer
schepen die op kokkels gingen vissen.
Aan de ene kant omdat het lucratief
was: met kokkels kan behoorlijk wor
den verdiend, maar ook om een ver
gunning te kunnen claimen als er een
wettelijke regeling zou komen. Er kan
dan gesproken worden over histori
sche rechten.
Enkele jaren lang was de Wester
schelde het levende bewijs van de stel
ling dat duurzaam vissen alleen moge
lijk is als de overheid de visserij regu
leert. Vrije visserij is pure anarchie.
Elke visser probeert de laatste kokkel
voor de neus van de ander weg te
kapen. Gevolg van de anarchie is dat
veel te veel kokkels verdwenen zijn,
ook de kleine. Zo is een onnatuurlijke
opbouw in het kokkelbestand in de
Westerschelde ontstaan en het zal nog
jaren duren voor de natuurlijke leef
tijdsopbouw binnen het kokkelbestand
terug is.
En er werd gevist tegen de klippen op,
ook in gebieden waar eigenlijk niet
gevist zou mogen worden: gebieden
van het Zeeuws Landschap of tot
tegenaan de dijk: de stenen werden
soms uit de glooiing gezogen. Over
boetes maakten de vissers zich niet zo
druk. De maximale straf stond in geen
enkele verhouding tot de winst die ze
maakten.
Regelmatig is door de natuurorganisa
ties tegen deze hemeltergende situatie
geprotesteerd. Uiteindelijk kwam er
dit jaar een regeling.
Het is echter de vraag of dit te danken
is aan de druk vanuit de natuurbe
scherming. Ook de kokkelvissers, die
al langer vissen en voor de Ooster-
schelde en Waddenzee een vergunning
hebben, waren de wild-west taferelen
een doom in het oog. Het onaccepta
bele gedrag van enkelen deed het
imago van de anderen in de sector
geen goed. Deze groep van 37 'oude*
kokkelvissers had zich al eerder ver
enigd in een organisatie, de PO-
Kokkels (P O producenten organisa
tie). Ze waren er in geslaagd een voor
zitter aan te trekken met contacten tot
op het hoogste niveau: David Luteijn,
VVD-senator en behorende tot de
inner-circle van minister Van Aartsen.
Ongetwijfeld heeft zijn invloed er in
belangrijke mate toe bijgedragen dat
het dossier van de kokkelvisserij in de
Westerschelde eindelijk de aandacht
kreeg die het verdiende bij de Haagse
visserij-ambtenaren.
De minister gaf in een brief aan het
Delta-Overleg (het platform van
natuurorganisaties in de delta dat zich
met de schelpdiervisserij bezighoudt)
te kennen dat de reden van het uitblij
ven van beleid in de spoedeisendheid
van een aantal andere projecten lag.
Sinds 12 juli is het vrije vissen op de
Westerschelde verboden en er kan nu
alleen maar gevist worden als een ver
gunning is verleend.
De minister heeft een regeling getrof
fen, die vergelijkbaar is met die van de
andere kustwateren. Dus een reserve
ring van kokkels voor vogels en het
sluiten van gebieden en de verplich
ting om op basis van een visplan te
vissen.
Aantal vergunningen
De minister zal het aantal vergunnin
gen beperkt houden. Alleen die vissers
die aantoonbaar beroepshalve kokkel-
visserij hebben uitgeoefend op de
Westerschelde komen in aanmerking
voor een vergunning. Om dat te kun
nen bepalen is als peildatum 1 januari
1993 aangehouden: het moment dat de
structuurnota Zee- en Kustvisserij van
kracht werd. Een visser dient in de
eerste plaats aan te kunnen tonen dal
voor de peildatum minimaal een jaar
beroepsmatig is gevist en op de twee
de plaats minimaal twee jaar gevist te
hebben na deze peildatum.
Er zullen 6 vergunningen worden ver
leend aan vissers die behoren bij de
PO-kokkels. in hoever nog andere vis
sers rechten hebben opgebouwd, zal
afhankelijk zijn van de gegevens die
men kan overleggen. De verwachting
is, dat er nog 5 tot 6 vissers recht heb
ben op een vergunning.
Van deze vergunninghouders zal wor
den verwacht dat ze jaarlijks een vis
plan opstellen, waarin wordt aangege
ven hoe op een 'beheerste' wijze
wordt gevist, zoveel mogelijk reke
ning houdend met het natuurbelang.
Gesloten gebieden
De PO-kokkels en de ZMF hebben
over de te sluiten gebieden aan de
minister een gezamenlijk advies uitge
bracht. Dit advies is opgevolgd. Hie
rdoor zal het gebied de 'Plaat van
Baarland', het kustgebied tussen
Ellewoutsdijk en de Hoek van
Baarland, voor kokkelvisserij perma
nent gesloten blijven. Hetzelfde geldt
voor het Paulinaschor en omgeving.
Verder heeft de ZMF op verzoek van
het Zeeuwse Landschap en Natuur
monumenten er bij de minister op aan
gedrongen in ieder geval ook de bui
tendijkse terreinen die door hen
beheerd worden voor kokkelvisserij te
sluiten.
Dit verzoek werd gedeeltelijk gehono
reerd, te weten voor het westelijk deel
van de Hooge Platen, het Zwin, de
Zwarte Polder en Saeftinge. Verder
werd ook het verzoek gehonoreerd om
de slikken van Waarde te sluiten in
verband met de cultuurhistorische
waarde van het verdronken dorp
Valkenisse.
Voedsel voor vogels
De minister heeft nog geen besluit
genomen over welke hoeveelheid kok
kels er jaarlijks gereserveerd moet
blijven voor vogels. De vogelgegevens
die waren aangeleverd door het Rijks
instituut voor Kust en Zee (RIKZ)
hadden alleen betrekking op de perio
de 1990-1996. Voor de andere kustwa
teren was uitgegaan van de periode
1980-1990. De minister vond dat er
uitgegaan moest worden van een ver
gelijkbare periode, en heeft het RIKZ
om nadere gegevens gevraagd.
5
