Jan Wolkers in Aardenburg
2
Het is weer al even geleden, maar ge
zien de in het vorige Duumpje nog niet
uitgekristalliseerde bijzondere na
sleep, leest U dit artikel nu pas.
Zaterdag 13 juni was een heuglijke
dag voor de streek: De Stichting Land
schapsbeheer Zeeland hield een Amfi-
bieënsymposium in Aardenburg.
En bij amfibieën rond Aardenburg
denkt iedereen natuurlijk direct aan de
Boomkikker die rond Aardenburg nog
aangetroffen kan worden.
Het lag voor de hand dat het zwaarte
punt van het symposium dan ook op
de boomkikker lag.
De dag werd geopend door de kersver
se wethouder Guido van Daele die ons
de gehele dag van zijn gezelschap zou
voorzien. Het was duidelijk dat hij het
naar de zin had.
Er werden referaten gehouden door er
kende specialisten op boomkikkerge-
bied als Ben Crombaghs die de totale
situatie in Nederland onder de loep
nam.
Vervolgens perkte René Beijersbergen
het geheel in en besprak de situatie in
West-Zeeuws-Vlaanderen, één der
weinige streken in Nederland waar het
diertje nog voorkomt, maar waar het
toch ook zeer bedreigd wordt door
oprukkend toerisme, vervuiling,
schaalvergroting etc. Bovendien dient
een populatie, afhankelijk van de
directe omgeving, te bestaan uit min
stens 100 exemplaren om zonder risi
co van inteelt van voortbestaan verze
kerd te zijn.
Hij gaf nog eens het belang aan van
verbindende zones, de "stepping sto
nes" die ervoor kunnen zorgen dat
boomkikkergebieden met elkaar ver
bonden blijven. Zo kunnen een groter
aantal boomkikkerpopulaties de stabi
liteit verwerven, vereist voor hun
voortbestaan. Vooral in het kader van
de landinrichting is het zaak de aanwe
zige mogelijkheden zo goed mogelijk
te benutten.
Na René, die de situatie benoorden de
grens schetste, was Jurgen Van Praet
aan de beurt: voor de meesten een
goede bekende. Hij is al jaren bezig de
boomkikkerbescherming ten zuiden
van de landsgrens van de grond te krij
gen, maar na het verschijnen van ons
Boomkikkeractieplan, waarna ook in
België een soortgelijk boekwerkje het
licht zag, bleef het de laatste jaren
bedroevend stil bij onze zuiderburen.
Het was dan ook een verrassing te ho
ren dat de zaak weer vlotgetrokken is
en men een aantal projecten aangepakt
heeft om een begin te maken met het
aanleggen dan wel beter beschermen
van biotopen. Het was maar een slap
aftreksel van wat destijds in de pen
zat, maar er komt beweging in.
Na een korte pauze werd de pure na
tuur even verlaten en hield Marc van
den Beemt een cultuurhistorisch geo
riënteerd verhaal over het samengaan
tussen cultuurhistorie en natuur, welk
samengaan een uiting vond in de res
tauratie van de Kruisdijkschans. In
vorige uitgaven van ons blad is nader
ingegaan op deze reconstructie o.a.
door Sjaak Herman en Aardenburgs
conservator Arco Willeboordse.
Het theoretische verhaal van onze cul
tuurhistoricus werd opgevolgd door
Peter Maas, de man uit de praktijk die
in gewoon Nederlands aangaf welk
biotoop door de boomkikker het meest
gewaardeerd werd, en op welke wijze
we deze situatie kunnen bereiken.
Inmiddels was het half vier geworden,
en het hoogtepunt van de dag had de
zaal betreden: Jan Wolkers met echt
genote. Ze hadden de verre tocht van
Texel ondernomen op verzoek van de
Stichting Landschapsbeheer Zeeland.
Het was Aardenburgs stichtingscoör
dinator Theo Aemoudts ter ore geko
men dat Jan Wolkers in het verleden
in zijn proza aandacht geschonken had
aan boomkikkers en wat lag meer voor
de hand dan hem te vragen een bijdra
ge aan de dag te leveren met een pas
send stuk proza.
En Wolkers zou Wolkers niet zijn als
het kort verhaal niet met humor ge
bracht werd. Ook de tussendoor ge
maakte opmerkingen droegen ertoe bij
dat men het als hoogtepunt van de dag
beschouwde.
Na dit min of meer officieel gedeelte
werd het gehele gezelschap in een bus
geladen en maakten we een toertje
door de streek om de theorie aan de
praktijk te toetsen. Het was schitterend
weer, volop zon, kortom een waar ge
noegen.
De eerste halteplaats was uiteraard de
Kruisdijkschans, waar inmiddels een
infopaneel opgesteld was, wachtend
op onthulling. Na een inleidende
speech door Guido van Daele waarin
hij zich committeerde aan het verbete
ren van de omstandigheden waarin de
boomkikker in zijn gemeente Sluis-
Aardenburg moest leven, was de beurt
aan Jan Wolkers om de "jute bale"
rondom het paneel te verwijderen.
De juten zak werd direct in handen ge
stópt van Guido van Daele onder het
uitspreken van de zalvende woorden:
"mocht het beschermen van de boom
kikker niet echt lukken, dan heeft U
hier vast een boetekleed."
Hierna werd met de gehele groep de
Kruisdijkschans betreden, voorafge
gaan door de eigenaar Verschaffel, die
zichtbaar in zijn sas was met de be
langstelling. Theo Aernoudts, Peter
Maas en Sjaak Herman gaven uitleg
over de uitgevoerde werkzaamheden.
Nadat iedereen opnieuw in de bus ge
klauterd was, werd de tocht voortgezet
via Sluis langs de Kanaalweg, over de
Driekoker, door Terhofstede, langs de
wallen van Retranchement en de Con-
tre-Escarpe weer terug naar de Ka
naaldijk, waar opnieuw uitgestapt
werd en 't Vinkenest, het reservaatje
van Sjaak Herman, met een bezoek
vereerd werd.
Jan Wolkers was zo gebiologeerd door
het prachtige terreintje dat het hem de
opmerking ontlokte dat men hem daar
