3. Water
4. Ecologisch vitaal platteland
5. Duinen: ontsnippering
en vernatting
6. NBP- kwaliteitsimpuls
7. Specifieke soorten
ren zorgen ervoor dat de Deltawateren
het hart vormen van de ruimtelijke
kwaliteit van de groen/blauwe oase.
Vanuit internationaal perspectief her
bergen de Deltawateren de belangrijk
ste natuurwaarden van Nederland.
Het Deltaplan heeft de estuariene Del
ta omgetoverd in een gecompartimen-
teerd gebied. Dit heeft naast veiligheid
grote beheersproblemen opgeleverd en
verlies aan natuurlijkheid. Herstel van
estuariene relaties behoort voorop te
staan.
Met name de Westerschelde is het eni
ge echte estuarium dat nog in volle
omvang aanwezig is. Deze kwaliteiten
behoren in de lange termijnvisie, die
de minister n.a.v. de verdiepingsplan
nen heeft toegezegd, recht gedaan te
worden in samenhang met vaarwegbe-
heer en veiligheid. Verdere verdieping
van de vaarweg wijzen we af.
Schelpdiervisserij in de kustwateren is
pas dan duurzame visserij als vogels
niet in hun voedselvoorziening worden
bedreigd en er voldoende kansen be
staan voor het ontstaan van natuurlijke
mossel- en kokkelbanken.
Een robuuster waterbeheer van de bin
nenwateren kan verschillende doelen
dienen. Verdroging en wateroverlast
zijn twee kanten van dezelfde medail
le. Een waterregime dat meer fluctu
aties toestaat omdat er voldoende
ruimte is, biedt de garantie dat extre
men kunnen worden opgevangen in
gebieden die daarvoor zijn gereser
veerd. Daarnaast zijn de slechte kwali
teit van het oppervlaktewater (stikstof)
en verdroging van natuurgebieden za
ken die een integrale aanpak vergen.
Opmerkelijk fenomeen is dat aan riet
gebonden natuurwaarden (veel broed-
vogels zoals roerdomp, woudaapje,
grote karekiet, maar ook planten zoals
heemst) enorm achteruit zijn gegaan.
Gezocht kan worden naar combinaties
van boezemgebieden op de laagste
delen van de polder, helofytenfilters
om de eutrofiëring te bestrijden, brak
ke moerassen, eventueel zelfs met
veenvorming om C02 te binden en de
beschikbaarheid van water te vergro
ten voor de landbouw.
In dit licht bezien is een herbezinning
op het begrenzingenplan NBP gewenst
om een robuuster peilbeheer te kunnen
voeren en een bijdrage te leveren aan
het verbeteren van de waterkwaliteit
en waterberging.
Een integrale benadering van alle pro
blemen die in het landelijk gebied spe
len zal ook voor de natuur rendement
opleveren. Er behoort een ecologische
basiskwaliteit gerealiseerd te worden
in het hele landelijke gebied. Dat ver
onderstelt verdergaande keuzes dan tot
nu toe zijn gedaan in het ruimtelijk
beleid.
Inplaatsen van landbouwbedrijven kan
mede ecologische doelen dienen door
bijvoorbeeld melkveehouderijbedrij
ven te lokaliseren rond bestaande wei-
de- of natuurgebieden (De Blikken, De
Plate), of ecologische bedrijven in
kwetsbare bodembeschermingsgebie-
den.
Tweede op de lijst van internationaal
belangrijke natuurgebieden in Zeeland
staan de duinen. De natuurpotenties
worden nog lang niet gehaald. Ont
snippering en vernatting dragen enorm
bij aan het vergroten van de natuur
waarden. Ook bieden de duinen in
Zeeland kansen voor het terugbrengen
van een natuurlijke dynamiek.
De Zeeuwse duinen hebben een goede
bescherming, maar het probleem ligt
vooral in de negatieve ontwikkelingen
uit het verleden. Recreatiebedrijven
die zich in of bij de duinen hebben ge
vestigd en de waterwinfunctie zorgen
voor verdroging en verstoring. Herstel
van de vochtige situaties heeft priori
teit. In het kader van gebiedsgerichte
projecten langs de kust is een inzet op
het herstel van de waarden noodzake
lijk.
Natuurlijke processen toestaan in de
duinen zorgt voor een natuurlijke
regeneratie. Een gekerfde zeereep of
een slufter zoals het Zwin en de Zwar
te Polder dragen daartoe bij.
Het beschikbare budget voor inrich
ting van natuurontwikkelingsgebieden
is meestal onvoldoende om alle na
tuurpotenties tot wasdom te laten ko
men. Met name in Zeeland, waar 'na-
tuurbouw' veel potenties heeft om be
langrijke natuurwaarden te realiseren,
draagt een extra financiële impuls in
de bestaande natuurgebieden in be
langrijke mate bij aan de ecologische
doelen van het nationale natuurbeleid.
Veel NBP-gebieden liggen langs de
randen van de Deltawateren. Natuur
potenties waarop gemikt wordt, han
gen samen met het dynamische kust-
milieu. Zoute kwelstromen kunnen
goed worden benut. Omdat dynami
sche kustmilieus gewend zijn aan re
gelmatige veranderingen kan snel re
sultaat worden geboekt. Plus dat ze in
internationaal opzicht zeldzaam zijn
geworden en vaak bedreigd.
Binnendijkse natuurontwikkeling ver
onderstelt vaak heel wat graaf- en spit-
werk. Er kan nu eenmaal binnendijks
nauwelijks aangesloten worden bij
natuurlijke omstandigheden, omdat dat
schor en slik was.
Het Herstelplan Westerschelde biedt
de mogelijkheid rond de Westerschel
de een kwaliteitsslag te maken, maar
ook op andere plaatsen is zo'n extra
financiële impuls van groot belang. De
natuurorganisaties stellen voor dat de
provincie het initiatief neemt tot het
oprichten van een natuurontwikke
lingsfonds. Daaruit kan geld beschik
baar worden gesteld voor een kwali
teitsimpuls in bestaande natuurgebie
den of het realiseren van onverwachte
mogelijkheden.
Een provinciaal soortenbeleidsplan is
noodzakelijk om bedreigde dier- of
plantensoorten te behouden.
Zeeland herbergt een aantal planten
en diersoorten die buiten de provincie
nauwelijks voorkomen. In sommige
gevallen zullen deze soorten met de
realisatie van de EHS niet of nauwe
lijks geholpen zijn. Een extra inspan
ning om deze soorten toekomst te bie
den is dringend gewenst.
Vooral West-Zeeuws-Vlaanderen is
13
