De 5-stippige
Sint Jansvlind
Deze vlinder komt voornamelijk voor
in Zeeuws-Vlaanderen en in geringe
aantallen, dus de soort zou best een
steuntje in de rug kunnen gebruiken.
Alex Wieland verzamelt hiertoe
zoveel mogelijk gegevens en kan
hierbij enige hulp gebruiken.
Oproep waarnemingen van
de 5-stippige Sint Jansvlin
der (Zygaena trifolii)
In vergelijking met de rest van
Nederland komen er in Zeeuws-
Vlaanderen weinig vlinders voor
die elders in Nederland zeer zeld
zaam zijn. Bij ons vliegt echter
nog wel de 5-stippige Sint
Jansvlinder en deze is in de rest
van Nederland zeer zeldzaam. De
5-stippige Sint Jansvlinder
behoort tot de dagactieve nacht
vlinders en lijkt sterk op de veel
algemenere Sint Jansvlinder (die
door mij nog niet in Zeeuws-
Vlaanderen is waargenomen).
Beide soorten zijn glanzend
zwart en hebben een rood vlek-
kenpatroon.
De 5-stippige Sintjansvlinder
vliegt van eind mei tot in juli in
bloemrijke graslanden. De vlin
ders zijn niet schuw en zijn vaak
zeer goed te observeren.
Bekende vliegplaatsen zijn het
sluizencomplex in Terneuzen
(enige honderden tot duizend),
Clingeweg te Hulst (enige tiental
len), Axelse vlakte en Smitschorre
(enige tientallen), Vlaamse Kreek
(enkele), inlaag Hoofdplaat
(maximaal 10), veerplein Breskens
(enige tientallen) en Grote Gat
Oostburg (enige tientallen)
Zoals uit de bekende waarnemin
gen blijkt, is de soort over geheel
Zeeuws-Vlaanderen te verwach
ten. Biotopen waar de vlinders
tot nu toe gezien zijn, variëren
van bloemrijke dijken, bloemrijke
Alex Wieland
bermen en vochtige bloemrijke
hooilanden, kortom biotopen
met hoge natuurwaarden. De
vlinders vliegen vaak in kleine
populaties en hebben maar een
beperkt vliegvermogen, daarom
zijn ze erg kwetsbaar. Verkeerd
beheer, het in één keer maaien
van alle vegetatie of een te hoge
begrazingsdruk kan een popula
tie in 1 jaar uitroeien. De vlinders
en/of rupsen hebben dan niet
voldoende voedsel en verhonge
ren.
Voordat de vlinders verpoppen,
verblijven ze circa 1 week in een
cocon die op enkele tientallen
centimeters boven de grond in
een grasstengel hangt. Het is al
diverse keren gebeurd dat juist in
die periode de vegetatie werd
gemaaid zodat alle cocons verlo
ren gingen. Helaas wordt het
merendeel van onze bermen,
weilanden en dijken verkeerd
beheerd.
Een optimaal beheer voor deze
vlinders en ook voor zeer veel
(meestal zeldzame) andere die
ren en planten is gefaseerd maai
en en het maaisel afvoeren zodat
de vegetatie schraler en soorten-
rijker wordt. Zo blijft er voor de
vlinders en rupsen altijd voldoen
de voedsel over. De vlinders zijn
vaak te vinden op de bloemen
van Duifkruid, Knautia,
Knoopkruid en Speerdistel. De
rupsen leven van Rolklaver en
Moerasrolklaver.
Omdat de 5-stippige Sint
Jansvlinder zijn grootste versprei
ding heeft in Zeeuws-Vlaanderen
en hoge eisen stelt aan zijn leef
milieu, willen we graag meer
weten over het voorkomen van
deze vlinder in onze regio. Met
deze gegevens kunnen we dan
bezien hoe met het oog op het
voortbestaan van deze vlinders
bepaalde gebieden het best kun
nen worden beheerd zonder dat
andere belangen (o.a. verkeers
veiligheid) nadelig beïnvloed
worden. Daarom verzoek ik
iedereen waarnemingen van
deze vlinders (het liefst voorzien
van aantal, kaartje van de loca
tie, datum) aan mij door te
geven. Enkele wegberm- en ter
reinbeheerders hebben al te ken
nen gegeven mee te willen wer
ken aan dit project. Hopelijk kun
nen we dan ook in de toekomst
blijven genieten van deze mooie
dagactieve nachtvlinder die sym
bool staat voor bermen, dijken
en hooilanden met een hoge
natuurwaarde.
Hattingalaan 12
4561 XV Hulst
0114 - 31 70 26
vanaf 1990 n=120
17 't duumpje lente/zomer 1/'01