Hoe veilig is uw
genboterham
Eind november hield de Zeeuwse
Milieu Federatie een debat over nut
en noodzaak van gentechnologie in
voedsel. Ons bestuurslid en eco-
boerin Paula Peters maakte de dis
cussie mee, en doet hieronder ver
slag van de discussie die door de
buitengewone complexiteit niet kon
leiden leidde tot een eenduidig
slotoordeel.
Wat is gentechnologie?
Al eeuwen is de mens bezig met
het 'verbeteren' van landbouw-
rassen en gewassen. Dit gebeur
de al lang door te 'kruisen'. Men
brengt twee "goede" planten of
dieren bij elkaar en men hoopt
zo de gewenste goede eigen
schappen van beide in een plant
of dier te verenigen. Het is een
natuurlijk proces dat ook zonder
menselijk ingrijpen zou kunnen
gebeuren.(zie fig.l, traditionele
veredeling).
Paula Peters
niek (recombinant DNA-techniek)
verandert men namelijk de erfe
lijke eigenschappen van organis
men. Buiten een laboratorium is
zoiets absoluut onmogelijk. De
gevolgen van al deze technische
hoogstandjes zijn op langere ter
mijn onvoldoende bekend. En als
bv GGO - gewassen eenmaal van
uit het laboratorium in het vrije
veld worden toegepast, is dat
een onherroepelijke stap. De
gevolgen kunnen niet meer wor
den teruggedraaid.
Genetische manipulatie (modifi
catie volgens de voorstanders) is
een erg ingewikkeld en veelzijdig
probleem. Daarom geef ik hier
onder een aantal willekeurige
gedachten weer.
De multinationals die GGO - tech
nieken ontwikkelen, doen het
voorkomen dat deze techniek
noodzakelijk is om de toenemen
de wereldbevolking te kunnen
voeden.
VRAAG: Wat is de oorzaak van
honger en armoede?'ls dat 'n
tekort aan produktiecapaciteit in
de wereld (denk aan overproduc
tie in de rijke landen) of ligt de
oorzaak in een slechte verdeling
van koopkracht door oorlog,
armoede, uitbuiting en
politiek/economische handelsaf
spraken?
VRAAG: Steken multinationals
miljarden in de ontwikkeling van
GGO - technieken uit een
behoefte de arme landen te hel
pen
De multinationals die GGO - tech
nieken ontwikkelen, zeggen dat
deze techniek het mogelijk
maakt gewassen te telen met
toepassing van minder pestici
den. Als voorbeeld wordt de
ROUND-UP-READY soja
genoemd. Deze plant is bestand
tegen bespuiting met het pestici
de round up, hetgeen normaliter
alle op dat veld staande gewas
sen doodt. Er zou op die manier
minder pesticide nodig zijn, want
in een keer is al het onkruid weg.
Hierbij zijn echter een aantal
kanttekeningen te maken:
het is reeds gebleken dat de
toegepaste hoeveelheid pesticide
niet is verminderd.
het stuifmeel van de GGO - soja
kan zich vrij in de natuur ver
spreiden. Het is best mogelijk dat
straks allerlei andere planten
Gentechnologie kan alleen
plaatsvinden in een laboratori
um.Hierbij wordt een klein deel
tje uit een cel (een gen, zie
figuur hiernaast, genetische
modificatie) uit een plant, dier of
ander organisme ingebracht in
een andere plant, dier of een
ander organisme. Men brengt
daarmee een bepaalde eigen
schap versneld over, sneller dan
met de oude methode.
Bovendien kan men iets inbou
wen wat via de traditionele vere
deling nooit zou kunnen, bijvoor
beeld het inbrengen van een gen
van een bacterie in een plant of
van een slak in een geit.
Voorstanders van GGO-technolo-
gie willen het publiek nog wel
eens proberen wijs te maken dat
deze techniek helemaal niet
nieuw is, maar hetzelfde is als
bijvoorbeeld het omzetten van
melk in yoghurt of het maken
van kaas ,wijn of bier. Dit is abso
luut onwaar. Met de GGO-tech-
Een chromosoom bestaat uit talrijke genen. Deze zijn opgebouwd uit DNA-molecuien.
Illustratie: Ron Slagter.
16 't duumpje 213 -2001
De bouw van eén gen
Eén gen komt
overeen met
horizontaal sti
draad
chromosoom
