De vos in West-Zeeuws
Vlaanderen
Vorig jaar werd op de Algemene
Ledenvergadering gevraagd welk
standpunt de vereniging innam
betreffende de vos in ons landje.
Aangezien de vos zich ook dikwijls
met gevleugelde zaken bezig
houdt, lag het voor de hand het
antwoord op deze vraag te laten
formuleren door de vogelwerk
groep. Hieronder leest u allereerst
enige algemene zaken betreffende
de vos en het artikel wordt afge
sloten met hun bevindingen zoals
ze verwoord werden op ledenver
gadering eind maart in Sluis.
De vos is een familielid van onze
huishond. Met grote ogen en
lange snorharen is het de meest
katachtige van de hondenfamlie.
De rode tot bruingrijze vacht,
geaccentueerd door het zwart op
oren en poten en het zwartwit
van de snuit, plus de dikke staart
met vaak witte punt, maken de
vos tot één van onze mooiste
zoogdieren. Toch blijkt dit inne
mende uiterlijk niet voldoende te
zijn om hem bij iedereen geliefd
te maken. Al eeuwenlang staat
Reintje in een kwade reuk en
wordt hij uitgemaakt voor sluwe
bedrieger en kippenrover. Nog
steeds denken velen er zo over,
hoewel we intussen beter kun
nen weten. Met behulp van het
onderzoek dat op veel plaatsen
verricht is naar de leefwijze van
de vos, valt een heel wat aardi
ger beeld te schetsen van ons
grootste roofdier.
Hoe groot
Een vos is maar weinig groter
dan een flinke kat, hoewel hij
door zijn lange vacht en dikke
staart vooral 's winters bedriege-
lijk groot kan lijken. Van neus
punt tot staartpunt is hij onge
veer een meter lang; de staart
neemt daarvan veertig centime
ter voor zijn rekening. Volwassen
mannetjes wegen gemiddeld 6,5
kilo, vrouwtjes 5,5 kilo. Bij de
geboorte is een jonge vos onge
veer honderd gram zwaar; in drie
tot vier maanden tijd groeit hij
op tot het gewicht van de vol
wassen vos. In Nederland was de
zwaarste vos, voorzover bekend,
een mannetjesvos van 8,3 kilo,
uit de duinstreek.
Hoe oud worden ze
De 'gemiddelde' vos wordt niet
oud. Uit een groot Zwitsers
onderzoek bleek dat een vos die
de leeftijd van zelfstandigheid
had bereikt, daarna nog gemid
deld één jaar en vijf maanden te
leven had. Veel jongen sterven
echter al voordat ze zelfstandig
zijn. In een 'natuurlijke' popula
tie in de duinen stierf 45 - 50
van de jonge vossen al voordat
ze zelfstandig waren. Daarna
bedroeg de sterfte jaarlijks onge
veer 30 In zo'n onbejaagde
populatie sterven de oudere vol
wassen vrouwtjesvossen meestal
na een jaar of vijf, zes een
natuurlijke dood, weggekropen
in een hol in het terrein waar ze
sinds hun jeugd gewoond heb
ben. De oudst bekende vos in
Nederland, een vrouwtje, werd
twaalf jaar (duinstreek).
Volwassen mannetjesvossen wor
den na vijf tot zes jaar meestal
weggejaagd door een jonge gast,
en slijten de (korte) rest van hun
leven zwervend en voortdurend
weggejaagd, tussen de territoria
van andere, nog krachtige man-*
netjes, door. In gevangenschap
kunnen vossen wel 15 jaar oud
worden.
Waar komen ze voor
Er leven in de wereld verschillen
de soorten vossen. Denk maar
aan het woestijnvosje en de pool
vos. In ons land leeft slechts één
soort, die we daarom eenvoudig
weg 'vos' noemen (vulpes vul-
pes). Deze soort komt voor op
het noordelijke halfrond, van
Alaska tot Japan.
Bij ons komen vossen van ouds
her voor op de hogere gronden,
maar de laatste decennia is er
een duidelijke uitbreiding te
bespeuren naar de laaggelegen
delen in het noorden en het wes
ten, waar ze nu op veel plekken
de weidevogels belagen. In
Nederland worden de duinen
sinds het eind van de jaren zestig
door vossen bewoond, hoogst
waarschijnlijk nadat ze door
mensen zijn uitgezet.
Baas op eigen erf
Net als het geval is bij veel vogel
soorten, houden vossen er een
'territorium' op na. Dat betekent
dat een gebied waar vossen
leven, volledig is opgedeeld in
kleine stukjes. In elk daarvan zijn
één mannetje en zijn vrouwtje
heer en meesteres. Ze geven
overal in dit territorium steeds
weer hun geuren af, precies zoals
honden in de stad en katten bin
nenshuis.
6 't duumpje 7 - 2002
