Jaarrondbesrazing in de Kievittepolder Awie de Zwart In veel natuurgebieden lopen er heel wat woester uitziende runde ren rond dan de lieflijke koetjes waaraan wij gewend zijn in Zeeuws- Vlaanderen. Maar ook in onze streek doen de Schotse hooglanders hun intrede, blijkens bijgaand artikel. Sinds kort loopt er een kleine kudde Schotse Hooglanders in de Kievittepolder en de aangrenzen de Oudelandse polder ten wes ten van Cadzand-Bad. Deze win terharde runderen zijn door het Zeeuwse Landschap ingezet om het duingebied het hele jaar rond te begrazen. Om een vol doende groot begrazingsgebied te krijgen, is met behulp van metalen veeroosters op bestaan de wandel- en fietspaden een tweetal oversteekplaatsen gemaakt zodat de runderen vrij van het ene naar het andere deelgebied kunnen. Bestaande paden blijven hierdoor voor het publiek gehandhaafd. In navol gend artikel wordt nader inge gaan op het nut van deze "oer- runderen".Toekomstvoorspelling en aangevuld met actuele waar nemingen. De laatste jaren wordt er binnen het natuurbehoud in steeds gro tere mate gebruik gemaakt van runderen die nog dicht bij hun oorsprong staan. Robuuste die ren waaraan weinig is gesleuteld en die daardoor nog een grote zelfredzaamheid bezitten. Zo worden de kalveren doorgaans probleemloos geworpen en zijn de koeien gedurende de schrale winterperiode prima in staat zelf hun kostje bijeen te scharrelen. Vooral het laatste is vanuit natuuroogpunt interessant. De laatste jaren zagen we dat de Kievittepolder in snel tempo dichtgroeide. De "gewone" koei en die er tijdens het groeiseizoen graasden, konden het grote aan bod aan voedsel niet aan. De open kruidenrijke vegetatie ver ruigde en raakte overwoekerd door Duindoorn- en Bottelroos struweel. Veel planten verstikten onder het juk van deze nieuwe bewoners. Zo is de zeldzame Gestreepte klaver teruggedron gen op minder dan één vierkante decimeter en heeft het fraaie Vleugeltjesbloem al een aantal jaren terug de handdoek in de ring gegooid. Gladgeschoren. Door het inzetten van een 'jaar- rondbegrazing' met Schotse Hooglanders (particulier eigen dom) bestaat er de hoop dat het dichtgroeien van het gebied kan worden gekeerd en de verruiging ten dele gestopt. Daarvoor is met name de begrazing in de winter van belang. In de zomer, als het gras de grond uit brult, kunnen de koei en de enorme voedselvoorraad niet aan. Het aanbod overstijgt de vraag waardoor gaandeweg een achterstand in beweiding ontstaat. Pas als de koudeperiode zich aandient en de groei van het gras stilvalt, kunnen de winter harde grazers hun opgelopen achterstand inhalen. De dorre, vergeelde grashalmen en verhou- te kruiden vormen dan een aan zienlijk aandeel in het menu. Langzaam maar zeker worden de ruige grazige vegetaties kort gevreten. Aan het eind van de winter, als het nieuwe leven zich in al haar prilheid begint aan te dienen, is het meeste overjarige gras opge ruimd en ligt de weide er "glad geschoren" bij. In deze lage en open grasmat kunnen zich nu nieuwe planten vestigen en ver Foto's: Awie de Zv dwenen soorten opnieuw een kansje wagen. Platgetrapt Omdat volgens de schijf van vijf verdord gras alleen niet voldoen de is, worden de dieren in deze periode ook gedwongen op zoek te gaan naar aanvullend voedsel. Hiertoe struinen ze, schijnbaar ongehinderd, door het struweel. Oude verzwakte duindoornstrui ken worden omver geduwd en platgetrapt en ook de Chinese bottelroos valt ten prooi aan de vraatzucht. Her en der zijn alle toppen uit de struiken gevreten en uit de duizenden pitjes in de uitwerpselen valt op te maken dat ook de bottels erg in de smaak vallen. Al doende ont staan er looppaadjes en plaatse lijk open plekken in het dichte struweel. Eertijds overwoekerde floristische juweeltjes krijgen nu wellicht een nieuwe kans. Kaalslag. Het voorgaande kan tot de mis vatting leiden dat begrazing met winterharde runderen zal leiden tot een kaalslag in het gebied. Dit is zeker niet het geval. Veel struiken zijn prima gewapend tegen vraat. Getooid met stekels en doornen weten struiken als mei-, slee- en duindoorn en diverse rozen zich goed te weren tegen de grazers. Zij zullen pas ten prooi vallen wanneer de struiken door ouderdom sterk verzwakt raken. Voor veel bomen geldt dit niet. De meeste zijn als jonge plantjes bijzonder kwetsbaar. Een zorg vuldig gekiemd eikje kan achte loos door de ruwe tong van het rund worden uitgetrokken. 8 't duumpje 7 - 2002

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 2002 | | pagina 8