Een korte Cursus' Sinds een aantal jaren is een aantal gidsen, recent opgeleid via IVN, zeer actief binnen 't Duumpje en hiermee is een gedegen structuur ontstaan in de educatieve bezigheden van onze vereniging. De groep vond enige bijscholing gewenst met betrekking tot het ont staan van West-Zeeuws-Vlaanderen. Jan Janssens doet verslag en draagt tevens een steentje bij aan uw histo rische kennis. Eind 2002 kwamen de gidsen van de zomeravondexcursies bij elkaar om het afgelopen jaar te bespreken en wat er mogelijk kan worden verbeterd in de toe komst. Bij een aantal gidsen was er behoefte aan meer kennis over het ontstaan van de streek en zo ontstond het idee om een cursus te organiseren met dit thema als onderwerp. Na wat mailtjes, afspraken en telefoontjes werd het volgende afgesproken: - op maandagavonden 10 en 24 maart worden theoriebijeenkom sten georganiseerd met als onderwerp "het ontstaan van de streek", gevolgd door een excur sie op zaterdagmiddag 5 april, waarbij het geleerde in het veld zal worden bekeken. - inhoudelijk zal deze "korte cur sus", zoals hij al snel heet, voor den geleid door: drs. André Bauwens, historicus en a/s zodanig zeer geïnteresseerd in de streek en lie. Willy Wintein, jarenlang docent geografie aan het middelbaar onderwijs in Brugge en sinds zijn pensionering full-time bezig met zijn grootste hobby: historische geografie. Een enquête levert 31 deelne mers op en als locatie wordt Jan Janssens gekozen voor scholengemeen schap 't Zwin. Maandagavond 10 maart. Het is voor de meesten even wennen als Willy direct aan het begin van zijn betoog verklaart dat hij niet onderbroken wil wor den door vragen; tijdens de pauze en aan het eind van zijn verhaal zal er voldoende tijd zijn om vragen te stellen. Achteraf blijkt dat een goede insteek te zijn. De daardoor bereikte continuïteit geeft zijn verhaal meer samenhang en is daardoor beter te begrijpen. Zonder al te veel moeilijke woor den geeft hij een helder beeld van de ontwikkeling van het landschap vanaf de laatste ijstijd, zo'n 10.000 jaar geleden, tot het jaar 1583. Hij maakt daarbij gebruik van door hemzelf ontwikkelde kaar ten en foto's van vergelijkbare landschapstypen. Binnen de Tachtigjarige oorlog werd gekozen voor het jaar 1583, omdat toen de eerste inundaties (het moedwillig onder water zet ten) een abrubt einde maakten aan het toenmalige middeleeuw se landschap. Veel van wat hij te vertellen heeft, is gebaseerd op onderzoek en publicaties van de laatste tien jaar. In die periode is met name veel geologisch onderzoek gedaan en dat heeft onder meer aangetoond dat de theorie van de Duinkerke-transgressies (een reeks grote overstromingen) in de wetenschap verlaten is. De stijging van de zeespiegel is een geleidelijke geweest, weliswaar niet altijd in even sterke mate maar wel geleidelijk. Het is zelfs zo dat de zeespiegel tegenwoor dig veel minder sterk stijgt dan vroeger. Ook de storm van 1134 waardoor Brugge aan het Zwin kwam te liggen, verwijst hij naar het rijk der fabeltjes. Geologisch onder zoek heeft aangetoond dat tus sen Brugge en 't Zwin een grote rug van dekzand ligt. De verbin ding naar het Zwin werd gegra ven door mensenhanden. Van 3000 - 200 voor Christus houdt een gesloten kustbarrière op 5 kilometer afstand van het huidige Cadzand de zee buiten en tegelijk het zoete water bin nen, waardoor de streek is veran derd in één groot moerassig veengebied met hier en daar wat zandruggen met daarop bos. Vanaf 250 na Christus doorbreekt de zee deze kustbarrière (ingres- sie), waardoor er een groot dyna misch getijdengebied ontstaat, dat langzaam weer dichtslibt met door dezelfde zee aangevoerd zand en klei. Vanaf 800 na Christus ontstaat er, geholpen door mensenhanden, een kunstmatige kustbarrière, die op drie zeegaten na het land opnieuw afsluit: het Sluisse Gat, het Zwarte Gat en de Braakman. Maandagavond 24 maart. André Bauwens is zeer deskun dig, met name over de Tachtig jarige Oorlog of zoals hij zelf lie ver zegt "De Opstand", want het was zeker niet overal tachtig jaar oorlog. Zijn verhaal wordt ondersteund met een groot aantal (uiteinde lijk elf) historische kaarten, waar mee onze reis door de tijd verder gaat van 1583 tot heden. Het om strategische redenen onder water zetten en houden van het landschap (inundatie) heeft een enorme impact op het middeleeuwse landschap. Oude watergangen worden opnieuw uitgeschuurd tot forse kreken en in laaggelegen gebieden (afge graven door moernering) ont staan grote kreeksystemen (Coxydse Gat). 5 't duumpje 2-2003

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 2003 | | pagina 5