V.r.
'A
6.64 x 9.54 inch photo quality
image available in the book:
"The Universe: 365 Days"
REFLECTOREN - Gratis licht
Reflectoren op en naast wegen
zorgen voor gratis licht en schij
nen alleen wanneer ze nodig
zijn. Katoogjes op de weg (veel
gebruikt in Oostenrijk) zijn veili
ger en goedkoper dan straatver
lichting. Bij katoogjes zijn hinder
nissen meteen te zien, terwijl er
bij straatverlichting altijd lichte
en donkere vlekken ontstaan, en
in de donkere vlekken de hinder
nissen bijna niet te zien zijn,
omdat mensenogen niet de tijd
krijgen zich aan te passen.
BEWEGINGSDETECTOR -
Licht wanneer het nodig is
Verlichting kan worden gekop
peld aan een bewegingsdetector,
zodat lampen enkel gaan bran
den wanneer dat nodig is. In
Delft wordt bijvoorbeeld gebruik
gemaakt van 'slimme' fietspaden
in het recreatiegebied
Kerkpolder. Het systeem regis
treert wanneer een fietser of
wandelaar de paden benadert,
voert het lichtniveau langzaam
op en als de bezoeker de
Kerkpolder binnengaat zijn de
lampen al aan en na het verlaten
gaan ze weer uit. Dat bespaart
energie, geeft nachtdieren rust
en voorkomt lichthinder.
Goed geplaatste bewegingsmel
ders zijn ook nuttig om onge
wenste bezoekers af te schrikken.
Met een permanente tuinverlich-
ting maakt u het werk van inbre
kers immers veel gemakkeliiker,
maar als zo'n lamp aanflitst als
de onverlaat aan komt lopen,
mag een zekere preventieve wer
king verondersteld worden.
NACHTRECLAME -
ziet niemand
Het verlichten van sportvelden en
openbare gebouwen na midder
nacht is onnodig. Ook bedrijfster
reinen kunnen werken met een
tijdklok. Welk effect heeft het
immers om tussen 23.00 en 6.00
uur de verlichting aan te laten
staan, als bijna niemand voorbij
komt.
In België is berekend dat het vol
ledig doven van de openbare ver
lichting tussen 24.00 uur en 6.00
uur een jaarlijkse besparing ople
vert van 133 GWh. Dat is 22,1%
van het jaarverbruik voor open
bare verlichting.
WETGEVING -
Bescherm de duisternis
Het thema lichthinder moet
expliciet worden opgenomen in
het milieubeleid. Bestaande
regelgeving kan worden uitge
breid en het toezicht op de nale
ving ervan is voor verbetering
vatbaar. Er zou een duidelijke
stellingname moeten komen van
de Nederlandse overheid; niet
alleen wat betreft het milieube
leid, maar ook wat betreft ver
gunningenbeleid van Rijk,
Provincie en Gemeenten voor de
aanleg en gebruik van buitenver
lichting. Soms is privé-tuinverlich-
ting naast een openbare weg fel
ler dan de straatverlichting zelf.
Dit kan bij weggebruikers ver
warring veroorzaken. Ook hier
kan wetgeving duidelijkheid
scheppen.
Ter bescherming van de nachtelij
ke duisternis, kunnen er donker-
tegebieden worden ingesteld,
zoals dat ook is gèdaan bij stilte-
gebieden. In Canada is een
gebied van bijna 2000 hectare
aangewezen als natuurreservaat
voor donkere hemels. Kunstlicht
is er verboden. Het Torrance
Barrens Conservation Reserve is
het eerste 'donkere hemel-park'
in de wereld.
MAATREGELEN
Een aantal wapens in de strijd
voor een donkere nacht:
Wetgeving
Er is op dit moment (nog) geen
specifieke wetgeving op het
gebied van lichthinder. Wel kun
nen gemeenten op grond van
een bepaalde milieuwet maatre
gelen nemen. Een uitzondering is
assimilatieverlichting, zoals die
bij tuinbouwkassen wordt toege
past. Hier geldt dat:
- het verbod van de toepassing
van assimilatiebelichting gedu
rende een aaneengesloten
periode van 4 uur tussen 19.00
en 02.00 uur, dan wel
- de verplichting tot het aanbren
gen van een voorziening aan de
bovenzijde van de glasopstand,
die de lichtuitstraling ten min
ste 95% reduceert, dan wel
- het vaststellen van een periode
tussen I september en I mei,
gedurende welke het verboden
is vanaf 20.00 tot 24.00 uur assi
milatiebelichting toe te passen,
met dien verstande dat gedu
rende ten minste 10 aaneenge
sloten weken tijdens genoemde
uren assimilatiebelichting wordt
toegestaan.
7 7 't duumpje 3-2003
