Zeevenkel, plant van de Zeeuws-Vlaamse rotskust Awie de Zwart Het klinkt wellicht wat vreemd waneer gesproken wordt over een rotskust in één van de platste lan den van de wereld. Een land waar van de amerikanen geloven dat als Hansje Brinker zijn vinger uit de dijk haalt, het hele land onder water loopt. Toch zijn ze er, de rotsen. Toegegeven, ze vallen in het niet bij de "white cliffs of Dover" of de imposante steile krijtrotsen aan de Franse overzijde; Cap Griz-Nez en Cap Blanc-Nez Ze zijn eerder nietig en klein en ontberen een historie die terug gaat tot in het Krijt-tijdperk. Sterker nog, ze zijn gewoon aan gelegd en dienen de verdediging van het land. Bedacht, ontwor pen en gecreëerd door de mens. Ze vormen de harde grens tussen zee en land, de plaats waar tij dens winterse stormen de golven hun woede op de kust koelen. We hebben het hier over de ste nen glooiingen die her en der langs onze kustlijn te vinden zijn. Opgetrokken uit basaltblokken, betonnen klinkers of hier en daar nog Vilvoordse zandsteen. Zeevenkel. Dankzij aangespoelde organi sche stoffen die zich ophopen tussen de spleten van de ste-nen kent het biotoop een geheel eigen flora. Een zeldzame ver schijning binnen dit milieu is Zeevenkel (Crithmum mariti- mum). Deze forse vaak verspreid liggen de schermbloemige (bloeiwijze als fluitekruid) is een soort van de rotskusten die in de stenen glooiingen langs de Westerschelde een geschikt alter natief heeft gevonden. Zeevenkel valt in het oog door de fris geelgroene bloeiwijze en een grijsgroen vlezig blad. De plant groeit aan de voet van de dijk en voedt zich met stikstof uit aangespoeld verterend wier en uit opspattend zeewater. Zuinig Omdat het stenig substraat tij dens de zomer sterk kan uit drogen is het voor de plant van levensbelang om zuinig om te springen met water. Daarbij spelen de dikke vlezige bladeren een belangrijke rol. Zij zuigen zich in natte perioden vol met vocht om het later tijdens een droge periode weer aan te spreken. Verder heeft ook het grijs-groene uiterlijk van het blad een bespa rende functie. Deze kleur helpt de plant om een groot deel van het brandende zonlicht terug te kaatsen (wit, lees grijs, weer kaatst het zonlicht). Het blad raakt hierdoor niet oververhit en hoeft geen kostbaar vocht uit het blad aan te wenden om de tem peratuur via verdamping (zwe ten) omlaag te brengen. Geen ov/erbodige luxe in een omgeving waarin vooral zout water voorhanden is. Zeldzaam Hetzelfde zoute zeewater biedt Zeevenkel de helpende hand bij de verspreiding van het zaad. De sponsachtige zaadjes blijven drij ven en worden soms over grote afstanden verspreid. Het is nog niet zo lang geleden dat deze schermbloemige een zeer zeldzame verschijning langs de kust was en om die reden hoog genoteerd op de Rode Lijst van bedreigde plantensoorten. De laatste jaren lijkt de plant zich echter "flink" uit te breiden. Mogelijk is dit het gevolg van een goede broedval van popula ties elders, bijvoorbeeld die van de eerder genoemde rotskliffen langs het Kanaal. Langs de West-Zeeuws-Vlaamse kust is Zeevenkel de afgelopen 3 jaar in 11 kilometerhokken aan getroffen. In verreweg de meeste gevallen zijn de planten op ste nen glooiingen gevonden. De rijkste vindplaatsen bevinden zich op de basalthellingen van het Zwin, 't Killetje en de steenglooi ing tussen Breskens en Hoofdplaat. Alleen in het Zwin, de Verdronken Zwarte Polder en op de Bol op de Hooge Platen had Zeevenkel ook wortel geschoten in lage zandduintjes. De totale omvang van de popula ties is echter nog altijd gering. Als we alle exemplaren bij elkaar optellen, komen we tot een beperkt aantal van 45 planten! Het maakt de plant nog altijd kwetsbaar. Zeker gezien het feit dat de groeiplaatsen nogal eens op de schop genomen worden bij veranderend beleid of inzicht. Het kaartje geeft een beeld van d vindplaatsen van de laatste 3 jaar Sr 4 't duumpje 3-2003

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 2003 | | pagina 4