Voorkomen van Kamsalamander. Tek.:Stichting Ravon, Nijmegen.
Boomkikkers en Rugstreep-
padden maken veel geluid. De
salamanders zijn wat moeilijker.
Indien er veel zitten en het water
helder is, dan kun je ze zien
zwemmen. Een handig hulpmid
del is het inventariseren met fui
ken. De fuiken zijn zo vervaar
digd dat de salamanders, die
vooral 's nachts actief zijn, er wel
in kunnen zwemmen, maar niet
uit. Bij het lichten van de fuik (na
1 of 2 nachten) kan bepaald wor
den welke soorten er zitten. Het
voordeel van fuiken ten opzichte
van het bemonsteren met een
schepnet is dat het betreffende
biotoop niet geheel overhoop
gehaald wordt, 't Duumpje en
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland hebben een aantal fui
ken beschikbaar die op verzoek
uitgezet kunnen worden. De
laatste jaren is er veel geïnventa
riseerd met de fuiken en er zijn
veel ontdekkingen gedaan. Een
aantal biotopen wordt jaarlijks
op dezelfde wijze onderzocht en
zo kan bepaald worden of de
populatie in het betreffende
gebied voor- of achteruit gaat.
In dit artikel worden de versprei
dingskaartjes getoond van de
salamanders. De vraag is om
waarnemingen van alle amfi
bieën (ook de algemene padden
en kikkers) door te geven zodat
deze meegenomen kunnen wor
den om de verspreidingskaartjes
zo compleet mogelijk te maken.
De resultaten kunnen in een ver
volgartikel worden getoond en
ze zijn natuurlijk ook te zien in
de Atlas. De kaartjes zijn
gemaakt door RAVON.
Kleine watersalamander
De Kleine watersalamander is de
meest algemene soort. Toch komt
deze lang niet overal even alge
meen voor. Op het kaartje is te
zien dat rondom Oostburg,
Waterlandkerkje en Biervliet,
Hoofdplaat minder stippen staan.
Het is soms moeilijk te zeggen
waardoor dit komt; wel is duide
lijk dat ze niet houden van grote
open en monotone gebieden.
Tijdens een speciale amfibieënex-
cursie bij de Wilhelminadijk
(nabij Hoofdplaat) werden in
2002 7 drinkputten onderzocht
en in geen enkele werd een sala
mander aangetroffen. Op andere
locaties daarentegen zaten er 68
(record in 1 nacht in 1 fuik) in 1
fuik.
Kamsalamander
De Kamsalamander is een stuk
zeldzamer. Het is een Rode
Lijstsoort en een provinciale doel-
soort. De verspreidingskaartjes
van de soort in Vlaanderen geven
aan dat de Zeeuwse populatie
hiermee geen aansluiting heeft.
Het is dus een soort waar we
zeer zuinig op moeten zijn. De
Kamsalamander komt vooral
voor in een kleinschalig land
schap (het ouderwetse boeren
land) met veel afwisseling waar
voldoende poelen dicht bij elkaar
liggen. Meestal gaat het ook om
locaties waar oude poelen lig
gen. Waar de Kamsalamander
voorkomt zijn meestal ook de
overige natuurwaarden hoog.
Redelijk recent ontdekt is een
populatie bij Breskens in de
natuurgebiedjes van Petrus van 't
Westeinde. Alle salamanders heb
ben een uniek buikpatroon. Bij
de Kamsalamander is dit ook
goed te zien. Momenteel zijn er
enkele onderzoeken waarbij de
buiken gefotografeerd worden.
Zo kan bepaald worden hoe oud
de salamanders worden en of ze
jaarlijks naar hetzelfde voort-
plantingsbiotoop terugkeren.
Mogelijk zijn er nog niet ontdek
te populaties.
Alpenwatersalamander
De Alpenwatersalamander is een
echte nieuwkomer. Indien je de
verspreidingskaartjes van
Vlaanderen bekijkt, zie je veel
stippen in het aan Zeeuws-
Vlaanderen grenzend gebied.
Het is dan ook niet verwonderlijk
dat ze bij ons aangetroffen zijn.
Het zijn prachtig gekleurde sala
manders. Het verspreidingspa
troon in Zeeuws-Vlaanderen is
opvallend. Ze blijven tot op
heden binnen het
Dekzandgebied: in West-Zeeuws-
Vlaanderen dus rondom
Aardenburg waar de aantallen
nog niet zo heel hoog zijn. In
Oost-Zeeuws-Vlaanderen zijn
kleine aantallen aangetroffen
rondom Overslag en Clinge en
hoge aantallen (tot maximaal 70
op 1 locatie) in de bosachtige
omgeving van Heikant en
Koewacht. De nabijheid van bos
jes heeft een duidelijke positieve
invloed op deze soort. Ik ben
benieuwd of er rondom Eede
ook drinkputten zijn waar ze
voorkomen? Wie gaat op zoek
U kunt helpen
Waarnemingen kunt u doorge
ven via amfibie@steltkluut.nl oï:
alex.wieland@slz.landschapsbe-
heer.nl
Wie fuiken wil lenen (te gebrui
ken in de periode maart-juni) kan
dit doorgeven via de bovenstaan
de email-adressen.
Alex Wieland
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland
Postbus 286
4460 AR Goes
Voorkomen van Kleine Watersalamander. Tek.:Stichting Ravon, Nijmegen.
11 't duumpje 1-2004