In Nederland uitgestorven
zeggesoort herontdekt
In 1999 vond de auteur een onbe
kende zegge-soort op de wallen van
Retranchement. In de daaropvolgen
de jaren boog een aantal mensen
zich over de plant, maar pas drie
jaar later werd definitief bevestigd
dat het om Kust-zegge ging. Een
soort die één keer eerder in
Nederland is gevonden. Hieronder
een verslag van de zoektocht naar
de juiste naam.
Grasachtigen genieten bij de
meeste mensen niet zo'n warme
belangstelling. Ze worden vaak
onder het kopje gras op één
hoop geveegd. En wie toch de
moedige stap neemt om deze
planten nader uit te pluizen
loopt in de determinatietabel
tegen een lange waslijst van
moeilijke termen op. Het uitein
delijke resultaat van de zoek
tocht levert dan ook vaak een
hoop twijfel op. Onzekerheid
over de juistheid van de determi
natie. Dat laatste overkwam mij
enkele jaren geleden.
Schutblad
Tijdens een inventarisatie van de
vegetatie van de wallen van
Retranchement in 1999 stootte
ondergetekende op een zegge-
achtige plant. (Een zegge lijkt
uiterlijk veel op gras maar onder
scheidt zich onder andere door
een vaak scherp driekantige
bloeistengel) Op het eerste
gezicht had de plant veel weg
van Twee-rijige zegge (Carex dis
ticha) maar enkele afwijkende
uiterlijke kenmerken stonden een
onvoorwaardelijke toekenning in
de weg. Het meest in het oog
springende kenmerk was het
schutblad dat veel langer was
dan de bloeiwijze. Bij de
Tweerijige zegge is dit veel kor
ter dan de bloeiwijze.
Awie de Zwart
Omdat ik er met de flora niet uit
kwam nam ik wat plantendelen
mee en zocht ik mijn toevlucht
tot plaatjes. Afbeeldingen van
zeggen en biezen werden beke
ken op zoek naar bloeiwijzen
met een vergelijkbaar schutblad.
Maar behalve Platte bies was er
niets dat voldeed aan het beeld.
Een antwoord bleef uit.
Rijksherbarium
Later dat jaar zag ik twee regio
nale floristen zitten op een terras
in Retranchement. Ik ben op ze
afgestapt en heb ze mijn pro
bleem voorgelegd. Vervolgens
zijn we naar de groeiplek gegaan
en hebben wat herbariummateri
aal verzameld. Ook beide heren
waren geenszins zeker van de
naam. Meer dan de overtuiging
dat het een zegge betrof, kon
den ze op dat moment niet
geven. Nader onderzoek op het
Rijksherbarium in Leiden zou uit
sluitsel moeten geven.
Vermoeden
Vervolgens bleef het weer een
poosje stil tot in 2001 werd
gevraagd om meer herbariumma
teriaal. Er was inmiddels wel al
een sterk vermoeden gerezen
over de soortnaam. Het zou
mogelijk gaan om Waardzegge
(Carex divisa): een soort die in
1990 van de standaardlijst was
afgevoerd omdat de plant eind
jaren zeventig uit Nederland was
verdwenen.
Het verlossende woord
In 2002 werd de plant nogmaals
opgediept tijdens een FLORON-
kamp in de streek. Ook nu werd
er weer gretig bewijsmateriaal
geoogst. Maar ondanks de aan
wezigheid van enkele tientallen
gerenommeerde floristen bleef
de naam van de plant in nevelen
gehuld. Pas op 17 december 2002
kwam eindelijk het verlossend
woord. Het Rijksherbarium
Leiden bevestigde dat Op gevon
den zegge inderdaad Waard-
zegge betrof. Daarmee was de
plant officieel erkend e' terug in
Nederland nadat ze voo het
laatst in 1975 was gevo den in
Makkumerwaard in Frin land.
Inmiddels is de plant ook her
kend in een hooilandje in de
Oudelandse polder bij Cadzand-
bad waarmee Waardzegge nu in
Nederland bekend is van 3 kilo-
meterhokken, allemaal in West-
Zeeuws-Vlaanderen!
Vegetatieopname
In de zomer van 2003 zijn René
van Moorsel (Rijksherbarium
Leiden), Wim van Wijngaarden
(Provincie Zeeland), Peter Maas
(Landschapbeheer Zeeland) en
ondergetekende nogmaals het
veld ingegaan om van iedere
afzonderlijke groeiplaats een
foto en een vegetatieopname te
maken. Daarnaast is ook weer
herbariummateriaal geoogst voor
het Rijksherbarium in Leiden.
Kustzegge
Inmiddels is de Nederlandse
naam naar aanleiding van de
vondst veranderd van Waard
zegge in Kustzegge. Een betere
naam omdat de plant in deze
contreien altijd beperkt is geble
ven tot een smalle strook langs
de kust. Ook de dichtstbijzijnde
groeiplaats in Noord-Frankrijk
bevindt zich vlak bij de kust. Het
groeit hier bij de monding van
het riviertje "Le Slack" bij
Ambleteuse. Verder is zij vroeger
langs de Belgische kust op enkele
plaatsen aangetroffen.
%r
4 't duumpje 1-2004
