Overwinterend
vleermuizen
Sandra Dobbelaar
Heet van de naald rolde de telling
binnen van de in Zeeuws-Vlaanderen
overwinterende vleermuizen.
Regelmatig verschijnt het in het
nieuws: "Jeugd wil eigen hang
plek" of "Hangplek wordt goed
in de gaten gehouden". Eigenlijk
is het niets nieuws meer. Ook
niet als het gaat over zulke plek
ken voor vleermuizen. Al een
aantal jaren achter elkaar wor
den namelijk verschillende win
terverblijven (hangplekken)
gecontroleerd. Dit om een idee
te krijgen van hoe het met de
vleermuis gaat in ons land.
's Winters houden vleermuizen
een winterslaap. Bunkers en kel
ders zijn geschikte plaatsen daar
voor. Het vriest er niet, de tempe
ratuur is er constant en de lucht
vochtigheid hoog. Er zijn niet
veel geschikte overwintering
plaatsen in Zeeland.
Sinds 1997 creëert Stichting
Landschapsbeheer Zeeland daar
om winterverblijven voor vleer
muizen. Enerzijds door bestaande
bunkers in te richten (leegmaken
tochtvrij maken deur en
invliegopening). Anderzijds door
aanleg van nieuwe bunkers.
Oude duikerelementen worden
achter elkaar geplaatst, met
grond afgedekt en door een deur
met invliegopening afgesloten.
Nog steeds is in geen enkele van
deze speciaal gecreëerde winter
verblijven een vleermuis aange
3
5
O
lu
5
O
O
_l
>5
a
>7
S
AMERSF.CODE
O.
Z
w
s
v>
9
4»
e
4»
f
O
JZ
w
s
v>
3
w
E
O»
M
f
O
■iv
c
2
J
•ié
Cl
v>
C
w
w
4é
3
E
n
n
Ja
5
■u
3
"E
m
rs
A
4»
c
CS
s
s£
1
lU
5
4r*
3
0
1
1
4»
s
1
cs
5
i
4è
lV
e
1
1
4»
N
:c
CS
e
O
07-01-2004
Stenen beer Sluis
11
15
370
015-370
4
6
1
11
07-01-2004
Wallen Sluis bunker 1
15
15
371
015-371
0
07-01-2004
Mallen Sluis bunker 2
15
15
371
015-371
0
07-01-2004
Wallen Sluis bunker 3
15
15
371
015-371
0
07-01-2004
Groede bunker 1
9
23
379
023-379
2
23
25
07-01-2004
Groede bunker 2
9
23
379
023-379
5
5
07-01-2004
Groede bunker 3
9
23
379
023-379
0
07-01-2004
Groede bunker 4
9
23
379
023-379
0
07-01-2004
Groede bunker (veld)
9
23
379
023-379
0
07-01-2004
Groede bunker (bijburiker)
10
23
380
023-380
0
07-01-2004
Retranchement bunker 1
26
15
375
015,4-375,4
1
2
3
07-01-2004
Retranchement bunker 2
26
15
375
015,4-375,4
0
07-01-2004
Retranchement bunker 3
26
15
375
015,4-375,4
2
2
07-01-2004
Retranchement bunker 4
26
15
375
015,4-375,5
0
07-01-2004
Aardappelk Oostburg Blauwe weg
27
16
368
016,5-368,5
0
07-01-2004
St. Anna ter Muiden (ruïne)
X
14
371
014-371
0
07-01-2004
Tragelwestl
X
26
375
026-375
1
1
07-01-2004
Tragel west 2
26
375
026-375
0
16-01-2004
Biervliet
X
36
343
36,2-343,5
0
07-01-2004
Aardappelk Oostburg
X
24
369
024,1-369,7
0
07-01-2004
Aardappelk Groede Schoondijkse wg
X
26
377
026,0-377,4
0
Totaal
Zeeland
0
0
0
0
7
36
4
0
47
Foto: SLZ
troffen. Momenteel worden er
dan ook geen meer aangelegd.
Wel succesvol zijn de al bestaan
de bunkers die speciaal aange
past werden.
In januari werd het jaarlijkse
inventarisatierondje weer
gemaakt. Gestart werd in de
bunkers van het Hertenkamp bij
Groede. Niet alleen aantal en
soort worden dan genoteerd,
maar ook de exacte plaats waar
vleermuizen hangen en hóe ze
hangen. Niet alle vleermuizen
hangen namelijk netjes aan de
achterpootjes aan het plafond.
Sommigen hangen aan de muur,
alleen of met meerdere samen of
soms zitten ze ergens helemaal
tussen geklemd. Vervolgens wer
den de Steenen Beer en enkele
bunkers in de wallen van Sluis
bezocht, de ruïne te St. Anna ter
Muiden en een reeks bunkers te
Retranchement. Niet alle locaties
leverden grote aantallen op.
Plekken die vorig jaar scoorden,
leverden nu minder en in sommi
ge vallen zelfs helemaal niets op.
De beste plek voor vleermuizen
om te overwinteren blijft nog
steeds het bunkercomplex van
het Hertenkamp bij Groede, met
in totaal 30 vleermuizen. Dat zijn
er echter weer minder, dan vorig
jaar. Tevens werd er dit jaar
helaas ook de Grootoorvleermuis
niet meer waargenomen.
Het gaat niet goed met de vleer
muizen in ons land. Ook in West
Zeeuws-Vlaanderen constateren
we deze achteruitgang. Maar de
tellingen blijven doorgaan. Niet
alleen om de vleermuispopulatie
te volgen, maar ook omdat ver
dwenen soorten weer op zouden
kunnen duiken. Want wie weet,
hangt daar ineens weer een
fraanjestaart of mopsvleermuis!
Deze laatste is sinds de sloop in
1995 van de ruïne van het pen
sionaat te Sluis niet meer waar
genomen. Omdat deze plek de
laatst bekende plaats binnen
Nederland was, is de
Mopsvleermuis daarmee waar
schijnlijk uit Nederland verdwe
nen.
Zie bijgevoegde tabel voor alle
gegevens van de laatste telling.
Waarnemers: Jan Piet Bekker,
Luciën Calle en Sandra
Dobbelaar.
9 't duumpje 1-2004