Schaapskudde
en Vlaamse
peterselie
♦r
Vlaamse Peterselie is een soort die
sporadisch voorkomt. Onze schaaps
kudde blies een verdwenen groei
plaats van deze soort nieuw leven
in.
Sinds 1998 graast er een schaaps
kudde op een aantal West
Zeeuws Vlaamse dijken. Een wol
len deken die als een graasmachi
ne traag door de vegetatie
schuift. Het inzetten van de scha
pen moet de verruigde dijken
weer floristisch op de kaart zet
ten.
Sinds de start worden de effecten
op de vegetatie nauwlettend
gevolgd. In zogeheten perma
nente quadranten (pq's) worden
jaarlijks alle plantensoorten
genoteerd. Welke soorten pro
fiteren van de begrazing en
welke soorten hebben het juist
moeilijk. Het meest spannend
zijn de nieuwe soorten, planten
die zich dankzij de begrazing
(op)nieuw vestigen. Dat laatste
lijkt te gaan gebeuren met de
Vlaamse peterselie op de
Henricusdijk ten noorden van
Oostburg.
Klei
Vlaamse peterselie is een uit de
klei getrokken zeldzaamheid. In
Nederland is ze beperkt tot het
westelijk deel van Zeeuws-
Vlaanderen. In de jaren dertig
van de vorige eeuw werd zij voor
het eerst in Nederland aangetrof
fen. Een select groepje vooraan
staande floristen vond de
schermbloemige tijdens een
excursie langs een akkerrand bij
Cadzand-ESad. Op dit moment
komt de plant slechts op een
drietal dijken bestendig voor.
Twee voormalige zeedijken in de
buurt van Nummer Een en een
dijktalud bij de Verdronken
Zwarte Polder. Daarnaast zijn
twee jaar terug nog enkele kort-
Awie de Zwart
stondige groeiplaatsen gevonden
die het gevolg waren van graaf-
activiteiten in enkele bermen
langs de weg.
Oude zaadbank
Terug naar de peterselieplantjes
op de Henricusdijk. Twee jaar
terug werden tijdens een inven
tarisatie drie plantjes gevonden
op twee verschillende locaties
dicht bij elkaar. Al snel rees het
vermoeden dat de plantjes
afkomstig waren uit een oude
zaadbank. Dit jaar werd dat ver
moeden nog eens versterkt toen
in de buurt meer dan honderd
kiemplantjes werden ontdekt op
een oppervlakte van twee bij drie
meter.
Geduld
Vermoedelijk heeft hier vroeger
een gezonde, niet uit de archie
ven bekende populatie Vlaamse
peterselie gedijt. Tot enkele tien
tallen jaren terug werd dit dijkta
lud begraasd door vee. Vroeger
werden veel dijken op deze
manier beweid. De koeien hiel
den het gras kort en zorgden op
het steile talud plaatselijk voor
een opengetrapte zode. Vooral
dat laatste is van belang voor
een bestendige groeiplaats. Als
oorspronkelijk akkeronkruid (de
oude naam is Oogstpeterselie)
kiemt het met graagte op deze
kale bodem. De laatste decennia
echter zijn veel van dergelijke
kleine dijkweides als onrendabele
overhoekjes opgeruimd. In snel
tempo verruigen deze dijken en
nemen grassen de overhand. De
noodzakelijke kale plekken
groeien dicht en de Vlaamse
peterselie rest niets anders dan
zich terug te trekken in de vorm
van zaad en geduldig te wachten
op betere tijden.
Maar ziedaar, geduld wordt
beloond. Honderden schapen
gingen de verruigde vegetatie op
de Henricusdijk te lijf en brach
ten de oude zaadbank aan het
licht.
Ververst
Wie verwacht dat de scherm-
bloemen even opvallend zijn als
die van familielid Fluitekruid
komt bedrogen uit. De plant is
één- of tweejarig en bloeit met
zeer onopvallende bloeischerm-
pjes die zijn opgebouwd uit
enkele tientallen minuscule
bloempjes. Wie niet vooraf het
juiste beeld voor ogen heeft, zal
dan ook tevergeefs zoeken. Nee,
het is beter om je te richten op
het blad. Dit is trapsgewijs opge
bouwd en het glimt aantrekkelijk
in het zonnetje. Dit is ook
meteen de plek waar men moet
zoeken: het zonnige zuidtalud.
Hier heerst een warm microkli
maat waardoor de plant zich, in
combinatie met de milde winters
in onze streken, kan handhaven.
Zeeuws-Vlaanderen ligt namelijk
aan de noordgrens van het ver
spreidingsgebied.
Voor de toekomst is één vraag
van belang: is de plant bestand
tegen het begrazingsregime van
de schaapskudde. Met andere
woorden: komt de plant tot bloei
en wordt er zaad gezet zodat de
oude zaadbank ververst kan wor
den. Afwachten...
NB. Enkele jaren geleden Is de
officiële naam van Vlaamse
peterselie door het Rijksherba
rium in Leiden veranderd in
Wilde peterselie. Zolang de plant
zich echter niet waagt buiten de
grenzen van het enige stukje
Vlaanderen op Nederlands
grondgebied, blijven wij hard
nekkig volharden in de oude
naam.
5 't duumpje 3-2003
