Nachtvlinderaars
gezocht
Hans van Kuijk
Het streven is om is om in 2010 in
de serie Fauna Zeelandica het eerste
deel van de nachtvlinderatlas van
Zeeland uit te laten komen. De
streefdatum 2010 kan alleen
gehaald worden als het onderzoek
volledig is. Omdat het om een groot
aantal soorten gaat, zullen er drie
boeken over nachtvlinders verschij
nen. Er wordt niet alleen onderzocht
welke soorten waar voorkomen
maar het gaat ook om welke aantal
len per soort in welk type natuur.
Voor de gegevensverzameling
zullen vanaf 2005 gedurende vier
jaar overal in Zeeland nachtvlin
ders worden geteld. Tellen
gebeurt door vlinders in een val
te vangen of door een laken te
spannen. Een vlinderval is een
kist waarin eierdozen worden
gedaan. In het deksel zit een gat
waardoor een speciale lamp bin
nen en buiten de kist schijnt. De
vlinders worden door het lam
plicht aangetrokken en gaan in
de eierdozen zitten, 's Morgens
wordt de val geopend en kunnen
de vlinders gedetermineerd en
geteld worden. Daarna worden
ze losgelaten. Een andere metho
de is het spannen van een laken
waarop een zelfde speciale lamp
is gericht. De vlinders komen
erop af en kunnen dan worden
gedetermineerd en geteld.
In 2004 heeft een viertal leden
van de vlinderwerkgroep al
geteld. Dit om kennis en ervaring
op te doen. Het determineren
van nachtvlinders is niet zo
gemakkelijk. Er zijn in Zeeland
zo'n 560 soorten (macro's)
bekend, dan zijn er ook nog de
micro's maar die doen in het
onderzoek niet mee. De ervaring
leert dat het goed is met twee
mensen aan een val of laken te
werken en een digitale camera te
hebben om zo de vlinders die
niet meteen worden herkend
nog eens op de computer te kun
nen bekijken of door te zenden
aan iemand die meer deskundig
is. Het tellen heeft naast inspan
ning veel plezier gegeven en
nachtvlinders tellen blijkt versla
vend te werken. Het is steeds
weer verassend te zien wat er in
de val zit, hoe soorten verdwij
nen en weer nieuwe soorten ver
schijnen. Het is een ontdekkings
reis, want er is weinig bekend
over de nachtvlinders die in
Zeeuwsch-Vlaanderen voorko
men. Er zit dus nogal eens een
soort in de val of op het laken
die hier niet eerder is waargeno
men. We hebben zelfs vlinders
gevangen die nog niet eerder in
Zeeland waren waargenomen.
Het is de bedoeling dat er de
komende vier jaar in alle 16 uur-
hokken van West Zeeuwsch-
Vlaanderen wordt geteld. Een
uurhok is een gebied van 5 bij 5
kilometer. In ieder uurhok wordt
een jaar geteld. Het volgend jaar
is een ander hok aan de beurt.
Dat betekent dat er met 4 stellen
tellers gewerkt moet worden om
tijdig klaar te zijn. We hebben
twee stellen. We zoeken er dus
nog (minimaal) twee.
Het tellen moet als het enigszins
kan wekelijks gebeuren. In de
winter is het snel gedaan. Dan
zitten er hoogstens enkele vlin
ders in de val maar in de zomer
kunnen dat er soms honderden
zijn. Er zijn er dan veel van een
soort dus dat telt snel door maar
je bent dan toch gauw enkele
uren met het tellen bezig.
Voor degenen die tellen stelt
stichting Het Zeeuwse Landschap
een aantal faciliteiten ter
beschikking. Zo krijg je een val
en een nachtvlindergids ter
beschikking. Verder worden de
lampen voor de val beschikbaar
gesteld. De vlinderwerkgroep van
't Duumpje verzorgt de opleiding
en begeleiding.
Naast tellers zoeken we ook in
alle uurhokken locaties waar de
val gedurende een jaar wekelijks
kan staan en een aantal keren
een laken kan worden gespan
nen. Het is de bedoeling dat de
locaties samen een goede afspie
geling vormen van alle natuurty-
pen die aanwezig zijn in de
regio. Naast nachtelijke activitei
ten is er ook nog genoeg te doen
voor de dagactievelingen: bij
voorbeeld gericht naar dagactie-
ve nachtvlinders of bepaalde rup
sensoorten zoeken.
Voel je je aangetrokken tot het
nachtvlinderavontuur of weet je
een heel geschikt adres of wil je
zelf je tuin of erf beschikbaar
stellen aan de tellers, laat het
dan weten aan Anna Almekinders
(e-mail Vlinders@duumpje.nl
tel. 0117-420910
adres: Olieslagersweg 1,
4525 LC Retranchement.
Vlindertabel 2
70 't duumpje 4/2004-2005
Aantal soorten nachtvlinders bekend in Zeeland en in Nederland (stand t/m 2002)
Familienaam
Wetenschappelijk
Zeeland
Nederland
Wortelboorders
Hepialidae
3
5
Slakrupsen
Lirnacodidae
1
2
Bloeddrupjes
Zygaenidae
3
6
Wespvlinders
Sesiidae
6
13
Houtboorders
Cossidae
3
3:
Venstetvlekjes
Thyrididae
0] 1
Spinners
Lasiocampidae
16
Berkenspinners
Endrornidae
o| 1
Nachtpauwogen
Saturnidae
1 3
Herfstspinners
Lemonidae
0
1
Pijlstaarten
Sphingidae
15
18
Eenstaartjes
Drepanidae
11
16
Spanners
Geometridae
198
296
Tandvlinders
Notodontidae
20
32
Uilen
Noctuidae
246
356
Donsvlinders
Lymantridae
8 12:
Visstaartjes
Nolidae
8 12
Beervlinders
Arctiidae
25
35
Totaal
556
828
