Monitoring van
dagvlinders op vaste
routes
w
Anna Almekinders
Als je ontwikkelingen in de vlinder
stand over een aantal jaren wil aan
tonen, zul je regelmatig dezelfde
gebieden moeten inventariseren.
Hieronder een verslag van een eer
ste reeks van waarnemingen in
diverse gebieden in onze streek.
In 2003 is met de monitoring van
dagvlinders op bepaalde vaste
routes gestart. Routes die zowel
vorig jaar als dit jaar zijn gelopen
zijn: Aardenburg de Zuidwal; St.
Kruis De Plate; Oostburg Kaas en
Broodsedijk en Retranchement
akkerranden in de Olieslagerspol
der.
De lengtes van de routes verschil
len enorm, zodat de aantallen
vlinderwaarnemingen niet in
absolute zin vergeleken kunnen
worden. Ook de biotopen van de
routes tonen grote verschillen.
De Zuidwal in Aardenburg is een
beboste wal met daarop een
wandelpad. Hier en daar worden
de bosschages onderbroken door
een grasveldje. Een deel van de
route wordt geflankeerd door
volkstuinen met groenten en
bloemen. De vlinders op de
Zuidwal zijn typische tuin- of
parkvlinders, zoals atalanta, dag
pauwoog en vooral bont zand
oogje. Deze laatste vlinder leeft
aan de bosrand.Op geen enkele
andere lokatie zijn zoveel exem
plaren van het bont zandoogje
geteld als hier. Typische grassoor
ten als oranje en bruin zandoog
je en ook zwartsprietdikkopje
worden weinig gezien.
De biotoop op De Plate is totaal
anders. De route loopt langs de
randen van een grasland (hooi
land). Aan de ene kant is het
laag en vochtig, grenzend aan
water met riet. Dit gedeelte staat
gedurende de wintermaanden
onder water. De vegetatie
bestaat hier uit watermunt,
zegge, akkerdistel, verschillende
soorten orchideeen en gras. De
andere kant van het grasland ligt
hoger en blijft droog. Hier groeit
gras met rode klaver en ooie-
vaarsbek. Aan deze rand staat
struweel van braam en egelan
tier. Hoge populieren zorgden
voor beschutting tegen noorden
en noordwestenwind. Deze
bomen zijn echter dit najaar ge
rooid. Nu maar afwachten of dat
volgend jaar te zien is aan de
vlinderstand.
Door de combinatie van gras
land, bosschage en een tuin
komen hier veel verschillende
soorten vlinders voor. Het bont
zandoogje als bosrandbewoner
en het bruin zandoogje in het
grasland. Opvallend is dat hier in
beide jaren heel weinig oranje
zandoogjes, ook grasliefhebbers,
zijn waargenomen.
De Kaas en Broodsedijk te
Oostburg is een grasdijk met
daarop een fiets-wandelpad. Aan
een kant struiken en aan de
andere kant het Grote Gat. Vorig
jaar werd hier vanaf half juni fre
quent gemaaid Dit jaar ging dat
beter. Op deze route komen
vooral icarusblauwtjes voor. Van
deze soort leeft de rups op rol
klaver. Hoewel er in 2003 alleen
de eerste generatie is geteld
waren er toch meer vlinders dan
dit jaar die grotendeels tot de
tweede generatie behoorden.
Zou dit het gevolg van het maai
en van vorig jaar zijn? Het lijkt
erop dat de vlinders van 2004
niet ter plaatse hebben overwin
terd, maar nakomelingen zijn
van een eerste generatie van dit
jaar elders..
De akkerranden bij
Retranchement bestaan uit
bloemrijke randen rond een
akker. Daarnaast zijn in de route
twee niet-akkerranden opgeno
men als referentie t.w. een sloot
met landweggetje tussen een
dijk en een akker en een weg
berm langs een rustig steenslag
weggetje. De vlinders die hier
het meest worden waargenomen
zijn die soorten waarvan de rup
sen op grassen leven, zoals
zwartsprietdikkopje, bruin en
oranje zandoogje.
In vergelijking met 2003 zijn in
2004 het groot en klein koolwitje
sterk toegenomen. Dit is op alle
lokaties het geval. Het klein
geaderd witje is met uitzonde
ring van De Plate juist sterk afge
nomen. 2003 was een prachtig
zonnig jaar. Veel trekvlinders als
distelvlinder en oranje luzerne-
vlinder werden toen waargeno
men. Dit jaar was dat veel min
der omdat er geen warme zui
denwind is geweest. Opvallend
8 't duumpje 4/2004-2005
