Over myxomatose en
menselijkheid
Hans van Kuijk
Als u mocht denken dat de schrijver
van dit artikel alleen naar vlinders
keek en zich door de prachtige kleu
ren het zicht op de maatschappij
liet benemen, bewijst deze tekst dat
het tegendeel het geval is.
Sinds enkele jaren ging het goed
met de konijnenstand in de
Olieslagerspolder en omgeving.
Er waren er honderden en
ondanks de aanwezigheid van
vossen, hermelijnen, kiekendie
ven en buizerds nam hun aantal
toe. Afgelopen najaar en winter
hebben de jagers hier omstreeks
200 konijnen gevangen, maar dat
waren ze lang niet allemaal. Op
ons erf in die polder woonden
vorig jaar zomer zo'n 10 konij
nen, in de herfst waren het er 20
geworden en na de winter liep
het aantal al snel op tot zo'n
30/40 stuks.
Konijnen eten erg divers als ze
de keuze hebben. Ze eten nu
eens wat gras, dan graven ze
weer wortels op, proeven van
diverse kruiden en onkruiden. En
in de winter eten ze ook de
schors van appel- en perenbomen
en diverse struiken. Je moet om
zowat alles wat je wilt behouden
gaas zetten anders vreten ze
eraan; alleen rabarber moeten ze
niet.
Tot voor kort waren we hier vrij
wel gevrijwaard van ziekten, ter
wijl dat in de omgeving wel
anders was. Vorig najaar telde
mijn buurman langs het uitwate
ringskanaal in de Zwinpolder nog
zo'n 75 konijnen. Nu zijn de
meeste dood. Gestorven, aan een
van de virusziekten. De ziekte
heeft zich voortgezet door de
Zwinpolder heen tot aan de dijk
met de Olieslagerspolder. Daar
heeft hij nog een aantal slacht
offers geëist en is toen gestopt.
De andere kant op zitten er
konijnen tot aan de windsingel
van de buren. Verderop is er
geen één meer te bekennen,
eveneens geveld.
We hoopten dat de ziekte tot
stilstand was gekomen en dat er
factoren waren, zoals de aanwe
zigheid van voldoende geva
rieerd voedsel, die de konijnen
voldoende weerstand zouden
geven. Maar het mocht niet zo
zijn. Begin april sloeg de myxo
matose toe en inmiddels zijn er
al veel dieren ziek of dood. Het
schijnt dat 5 tot 10% overleeft en
dat die en hun nageslacht voor
een jaar of 3 immuun zijn voor
de ziekte.
Nu is het zo dat myxomatose
door de mens vanuit Brazilië,
waar het een vrij onschuldige
ziekte was, naar Australië is
geëxporteerd om daar de over
last door konijnen te bestrijden.
Veel dieren gingen dood, maar er
ontstond ook immuniteit.
Daarom is het virus "verbeterd"
en opnieuw ingezet. Later is het
ook in Europa ingevoerd en tot
op de dag van vandaag sterven
er ontelbare dieren aan deze
ziekte.
Er zijn mensen die zoiets onmen
selijk noemen, maar dat is een
manier om te doen alsof de mens
er niet voor verantwoordelijk is.
Er is echter geen ander wezen
dan de mens die zijn medeschep
selen zoiets aandoet. Dus mense
lijk is een beter woord.
Je zou verwachten dat we ervan
geleerd hebben en dieren met
meer respect behandelen. Nee
dus. Nog elke dag lijden er die
ren in de bio-industrie of als
proefdier voor het testen van
cosmetica. Nog elke keer als boe
ren op hun land insecticiden ver
spreiden, sterven er miljoenen
dieren omdat er enkele zijn die
schadelijk zijn voor de gewassen.
En nog elke dag kopen consu
menten de producten die hieruit
voortkomen. En zo kan ik nog
wel een tijdje doorgaan. Zo hou
den we met elkaar het dieren
leed in stand.
Het lijkt soms of we met z'n allen
deel uitmaken van een rader
werk waar we niet aan kunnen
ontsnappen, maar zo is het niet.
Er zijn tegenwoordig voor veel
dingen gezonde en diervriende
lijke alternatieven. Er kwamen
tot vorig jaar steeds meer biolo
gische bedrijven.
Het probleem is dat de consu
ment de producten maar mond
jesmaat koopt en zo de groei van
die bedrijven remt. Want het is
uiteindelijk de consument die
bepaalt wat er geproduceerd
wordt. We kunnen dus zelf en op
kleine schaal beginnen met ver
anderingen in ons gedrag tegen
over de natuur. Niet omdat het
moet, dat werkt niet, maar uit
liefde en respect voor de natuur.
Je elke dag even afvragen wat je
die dag zou kunnen doen om de
natuur te sparen, is al heel wat.
Niet afwachten wat anderen
doen of vinden dat anderen mee
moeten doen. Nee, zelf beginnen
en doorgaan dat is de enige
methode om succes te boeken.
Als we dat doen, krijgt het
woord menselijk op termijn weer
de betekenis die we er graag aan
toekennen.
14 't duumpje 1/2005
