5 kilo naslagwerk uit Vlaanderen Awie de Zwart Parate kennis is gemakkelijk als je het veld in trekt, maar zo af en toe moet er ook wel eens wat opge zocht worden. Welnu, er is wat nieuws onder de zon. Dit voorjaar is bij onze zuiderbu ren een nieuwe verspreidingsat las voor de flora gepresenteerd. Een gewichtig boekwerk (4830 gram schoon aan de haak) met daarin de verspreidingsgegevens van alle wilde plantensoorten in Vlaanderen en het Brussels gewest. Geen plaatjesboek maar een waardevol naslagwerk. Een boek dat een goed beeld geeft van de huidige toestand van de Vlaamse flora. En omdat wij in Zeeuws-Vlaanderen geografisch gezien meer aansluiten bij Vlaanderen dan met de rest van het Nederlands grondgebied is het voor floristen uit onze streek een interessante uitgave. Verdeeld over iets meer dan dui zend pagina's zijn de ver-sprei- dingsgegevens van 1417 soorten uitgewerkt. Deze zijn verzameld in de periode 1939-1971 en 1972- 2004. Per soort is een versprei dingskaartje afgebeeld met een korte begeleidende tekst. Daarin wordt het groeimilieu van de plant beschreven en de versprei ding buiten en binnen het Vlaams grondgebied nader besproken. Ook voor soorten die al voor 1939 zijn uitgestorven is een kaartje gemaakt. Bourgondisch. Het aantal foto's en illustraties in het boek is beperkt. Toch staat er één foto in die wellicht illustra tief is voor het verschil tussen de Nederlandse en Vlaamse floris ten. We zien een afbeelding uit 1973 met daarop een groepje van 12 pauzerende plantofielen in een bosachtige omgeving. In hun midden een houten kistje met een ruim aanbod aan wijn, bier en sterke drank, in Nederland worden dergelijke rustmomenten toch vooral gekenmerkt door een boterham met kaas en een thermosfles met warme thee of koffie. Eerste wereldoorlog. Ondanks (of wellicht dankzij) deze alcoholische versnaperingen is er heel wat leuks waargeno men de afgelopen decennia. Soms zijn er ook verrassende ont dekkingen gedaan. Eén daarvan betreft het voorkomen van Draadklaver in de omgeving van leper in het Westvlaamse Heuvelland. Dit zeldzame klaver tje werd bij toeval aangetroffen in het korte gras op een van de vele oorlogskerkhoven uit de Eerste Wereldoorlog. Omdat alle kerkhoven door één organisatie worden beheerd zijn in 2002 alle militaire begraafplaatsen grondig onderzocht. En wat bleek, Draadklaver was bijna overal een vast onderdeel van de gazonve getatie zodat het aantal groei plaatsen fors naar boven moest worden bijgesteld. Grensoverschrijdend. Verder laat deze atlas ook mooi zien dat voor een aantal soorten uit onze streek geldt dat zij onderdeel zijn van een grotere grensoverschrijdende populatie. De Wilde Peterselie bijvoorbeeld (U weet wel de voormalige Vlaamse Peterselie) kent over de grens een verspreiding langs de kust in de kleipolders. Het areaal sluit daarmee keurig aan op de West Zeeuws-Vlaamse populatie. Ook voor de Kustzegge, in 2002 ontdekt bij Retranchement, geldt dat de groeiplaats bij Oostduinkerke een schakel vormt naar de Noord Franse groei plaats. Uitwisseling. Zo lichtvoetig als de grens door planten wordt gepasseerd, zo onneembaar lijkt deze barrière soms als het gaat om het uitwis selen van gegevens. Wanneer we bijvoorbeeld de begeleidende tekst van de Bokkenorchis nemen n Vlaanderen enbet Brussels Gewest valt daar de volgende zin te lezen: "In Nederland werd de soort vroeger wel gevonden maar is ze ondertussen weer ver dwenen." Niets is echter minder waar. De Bokkenorchis is op dit moment bezig aan een opmars in Nederland. Alleen al in West Zeeuws-Vlaanderen zijn al jaren twee grote groeiplaatsen bekend. Eentje daarvan zelfs op minder dan één kilometer van de Belgische grens! Het lijkt erop dat de auteur zich heeft geba seerd op gegevens uit de Atlas van de Nederlandse Flora uit 1980. Maar dat zijn gegevens die op zijn best al meer dan een kwart eeuw oud zijn. En dat is zonde voor zo'n standaardwerk. Voorbode. Verder is dit boek een soort voor bode voor wat ons in de nabije toekomst allemaal te wachten staat. Zuidelijke soorten die door de opwarming van het klimaat noordwaarts oprukken, moeten immers eerst Vlaanderen passe ren alvorens Nederland te berei ken. Wat dacht U bijvoorbeeld van Stekelige hanenpoot, Zuid- Afrikaans liefdesgras, Argentijns vingergras en Herfstalsem. Soorten die wellicht binnenkort zijn te bewonderen in ons theater. Vervolg. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de Nederlandse verspreidingsatlas van de Flora. Dat betekent dat we binnen afzienbare tijd de verspreidings kaartjes van Zeeuws-Vlaanderen en Vlaanderen naast elkaar kun nen leggen zodat de vaak hin derlijke blinde vlek tussen het Zwin en het Antwerpse havenge bied kan worden opgeheven. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. ISBN 90-726-1968-4 Prijs 59 Euro W 5 't duumpje 2/'06

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 2006 | | pagina 5