't Leek een
sprookje...
r
Ziehier de voorzitterswens van Walter
de Milliano, die als landbouwkun
dige in 1983 promoveerde op het
onderwerp duurzame resistentie van
graansoorten en nog maar enkele
weken geleden de gelukkige begelei
der was van een vijftiental promovendi
in Zuid-Afrika. Het onderwerp van zijn
studiekeuze die hij in 1975 maakte was
duurzame veredeling van voedingsge
wassen. Het was een keuze, die je nu
zou willen toeschrijven aan een voor
uitziende blik. Hoewel van een echte
voedselcrisis gelukkig nog geen sprake
is, is het onderwerp duurzame voeding
door het nu razendsnel toenemende
gebruik van voedingsgewassen voor de
productie van biobrandstof uiterst ac
tueel. Juist in de landen waar bij verder
stijgende prijzen van geïmporteerde
granen en verwante voedingsgewas
sen hongersnood en opstand op grote
schaal dreigt kan duurzame verede
ling, die de nadruk legt op inheemse
gewassen die hun betekenis al vele
eeuwen hebben bewezen, redding
brengen.
Klimaatverandering vraagt resis
tentie
Walter noemt de naam van zijn grote
voorbeeld: de Zuidafrikaanse onder
zoeker v.d. Planck, die in 1962 met
zijn theorie kwam van de "horizontale
resistentie", die een belangwekkende
aanwijzing heeft opgeleverd voor het
latere onderzoek van de Milliano. Met
een deel van zijn onderzoeksgebied
bracht Walter de lezers van 't Duum-
pje in nummer 3 van het vorig jaar in
kennis met zijn artikel "Van gras tot
graan", waarin we konden lezen over
eeuwenoude Afrikaanse gewassen
zoals teff, sorghum, gierst en durum
tarwe. Hij gaf toen als voorbeeld de
boeren van Eritrea, Oost-Afrika, die
eeuwenlang teff verbouwden en door
selectie kans zagen deze grassoort tot
hun hoofdvoedsel te maken. Eritrea
noemt Walter een "natuurlaboratorium"
omdat dit land allerlei landschappen
bezit met grote hoogte- tempera-
tuur- en vochtigheidsverschillen. Groot
is de opbrengst van teff niet (500 kilo
per hectare gemiddeld] maar het is
een gewas met een bijzondere voe
dingswaarde, datje in moderne termen
een "slow food" zou kunnen noemen:
één maaltijd levert de energie voor
een hele dag van hard werken, iets dat
je met rijst ("fast food"noemt Walter
dit gewas] niet hoeft te proberen.
Hetzelfde geldt voor echte Afrikaanse
gewassen als sorghum, parel- en
vingergierst. Het bijzondere van de
vele soorten die door menselijke en
natuurlijke selectie zijn ontstaan is een
bijzondere resistentie tegen ziekten,
insecten en droogte. Walter en col
legalandbouwkundigen, die de studie
richting van v. d. Planck zijn gevolgd,
kunnen niet genoeg waarschuwen
tegen de voortgaande tendens om
deze oude Afrikaanse gewassen met
hun bijzondere voedingswaarde in te
ruilen tegen geïmporteerde zaden en
gewassen zoals mais en rijst (inclusief
de bijgeleverde pesticiden] uit de VS,
Europa en Azië. De klimaatverandering
is een extra reden tot waakzaamheid
voor de Afrikanen: de geïmporteerde
gewassen bieden geen enkele kans
op voldoende brede resistentie, die zo
typerend is voor bepaalde Afrikaanse
oergewassen, maar wel alle kans op
misoogsten en hongersnood.
Terug naar Zeeuws-Vlaanderen,
deel uitmakend van de Delta, die
een zelfde "natuurlaboratorium"
zou kunnen zijn als Eritrea. De
variaties hier in grondsoort, hoog
teligging, temperatuur, verzilting
enz. bieden alle kansen om door
selectie gewassen te kweken
(tarwe, lamsoor, zeekraal, algen
en wat al niet meer?) die door
adaptatie unieke voedingswaarde
en resistente producten van hoge
kwaliteit kunnen opleveren voor
een duurzame regionale land-, tuin
en waterbouw. Een onderwerp dat
misschien ook past bij het werkter
rein van onze vereniging?
door Ann Willems
Eên jaar of 4 geleden was ik met mijn
kinderen bij mijn zus in Assenede
(België]. Naast haar huis loopt een
sloot die, onder de baan door, naar
de sloot langsheen haar straat loopt.
Vanuit de tuin zagen we een mooi
tafereeltje een moedereend zwom
met haar 8 eendekuikens in de sloot.
Alle kinderen werden erbij geroepen.
We telden ze samen, 8 eendjes op
een rijtje, die zich haastten om dicht
bij de mama te blijven. Mama eend
zwom onder de baan door, de klein
tjes volgden.maar bleven steken in
resten ijzerdraad of een oude ratten
val ofzo. Wij allen naar de overkant.
We zagen eerst mama eend en dan
1,2,3,4,5 kleine eendjes! Papa Bob
werd erbij geroepen, die zijn laarzen
aantrok om de eendjes te bevrijden.
Wij stonden aan de andere kant te
wachten. Daar kwam nr 6. Even later
nr 7. Mama eend dacht dat ze er allen
waren en vertrok. Ze ging rechtsaf
en zwom verder met haar 7 eendjes.
Wij wachtten ongeduldig op nr 8 en
vroegen ons af of ze wel de juiste kant
op zou zwemmen. Je raadt het: nr 8
kwam onder de baan door en zwom
vlug linksaf III! Met zijn allen probeer
den we het eendje de andere kant
op te sturen, maar het lukte niet. Ons
kinderen liepen ook heen en weer en
maakten het eendje nog angstiger.
We konden ons zo goed inleven. We
wilden zo graag dat de mama eend
nog eens terug zou komen om haar
kleintje.
Na een poosje lukte het ons om het
eendje rechtsomkeer te doen maken
en in enkele minuutjes wereldrekord
zwemmen had ze de mama ingehaald.
