V
Marc van de Bilt csietz Leefiangj. Jan en Corrie de Zwart tsieiz Leefiang).
een gastenverblijf met een grote ont
vangstruimte, kamers voor gasten en
een theetuin met vitrines waar hij zijn
opmerkelijke archeologische verzame
ling toont.
Kansen
Welke kansen geeft Marc van de Bilt
de vlasteelt? "Het kan alleen maar
vooruitgaan nu de olieprijs zo op
loopt. En vlas dat 30 liter dieselolie per
bodemleven en daardoor verkleining
van de kans op ziekten een bijkomend
groot voordeel. Ook wordt bij toepas
sing van dauwroten het enorme wa
terverbruik (200.000 liter per hectare!]
en de milieuvervuiling die het roten in
vijvers en gemetselde bassins met zich
meebracht voorkomen. Afhankelijk van
het weer (het moet voldoende hebben
geregend] duurt het dauwroten 2 tot 3
weken.
vezels worden gescheiden van korte en
van de "scheven", dat zijn houtachtige
deeltjes, waarvan gelijmde bouwvezel-
platen worden gemaakt.
Geschiedenis
Jan de Zwart (zijn vader was hoofdop
zichter productschap Vlas en Hennep]
was in de jaren voor de import van de
Russische machines al vlasteler, samen
met zijn broer. Hij herinnert zich maar
Een grote omslag in de vlasteelt werd
mogelijk door de introductie in 1983
door Marc van de Bilt van een nieuwe
machine uit de Sovjet-Unie (daar
ontwikkeld op basis van een oorspron
kelijk Duits ontwerp], die het vlas in
één bewerking kon trekken, repelen,
dorsen en daarna in rijen leggen,
waarna het roten kan beginnen. De
Russische machines waren in oor
sprong getrokken landbouwmachines,
alleen passend op Russische tractoren,
wat vooral problemen opleverde als re
serveonderdelen ontbraken. Inmiddels
beschikt het bedrijf, dat als lijnzaad
leverancier in Europa en als vezel
leverancier zelfs in de wereld een groot
marktsegment inneemt, dankzij eigen
technische ontwikkeling over moderne
zelfrijdende machines, die op akkers
in Zeeuws-Vlaanderen, Brabant en
Zuid-Limburg en in België en Frankrijk
worden ingezét.
Als het rotingsproces voltooid is wordt
het vlas de laatste jaren (na '90] niet
langer in blokken geperst, maar in
balen van 225 kilo opgerold en komt
dan in de zwingelfabriek, waar lange
al te goed, dat het geen beste tijd was
voor vlasteelt, ook al door de tijdro
vende oogstwerkzaamheden, die toen
nog stap voor stap moesten gebeuren
met kleine werktuigen. De broer van
Jan leerde Marc van de Bilt in 1975
kennen en er vormde zich geleidelijk
een "club'Van acht vlastelers, die in
1983 als eerste kennisnam van de Rus
sische machines. Terloops vertelt Jan,
dat de Russen in die tijd een opbrengst
per hectare hadden van 4 ton tegen
de 8 ton die hij als biologische boer al
haalde (de gangbare landbouw in die
tijd gemiddeld 10 ton/hectare]. Jan
stopte met zijn gemengd bedrijf, waar
hij koeien en varkens hield en dat ook
groente en medicinale kruiden produ
ceerde, toen een groot deel van zijn
grond bij Oostburg werd onteigend
voor aanleg van de rondweg. Hij en zijn
vrouw Corrie hebben nu hun schit
terend gelegen "Morelleput" op 15
hectare aan de Bavodijk in Nieuwvliet:
hectare vraagt (tegen 85 liter bij teelt
van tarwe, aardappels en bieten] zou
in zijn eigen machinebrandstof kunnen
voorzien als we die maken uit eigen
lijnzaad. Tel daar bij op dat we geen
kunstmest nodig hebben en de vlas
teelt een ideale wisselteelt is en dat
natuurvezels het in prijs kunnen gaan
winnen van de kunstvezels, ja dan..."
Nu hij zijn pensioenleeftijd bijna heeft
bereikt, de leiding van het bedrijf bin
nen afzienbare tijd wil overdragen aan
zijn dochter Eugenie (hij wordt dan zelf
commissaris] is Marc, die in 1963 het
bedrijf van zijn ouders overnam, nog
altijd een optimist. Hij heeft niet alleen
in Nederland, maar ook in de vele
landen die hij regelmatig bezoekt zoals
China, eigenlijk alleen maar vooruit
gang gezien en noemt als voorbeeld de
bredere opleidingen van tegenwoordig.
En dan die enorme vooruitgang door
betere technieken. "Er waren tijden
dat onze 125 hectare vlas in Zeeuws-
Vlaanderen aan schonen en bewerken
zes man een hele winter werk gaven.
Nu doet één man dit werk in 10 da
gen!"