Natuurbescherming,
waarom eigenlijk?
Hans van Kuijk
we vroeger niet mee te maken hadden
en onze middelen om die ziektes te lijf
te gaan raken in een aantal gevallen
uitgeput. Van de antibiotica zijn nog
maar enkele soorten werkzaam. Het is
belangrijk om ons af te vragen hoe we
dit tij kunnen keren.
In de natuur zie je dat de verschillende
levensvormen elkaar in balans houden.
Veranderingen bij de ene soort heb
ben gevolgen voor andere. Zo leidt een
toename van muizen tot een groter
aantal roofvogels en veel rupsen heeft
tot gevolg dat er meer rupseneters ko
men. Maar dan moeten die soorten wel
aanwezig zijn. Biologisch evenwicht heet
dat. Een hogere diversiteit van planten
en dieren maakt het gemakkelijker tot
zo'n evenwicht te komen dan een lagere
biodiversiteit.
Is het biologisch evenwicht verstoord dan
leidt dat tot ernstige problemen. Wij men
sen zijn de belangrijkste verstoorders.
Een aantal jaren geleden werd ik actief in 't Duumpje. Ik hoorde verhalen
over natuurbescherming en ging me afvragen waarom natuurbescher
ming nodig is. Hierna mijn overpeinzingen.
Je kunt bij het zoeken naar een ant
woord op die vraag vanuit verschillend
perspectief kijken.
De Aarde bestaat zo'n 4,5 miljard jaar. In
die tijd hebben er ingrijpende gebeur
tenissen plaatsgevonden. Wetenschap
pers gaan er bijvoorbeeld van uit dat
de Aarde meermalen getroffen is door
een groot object waardoor het leven dat
zich tot dan toe had ontwikkeld vrijwel
geheel vernietigd werd en de evolutie
zowat van vooraf aan begon. Ook minder
ingrijpende gebeurtenissen hebben
grote gevolgen gehad voor de evolutie.
Door het uitsterven van soorten ont
stond ruimte voor de ontwikkeling van
andere. Zo is door het uitsterven van de
dinosauriërs ruimte ontstaan voor de
ontwikkeling van zoogdieren en uit
eindelijk de mens. Het is een natuurlijk
proces dat soorten komen en gaan. Wij
als mensen hebben daar een geringe in
vloed op al denken we wel eens anders.
En als er over een tijdje geen mensen
meer zijn zal de Aarde naar verwachting
nog zo'n 4,5 miljard jaar voortbestaan
met steeds nieuwe ontwikkelingen. Na
enkele honderdduizenden jaren zal er
nauwelijks nog een spoor van de mens
terug te vinden zijn. Vanuit dit perspec
tief bezien is er geen reden tot natuur
bescherming.
lichaam ingrijpend aan te passen aan
nieuwe omstandigheden en daarom
zoeken we ons heil in hulpmiddelen
als kleding, huizen, bestrijdingsmid
delen en geneesmiddelen. We bouwen
dijken om ons te beschermen, gebruiken
voertuigen voor verplaatsing, apparaten
om met elkaar op afstand te communi
ceren enz., enz. We zijn in de loop der
tijd ver van een natuurlijke levenswijze
geraakt. Dat heeft z'n grenzen. Doordat
er almaar meer mensen komen ontstaat
Nolletjesdijk (Hans van Kuijk).
Als je kijkt vanuit het perspectief van de
mens ligt het heel anders. Mensen zijn
ingewikkelde organismen en daardoor
erg kwetsbaar. Eenvoudige levensvor
men als schimmels, bacteriën en virus
sen kunnen zich razendsnel aanpassen
aan veranderende omstandigheden.
Ook vissen zijn in staat tot veranderin
gen waarover we ons verbazen. Maar
naarmate het gaat om complexere
organismen is aanpassing aan verande
rende omstandigheden steeds moeilijker.
Wij mensen zijn niet in staat om ons
een steeds grotere druk op natuur en
milieu en veel hulpmiddelen leiden tot
uitputting van natuurlijke hulpbronnen
en brengen grote veranderingen in de
natuur met zich mee.
Als je er van een afstandje naar kijkt
kun je zien dat komende generaties
voor grote problemen komen te staan.
Er ontstaan regelmatig ziektes waar
Denk aan de wijze waarop landbouw en
veeteelt plaatsvindt die leidt tot plagen
die dan weer met bestrijdingsmiddelen
te lijf gegaan worden of aan industrieën
die tot lucht- en milieuvervuiling leiden.
Woningbouw en wegen slokken een
aanzienlijk deel van de natuurlijke ruimte
op en tuinen verstenen steeds vaker. Hoe
meer de biodiversiteit teloor gaat hoe
moeilijker het wordt ons als mensen te
handhaven. Het is dus voor iedereen van
belang bij te dragen aan het handhaven
en herstellen van de biodiversiteit.
