Muizenissen
I niets.
Danny Bauwens
De meesten onder ons vinden het hinderlijke beesten die ravages aanrichten in
keukens of het voer van onze huisdieren aanvreten. Echt populair hebben muizen
zich nog nooit gemaakt. In de middeleeuwen verhoogde de waarde van een kat
het moment dat ze haar eerste muis gevangen had. Het zegt al genoeg over de
reputatie die muizen door de eeuwen heen opgebouwd hebben.
Muis in een composthoop [Hans van Kuijk],
Wat hebben mensen eigenlijk aan muizen,
Dit is een opmerking die ik af en toe wel
j eens te horen krijg. Ik heb er me jaren
het hoofd over gebroken om deze kritiek
j te weerleggen, en ik moet eerlijk zijn het
i is me nooit gelukt. Maar daarom is mijn
interesse in deze dieren zeker niet minder
I geworden, integendeel zelfs.
Het zijn cultuurvolgers in de breedste zin
I van het woord. Ze hebben onze huizen,
,j tuinen en velden dankbaar gekoloniseerd.
Ze verdelgen blijkt een klus te zijn waar we
j al eeuwen onze tanden op stuk bijten. Zelfs
i in onze 20ste en 21ste eeuw is het ons niet
I gelukt met al onze vergiften deze dieren
I te verdelgen, gelukkig maar. Indien dit ons
j zou lukken stopt een constante voedsel
voorraad voor een hele reeks dieren. Zeg
maar dag met het handje tegen de kerkuil,
99% van zijn voedsel bestaat uit verschil-
j lende muizensoorten.
Een ander gegeven waarom muizen zo
I succesvol zijn is hun korte levensduur. Nu
I zie ik pas een aantal wenkbrauwen fron-
I sen. De meeste muizen leven maximaal 2
j jaar. Al naar gelang van de soort wat langer
of korter. Dit houdt in dat ze zich razend
snel moeten voortplanten. Wat ze dan ook
doen. Houdt de dwerg- en bosmuis het
nog redelijk rustig met 3 worpen per jaar
dan is de huismuis een massaproducent,
tussen de 5 a 10 keer per jaar heeft dit
diertje een nest van gemiddeld 7 jongen.
Met 70 jongen per jaar die na 2 maanden
geslachtsrijp zijn zouden we eigenlijk
overspoeld moeten worden met muizen.
Maar niet alleen door predatie van katten,
uilen en zelfs ratten worden hun aantallen
onder controle gehouden. Bij grote dicht
heden treedt er een remming op van de
voortplanting. Tevens sterven er in dit geval
ook meerdere dieren door ziektes die snel
worden overgezet tussen individuen.
Maar de laatste vijftig jaar is de mens
vooral een regulerende factor geworden.
Het zijn niet de vele soorten gif, maar
veeleer onze manier van omgaan met ons
milieu die de muizenpopulaties onder druk
zetten. Laten we onze woonst eens onder
de loep nemen. Waar er nog kelders zijn,
zijn dit meestal mooi afgesloten ruimtes die
overzichtelijk zijn ingericht. Voedingswa
ren worden bewaard in stevig afgesloten
diepvrieskisten of in blik en glas. De tijd
dat alles open of in zakken van een ma
teriaal dat gemakkelijk aanvreetbaar was
werd opgeslagen ligt al lang achter ons. Dit
heeft tot gevolg dat een voedselvoorraad
die vroeger rijkelijk aanwezig was nu is
verdwenen.
De bouw van onze huizen is zodanig
verbeterd dat een heleboel plaatsen waar
vroeger muizen voorkwamen nu verdwe
nen zijn. Denk maar aan zolders, washok
ken of bergingen. Vroeger waren dit eerder
de kneusjes in onze leefruimte. Hier werd
weinig aandacht aan afwerking besteed.
Met als gevolg dat er een hoop hoeken en
kantjes waren waar muizen binnen konden
en nestplaats vonden.
Moeten we dan terug naar de tijd van oma,
met 's nachts geritsel op de zolder of in
iedere kast een muizenval, neen, liever niet.
Maar laten we wel aandacht hebben om de
bestaande biotoop te behouden. Met name
in onze tuinen is er nog meer dan voldoen
de plaats om muizen een kans te geven.
Een goed begin is de composthoop. Dit
is echt een ware oase voor alle soorten
muizen. Ze vinden er voedsel in overvloed.
Zowel de spitsmuizen, die insecteneters
zijn, als de woel- en ware muizen, die
respectievelijk planten- en alleseters zijn.
Ze gaan zelfs zo ver dat er regelmatig een
nest wordt gebouwd in een composthoop.
Kwestie van dicht bij de bron te zitten.
Houd uw tuin ook niet te netjes. Laat onder
struiken of afgeschermde stukken het (on)
kruid lustig groeien. Hierin vinden ze niet
alleen voedsel maar ook een schuilplaats.
Een berghok of schuurtje kan ook nog vol
doende plaats bieden voor muizen. Vooral
nu met de winter in aantocht worden dit
plaatsen waar muizen een schuilplaats vin
den. De meeste soorten brengen de zomer
buiten door. Maar als het kouder en natter
wordt komen ze naar binnen. Als dit niet
aan uw huis grenst kan het weinig kwaad
dat ze hier rond hollen. Of het zou moeten
zijn dat ze hun nest in een laars maken,
wat me ooit eens overkomen is. Vooral een
houtopslagplaats kan hun goedkeuring
wegdragen, voldoende kieren, warm en
droog.
Misschien vindt u het vreemd om een dier
dat, vanuit het standpunt van een mens,
enkel schade toebrengt te beschermen of
op zijn minst niet te hard de moeite te doen
om het te verdelgen. Maar zelfs muizen
hebben hun plaats in ons ecosysteem. Of
om een andere vraag te stellen, wanneer
hebt u voor het laatst een muis gezien?
