2009, een fantastisch vlinderjaar
De Plate Hogendijk Heille Liniedijk Olieslager-erf
Anna Almekinders
Dat is de beleving van veel mensen die iets met natuur hebben. Enorme massa's
distelvlinders en eveneens veel oranje luzernevlinders zijn langsgekomen.
Distelvlinders hebben hier eitjes afgezet en daaruit zijn dan ook weer vlinders
gekomen. Ook de Vlinderstichting heeft het over een goed dagvlinderjaar.
Is dat hier ook zo?
Eerst de distelvlinders en oranje luzer
nevlinders
Eind mei arriveerde een golf distelvlinders
uit het zuiden. Vele honderden werden er
geteld en gemeld. In juli-augustus kwam
de tweede golf. Deze viel samen met het
uitkomen van de hier "geboren" vlinders.
De aantallen waren veel hoger, duizenden.
Het opvallende is dat van deze tweede
golf nauwelijks meldingen van buiten de
werkgroep afkomstig zijn. Mensen van
buiten de werkgroep denken waarschijnlijk
dat het niet meer loont om nog te melden,
maar zo ontstaat een scheef beeld. Het lijkt
dan dat de tweede golf minder massaal
was dan de eerste.
Naast de distelvlinder was ook een andere
trekvlinder, de oranje luzernevlinder, talrijk.
Ook hier hebben we met twee golven te
maken. Hiervan zijn de meeste externe
meldingen wel van de tweede generatie
in september-begin oktober. Deze vlinder
werd blijkbaar ook toen nog als bijzonder
Hoe is het verder gesteld met de
dagvlinderstand in West Zeeuws-
Vlaanderen?
Om een idee te krijgen hoe het gaat met
de dagvlinders hebben we een vergelijking
over de jaren 2006 t/m 2009 gemaakt van
de routes. Op De Plate CSt. Kruis}, Tweede
Hogendijk (Oostburg) en Zuiderbruggeweg
(Heille) is gedurende deze periode geteld
(routemonitoring). Op de route Liniedijk
(Waterlandkerkje) wordt geteld sinds 2008.
In figuur 1 is een overzicht te zien van
de aantallen getelde vlinders per jaar
per locatie. Het gaat hierbij niet om een
vergelijking van de verschillende routes
onderling, maar vooral om te kijken naar
het verloop binnen een route. De locatie
Olieslager-erf is erbij gezet als een referen
tie. Bij deze vergelijking zijn de trekvlinders
als distelvlinder, oranje luzernevlinder en
ook koninginnenpage buiten beschouwing
gelaten. Trekvlinders zeggen meer over
de omstandigheden in het gebied waar ze
vandaan komen dan over ons gebied.
N.B. Bij de brandnetelvlinders is de gehak
kelde aurelia en bij de grasvlinders het
bont zandoogje niet meegenomen in de
vergelijking. Omdat deze vlinders vooral
voorkomen in tuinen en parken zijn ze in
dit geval niet relevant.
De Plate
Hier is de terugval vooral te wijten aan de
sterke afname van brandnetelvlinders in
vergelijking met 2006. De witjes zijn hier
stabiel gebleven, de grasvlinders en ove
rige zijn variabel met een dalende tendens.
Op De Plate is er veel veranderd.
2006
2007
2008
2009
Figuur 1.
Figuur 1 laat zien dat in de jaren 2006 t/m
2009 de aantallen op De Plate zijn afgeno
men en op de Tweede Hogendijk en Zui
derbruggeweg zelfs enorm zijn verminderd.
De route Liniedijk is gestart in een slecht
vlinderjaar (2008). Daarbij is het gebied
ook nog niet zo lang geleden ingericht
als natuurgebied. Bij de referentielocatie
Olieslager-erf zijn de aantallen min of meer
stabiel gebleven. Dat is opmerkelijk en
vraagt verder onderzoek.
Om meer inzicht te krijgen hebben we de
vlinders ingedeeld in vier categorieën.
- witjes (groot en klein koolwit, klein
geaderd wit).
- brandnetelvlinders (atalanta, dagpauw
oog, kleine vos, landkaartje)
- grasvlinders (zwartsprietdikkopje, oranje
zandoogje, bruin zandoogje)
- overige (kleine vuurvlinder, bruin blauw
tje, icarusblauwtje).
Akkerland heeft plaatsgemaakt voor na
tuurgebied, er is een populierenbos gekapt
enz. Al deze ingrepen hebben gevolgen. Zo
is in 2009 een groot stuk gemaaid met de
klepelmaaier. Ook de brandnetels moesten
het daarbij ontgelden. De rupsen en/of
poppen die daar zaten zijn waarschijnlijk
hierbij omgekomen.
Tweede Hogendijk en Zuiderbrugge
weg
Bij de Tweede Hogendijk is er een daling
op alle fronten te zien. Met name de gras
vlinders zijn gedecimeerd. De Zuiderbrug
geweg geeft bijna hetzelfde beeld als de
Hogendijk. Op beide routes zijn er veran
deringen aangebracht in de bermen. Deze
bermen zijn grotendeels afgeschraapt. Op
sommige plaatsen is grond van elders aan
gevoerd. Dit en meer veranderingen heb
ben gezorgd voor een instorten van vooral
de grasvlinderpopulatie. Om een voorbeeld
te noemen: op de Tweede Hogendijk is na
2007 niet één zwartsprietdikkopje meer
gezien. De witjes zijn nog het best uit de
strijd gekomen.
Een ander punt dat bij de Zuiderbrug
geweg meespeelt is dat deze route deels
