3» -
-
c^' i.
De gaai, die vroeger Vlaamse gaai heette
Hans van KuijkJ.
broedvogel die onverbiddelijk werd
bestreden aldus H. Enkelaar. Maar
evenwel door zijn groei kon de zwarte
kraai de voorbije 3 decennia het volle
dige Deltagebied koloniseren [Baeyens
2002], Hun aantal is volgens SOVON
in die periode verdrievoudigd. O ja, het
zijn óók nog predators van de eieren
en jongen van de bruine kiekendief. [H.
Castelijns]. En dit nog wel in het jaar
van deze vogel. Foei. Aan meer zwarte
kraaien hebben we dus thans in ons
land geen gebrek. Toch?
De raaf
Onze grootste zangvogel. Hoort van
ouds in Nederland thuis. Maar is in de
jaren '20 van de vorige eeuw "uitge
storven" door vervolging. Ook buiten
Europa was hij bijna uitgeroeid van
wege schade voor en aan landbouw
en pluimveeteelt. Daarentegen was hij
in Azië een gewaardeerde afvaloprui-
mer. En natuurlijk werd deze jager ook
geweerd uit jachtterreinen. Maar wij
mensen konden dat ongestraft doen
want in het boek der Psalmen (Ps.8]
zegt een heilige schrijver tot God: "Gij
hebt de mens met een heerlijkheid ge
kroond en hem als koning aangesteld
over al Uw werken, alles hebt Gij hem
onderworpen.,.'t gedierte des velds,
de vissen der zee en.de vogels des
hemels". Gelukkig hoor ik dat de raaf
aan het uitbreiden is op de Veluwe. En
daar stelen ze ook.
De roek
Vroeger volop aanwezig op het land.
De meeste boeren haatten hem. Werd
met zijn makkelijk te bestrijden kolo
nies in de jaren vijftig van de vorige
eeuw wegens overlast en vermeende
schade aan de landbouw tot een kwart
van de populatie teruggebracht. En dat
terwijl toch de productopbrengst per
ha. in die tijd steeds groter werd. Men
ging toen wel erg roekeloos te keer.
Broedde tot 1925 hier in de buurt aldus
H. Enkelaar. Gelukkig herstelde hij zich
na bescherming in de jaren zeventig.
Wat thans wéér niet op prijs wordt
gesteld.
De PvdA fractie stelde het college van
de gemeente Steenwijk de volgende
vraag omdat de roeken aldaar erg veel
overlast veroorzaken. "Is er beleid ont
wikkeld om de overlast te beperken?"
Nou, er is beleid. Voor de roeken zijn er
Gedooglocaties (overlast moet binnen
de perken blijven], Overlastlocaties
(alle nesten worden verwijderd] en
Beheerslocaties (nestelen mag] aange
wezen. Twee bomen naast een bus
hokje zijn omgezaagd. Het hokje wordt
niet meer met uitwerpselen bevuild.
Maar toch... er is een roekenplaag.
Mijn vraag is dan weer: "Ergeren we
ons niet te snel?" Er zitten 150.000 roe
ken in ons land. Is dat een plaag voor
17 miljoen inwoners?
De bonte kraai
Bont betekende in de 16e eeuw "ruw",
"onbehouwen", "baldadig". En dat is hij.
Guido Gezelle maakte er in zijn tijd een
versje "Bonte Kraaien" over omdat er
toen in de winter zoveel zaten. En Jan
Vriends schrijft in "Met kijker, camera
en loupe", 1930, over wat hij ziet na de
winter. "Dan ziet ge de mest al gebro
ken (uitgespreid] liggen over 't veld
en vooral 's morgens kunt ge groote
gemengde gezelschappen aantreffen
van de kraaienfamilie, roeken, zwarte
en bonte kraaien en kauwtjes, die de
gelegenheid nog waarnemen om eruit
te zoeken wat van hun gading is. Wor
men en onverteerd graan". Ook Dr. Jac.
P. Thijsse deed gewag van "troepen
van duizenden bonte kraaien".
Leermoment!
Zoals we allen weten leren we uit de
geschiedenis. En van leren wordt je
wijzer. We leren ook van gemaakte
fouten. We weten nu ook dat we kraai-
achtigen niet moeten vervolgen, niet
moeten uitroeien.
Het verontrust mij dat ze, aaseters
zijnde, thans meeliften met de strijd
tegen de vossen waarbij vergiftigd aas
wordt gebruikt.
We moeten ze hun habitat teruggeven.
Laat ze meeliften in te maken recrea-
tienatuur en/of Uitvoeringsprogram
ma's Nationaal Landschap. Er komt
gelukkig weer meer natuur dus ook
meer vogels...
Het mag hopelijk duidelijk zijn wat ik
wil zeggen: laat de natuur nou eindelijk
eens haar gang gaan. We zullen zien,
verhoudingen in de vogelwereld komen
automatisch, hoe zielig ook, door "eten
en gegeten worden", weer in balans.
Kraaiachtigen horen in onze milieuom
geving thuis en zorgen nog steeds mee
voor een natuurlijk evenwicht.
Ik wijs mijn vrouw onder het afdrogen
op de zwarte kraaien in de Generale
Prins Willempolder die een bruine kie
kendief flink lastig vallen. Prachtig! Dit
is natuurlijk evenwicht! Afblijven dus.
Kraaiachtigen zijn door de mens, in
tegenstelling tot damhert en everzwijn,
niét uitgezet. Of zal Gerda Verburg ook
de jacht op kraaiachtigen openen?
Vogelbalans 2009:
Ekster en Klapekster afname;
Gaai, Raaf, Roek en Zwarte kraai
toename;
Kauw stabiel;
Geraadpleegde literatuur:
Atlas van de Europese vogels - Prof. Dr.
K.H. Voous; Atlas van de Nederlandse
broedvogels; Atlas van de Vlaamse broed-
vogels; ANWB - Vogelgids van Europa;
Kraaiachtigen in Midden Zeeuws Vlaan
deren - H. Castelijns; De vogels van de
wereld - Olivier Austin; Tussen hemel en
aarde - Theo Schildkamp; Elseviers grote
vogelboek - B. Bruun; Vogelleven, Vogel,
wie ben je? En Leven met vogels - Ko
Zweeres; Uit Neerlands Vogelleven - Nol
Binsbergen; Broedvogels van Zeeland;
Het vogeljaar - Jac. P. Thijsse; Trekvogels
- A.F.Binsbergen; Vogels in Europa - Lars
Jonsson; Prisma vogelboek - J.E. Sluiters;
Buiten bij de vogels - Engelhard de Witt;
Vogels - Jan de Smet; Verspreiding en
aantallen van broedvogels in Zeeland - P.
Meininger; Vogels in bos, park en stad - M.
de Jong; Vogels kijken in Europa - A.J. van
Loon; Eksters in Zeeuws Vlaanderen 2003
- telling; De Avifauna van West Zeeuwsch
Vlaanderen 1957-1967 H. Enkelaar; Chiel
Jacobusse/Natuurjournaal 17 april 2010 en
Erfvogels 2010.
