Het raadsel van het Watervorkje Awie de Zwart Het gebeurt nog al eens dat je iets vindt zonder dat je het zoekt, zo ook begin januari van dit jaar. Voor mijn werk ben ik in Retranchement en zie dat er flink wordt getrokken aan het water in het afwateringskanaal. Het heeft de laatste dagen veel geregend en dat overtollige water moet wor den geloosd. In het "kolkende" water zie ik tientallen kleine groene stipjes voorbij drijven. Mijn nieuwsgierigheid is gewekt. De begeleidende tekst meldt dat "de soort in een waterrijke omgeving altijd wel ergens gevonden wordt". Zeeland is echter nog akelig wit, nauwelijks waarnemingen dus. De voornaamste oorzaak is het brakke karakter van veel wateren. Watervorkje is een soort van zoet water. Heel Zeeland telt maar drie stippen, allen in Zeeuws-Vlaanderen. Twee in het oosten en jawel, één waarneming CFoto'sAwie de Zwart]. systeem van sloten en kanaaltjes op. Al deze wateren aflopen is onbegonnen werk. Mijn groots voornemen om de bron op te sporen is daarmee feite lijk al in de kiem gesmoord. Het boek lijkt gesloten tot ik in de nadagen van maart de wallen van Retranchement inventariseer op kikkerdril. In een deel van de veste met helder water stuit ik op enkele drijvende watervorkjes. Hebben we hier de bron te pakken? De vondst van slechts 3 plantjes lijkt niet echt overtuigend. Bovendien is er geen directe verbinding met het kanaal waardoor aanvoer uitgesloten is. Er kan een streep door de veste als vertrekbasis van de watervorkjes. Tragische eindbestemming Wederom gaat de zoektocht op een sudderstand. Andere zaken vragen de aandacht. Maar enkele dagen voor de deadline van dit artikel doe ik onverwachts een mooie vondst. In een slootje vlakbij het Lapscheurse Gat onder Sluis drijven watervorkjes. Niet zo maar een paar, nee, vele duizenden, misschien wel meer dan een miljoen vorkjes bedekken het wateroppervlak. De zoektocht is plots weer actueel. Ik pak de kaart erbij en zie dat het betref fende slootje via de akkers naar de veste van de wallen van Sluis slingert. De veste op zijn beurt sluit weer aan op het kanaal langs de Zuiddijk die na een kleine kilometer uitmondt in het uitwateringskanaal. En dat kanaal stroomt even verderop, inderdaad, langs Retranchement. Dit moet hem zijn, de bron van al die watervork jes eerder dit jaar. Het vertrekpunt van vele mosplantjes voor een lange reis met een tragische eindbestem ming, de zoute zee bij Cadzand-bad. En daarmee lijkt op een nonchalante woensdagmorgen het geheim van het watervorkje op de valreep toch nog doorgeprikt. Van dichtbij blijken het kleine plantjes te zijn, kroosplantjes om precies te zijn. Zowel het zeer algemene Klein kroos als het wat zeldzamere Puntkroos glijden voorbij. Dan valt mijn oog op een eveneens zeer klein maar opval lend vertakt plantje, dat meedrijft met het kroos. Ik herken het meteen als Gewoon watervorkje, een watergebon den mos. Bij dat ene exemplaar blijft het niet. Een onafgebroken stroom watervorkjes stroomt voorbij, met tientallen tegelijk. Ze zijn op weg naar de uitwateringssluis bij Cadzand-bad, zoveel is zeker, maar de vraag is waar komen ze vandaan? Gezien de aantal len hier moet de bron waaruit wordt geput een grote zijn. En dat maakt het interessant omdat ikzelf de soort in onze streek nog nooit heb gevonden. Die overpeinzing is de aanzet voor een kleine zoektocht naar de bron van de watervorkjes. Zoet water Voor de zekerheid verzamel ik enige exemplaren die ik 's avonds inderdaad determineer als Gewoon watervorkje. Vervolgens raadpleeg ik het internet voor meer informatie. Die geeft een verspreidingskaartje van Nederland prijs. Daarop zie ik dat het watervorkje in centraal Nederland niet zeldzaam is. in West Zeeuws-Vlaanderen. De op getekende stip bij ons omvat een ruim gebied tussen Oostburg en Aarden burg. Een nadere plaatsaanduiding ontbreekt. Daarmee geeft het kaartje geen bruikbaar handvat voor een ge richte zoektocht. Kikkerdril Daarom pak ik de topografische kaart er bij. Een eerste blik levert een buitengewoon uitgebreid en complex v

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 2010 | | pagina 6