Polei slaat munt uit natte winter
10
Als we buiten kijken, is het in de plantenwereld een doodse bedoening.
Desalniettemin schotelt Awie de Zwart ons weer een onbekend lichtpuntje voor.
Bloeiende Polei van dichtbij (Awie de Zwart).
Halverwege de zomer van 2011 loop ik
tijdens wat zeiswerk in natuurgebied de
Reep tegen een zeer klein lichtpaars bloei
end plantje aan. Het exemplaar, slechts 15
cm hoog, oogt als een muntachtige en is
gesierd met tientallen bloeistengels met
typerende stengelomvattende bloeiwij-
zen. Het is meteen duidelijk, deze kleine
schoonheid verdient het om de Flora erbij
te halen. Het is immers een afwijkende
munt die ik persoonlijk nog nooit heb
gezien. Veel kleiner dan de bekende Water
munt en eveneens kleiner dan de éénjarige
Akkermunt. Feitelijk blijft er dan nog maar
één mogelijkheid over: Polei, de kleinste
telg uit de muntfamilie. Dit vermoeden
wordt via de determinatiesleutel gecheckt
en bevestigd. Een lichte opwinding maakt
zich van mij meester. Polei is namelijk zeer
zeldzaam. In de meest recente Flora heeft
deze Rode Lijstsoort het predikaat "ernstig
bedreigd" meegekregen. Een titel die vol
doende zegt over zijn huidige verspreiding.
Bloemkransjes
Van origine is Polei een bewoner van de
uiterwaarden van onze rivieren, gronden
die onder invloed staan van het periodiek
wassende water. Daar vestigt de plant zich
graag in kommen of andere laagtes die
gedurende de wintermaanden lang onder
water staan. Pas laat in het seizoen, aan het
begin van de zomer, vallen deze groei
plaatsen droog. Pas op dat moment komt
de groei van Polei op gang. Voor planten is
dat behoorlijk laat maar dankzij het water
ontbreekt het Polei op dat moment aan
concurrerende vegetatie waardoor deze
kleine munt zich min of meer ongehinderd
kan ontwikkelen. Al vrij snel verschijnen
de eerste lichtpaarse bloemen waarbij de
bloemkransjes in etages aan de stengel
verschijnen. De plant verspreidt een speci
fieke geur. In Nederland komt Polei vooral
voor in het oosten van het land. Ze kan
daar worden aangetroffen in de buitendijk
se gronden langs de Maas, Waal en IJssel.
Verbazing
Interessant is de vraag hoe Polei in het
grasland van de Reep terecht is gekomen,
zo ver verwijderd van de grote rivie
ren. Waarschijnlijk spelen watervogels
hierin een belangrijke rol. Zij vormen het
Polei (Awie de Zwart).
transportmiddel waarmee de zaden over
grote afstanden kunnen worden vervoerd.
Doordat beide gebonden zijn aan het
natte milieu is de kans op een succesvolle
eindbestemming zeker niet uitgesloten.
In de Reep groeide de plant in een stuk
grasland waar de afgelopen natte winter
het water langdurig boven het maaiveld
heeft gestaan. Hierdoor is een deel van de
grazige vegetatie afgestorven en ontstond
vermoedelijk een ideale uitgangssituatie
voor dat ene zaadje om ver weg van huis
een nieuwe generatie te vestigen.
Dergelijke bijzondere waarnemingen doe
je niet vaak. Groot was dan ook mijn verba
zing toen ik enige weken later in de nieuwe
natuur van de Zwinpolder opnieuw tegen
één bloeiend exemplaar Polei aanliep. Dit
maal verscholen tussen een aantal distels.
Blinde vlek
De dubbele vondst van het zeer zeldzame
Polei bewijst weer eens dat vakkundig
natuurbeheer tot mooie resultaten kan lei
den. Dat geldt niet alleen voor deze vondst.
Het afgelopen jaar zijn meer spectaculaire
waarnemingen gedaan in de nieuwe na
tuur. Zo vond mossenspecialist Hans de
Bruijn in de Aardenburgse Havenpolder de
eerste groeiplaats van Slibmos in Zeeland
en is het Doorschijnend sterrenkroos
dankzij de vele nieuwe drinkputten aan
een opmerkelijke opmars bezig. Allemaal
positieve berichten die helaas in het hui
dige politieke klimaat vaak volledig worden
overschreeuwd door negatieve stemming
makers die deze mooie nieuwe natuur
wegzetten als linkse hobby, kweekvijver
voor vossen en groeiplaats van 'stekels en
tiengels'. En daarmee groeit Polei, evenals
vele andere schoonheden, in de blinde vlek
van de politieke populisten, die niet in de
gaten hebben dat deze pareltjes radertjes
zijn in het uurwerk van de biodiversiteit.
Hoe meer radertjes wegvallen, des te snel
ler tikt de klok naar twaalf uur.
