Bruine kiekendief in
West Zeeuws-Vlaanderen
n
Inleiding
Er broeden steeds vaker Bruine kiekendieven in het graan. Jaap Poortvliet en
Henk Castelijns deden daar onderzoek naar. Een verslag.
Jonge Bruine kiekendief, klaar om uit te vliegen (Jan Janssens).
De landelijke Werkgroep Roofvogels Neder
land (WRN) is opgericht om het onderzoek
naar roofvogels in Nederland te stimuleren
en te begeleiden en om de bescherming
te verbeteren. De Roofvogelwerkgroep
Zeeland (WRZ) is een onderdeel van de
WRN. Vanaf de oprichting ervan, in novem
ber 1994, is de Bruine kiekendief een van de
soorten waar in Zeeland veel onderzoek aan
wordt gedaan. Niet verwonderlijk als je weet
dat een kwart tot een derde van de lande
lijke populatie in Zeeland broedt en bijna de
gehele Nederlandse winterpopulatie zich
er ophoudt. Stonden Bruine kiekendieven
vroeger in Zeeland bekend als broedvogels
van rietvelden, de laatste jaren broeden ze
meer en meer in akkergewassen. Als de jon
gen op het moment van oogsten nog niet
zijn uitgevlogen, is nestbescherming nood
zakelijk. Tot op heden ging dat probleem
loos. Deze bijdrage gaat over een slechts ten
dele geslaagd geval van nestbescherming.
Meer en meer in graan
Om broedbiologisch onderzoek te kunnen
doen, zijn nestbezoeken nodig. Het zoeken
van nesten van Bruine kiekendieven was
tot voor enkele jaren relatief eenvoudig. De
vogels broedden vaak jaren achtereen op
nagenoeg dezelfde plaats in een rietveld.
Na enige tijd bij een broedlocatie te heb
ben gepost, en de ouders een paar keer op
het nest te hebben zien landen, had je een
kruispeiling. Dat was nodig om het nest op
een voor de vogel veilige manier te kunnen
benaderen. Door een mix van oorzaken
vinden Bruine kiekendieven rietvelden niet
meer zo veilig en wijken ze steeds vaker
uit naar graanakkers. Maar ga ze in West
Zeeuws-Vlaanderen daar maar eens zoeken!
Toch is het goed om dat wel te doen, al is
het maar om te voorkomen dat de nesten
worden uitgemaaid. Bovendien levert een
gevonden nest onderzoeksresultaten op.
Twee in één
Sinds 2007 worden eik jaar in West Zeeuws-
Vlaanderen een handvol nesten in graanvel
den opgespoord. Met dat doel trokken we
er 8 juli 2011 op uit. 's Morgens bezochten
we een nest in een rietveld bij Sint Kruis
waarvan we de jongen hebben geringd,
gewogen en gemeten. Daarna togen we
naar de Oranjepolder bij Breskens waar
broedverdachte Bruine kiekendieven boven
een graanveld waren gezien. Na enige tijd
posten bleek het om drie verschillende
mannetjes te gaan die alle drie met prooi
vlogen. Dat doen ze alleen maar als ze een
nest hebben! De taakverdeling bij Bruine
kiekendieven is simpel: zij broedt en hij
zorgt dan voor de kost. Eén van de man
netjes verdween steeds achter een dijk,
waardoor we hem uit het oog verloren.
Posten aan de andere zijde van de dijk door
een van ons twee leverde niets op. Bij de
andere twee mannetjes hadden we na een
halve dag posten wel succes. Ze brachten
prooi naar het nest in hetzelfde graanveld.
Twee nesten in één graanveld, dat was maz
zelen! Van rietvelden kenden we dat wel,
maar bij graan hadden we het niet eerder
meegemaakt.
Oei, dat hadden we niet eerder
meegemaakt
We hadden van de grondeigenaar al toe
stemming om zijn land te betreden en kon
den de nesten daarom meteen bezoeken.
Dat is wel zo handig omdat de kruispeiling
dan nog goed in je hoofd zit. In het ene nest
lagen vier pasgeboren jongen en één ei en
in het andere nest vijf eieren.
Een vrouwtje landt op het nest in het graan (Jaap Poortvliet).
