De toptien van zwerfvuil
m
Een voor ons doen wat ongewoon onderwerp, maar ons medebestuurs- en
redactielid Walter de Milliano woont langs een druk bereden fietsroute en de
verrassende giften van de passanten brengen hem tot deze ontboezeming.
Statiegeld
Tot voor kort bestond er een convenant tussen
winkelbedrijven en producenten op basis
waarvan de consument statiegeld ontving bij
inlevering van glazen flessen, PET-flessen etc.
Voorzover verpakkingsmaterialen niet onder
dit systeem vielen, kon de consument zijn af
val scheiden en op veel plaatsen in de omge
ving stonden bakken voor groen, wit en bruin
glas, een bak voor het blik en soms ook nog
een bak waarin men oude kleren kwijt kon.
Het systeem is in de loop der tijden al wat
ingeperkt en op steeds meer glaswerk zit geen
statiegeld meer. Hetzelfde geldt de plastic
flessen.
Afschaffing
Men vindt dit systeem van afvalscheiding
zo'n succes - ongeveer 80 van alle embal
lage wordt door de consument gescheiden
ingeleverd - dat fabrikanten de politiek bijna
zover hebben gekregen het statiegeldsysteem
grotendeels overboord te zetten. Het is nog
niet helemaal rond want o.a. gemeentes zijn
tegen deze versoepeling. Vanuit de producent
geredeneerd gaat het om een forse kosten
besparing, want het statiegeldsysteem is
natuurlijk kostbaar.
Keerzijde van de medaille is misschien dat
meer 'inpakspul' in natuur en milieu terecht
komt. Jammer, maar net als een autofabrikant
is ook een consumptiegoederenproducent
niet verantwoordelijk voor de schade die zijn
verpakking doet aan het milieu.
De Nederlander staat bekend als iemand die
zijn straatje schoonveegt en overheden pro
beren de consument hierin bij te staan door
op veel plaatsen afvalbakken en 'blikvangers'
neer te zetten. Toch rijst de vraag of onze
Zeeuwsvlaamse consument deze hulpmid
delen wel optimaal gebruikt om zwerfvuil te
voorkomen.
Zwerfvuil
Helaas moeten we constateren dat storend
veel zwerfvuil in natuur en milieu rondslin
gert. Bij ZMf-bijeenkomsten bleek me dat het
probleem zich overal in Zeeland voordoet en
datje de meest vreemde voorwerpen kunt
tegenkomen. Zo vond ik onlangs bij "De Plate"
een emmer voor gebruik gereedgemaakte
verf in de slootkant (zie inzet) en in een nabu
rige sloot een compleet TV - toestel. En als je
de foto van de blikvanger bekijkt, sta je ervan
te kijken dat er zoveel naast belandt.
Na het volledig afschaffen van statiegeld
rijst de vraag natuurlijk of dit zal leiden tot
een toename van het zwerfvuil. En hoe staat
het met het zwerfvuil in ons Zeeuwsvlaamse
landje?
Zwerfvuil is een vorm van sluikreclame, maar
veel kwalijker nog, een belasting voor het
milieu. Voor natuur, landbouw en veeteelt
kan zwerfvuil problemen geven. Plastic vult
magen van dieren, blik in de bek doet dieren
lijden en zelfs sterven, papier en plastic
verstoppen de waterafvoer in sloten en het
verwijderen van zwerfvuil leidt tot extra
kosten voor de agrarische sector. En die sector
heeft het al moeilijk genoeg.
Hiernaast worden de eisen die aan de ak
kerbouwer gesteld worden steeds strenger.
Sommige landbouwproducten kunnen alleen
verhandeld worden als ze op de juiste wijze
verbouwd zijn. Rondzwervend vuil kan certi
ficering en dus verkoop van oogst in de weg
staan. Daarmee wordt het verwijderen van
zwerfvuil dus een voorname taak.
Onderzoekje
Om de omvang van het probleem wat in kaart
te brengen, heb ik een kleinschalig onderzoek
gedaan: meten is weten.
Er is geïnventariseerd langs een sloot bij
een 'vangnet'. De eerste telling in maart was
verontrustend (zie tabel). Per 100 m. bermrand
en sloot, langs de Bakkersstraat in Oostburg,
vond ik gemiddeld 25 stuks zwerfvuil. Vooral
plastic en blikken drankflesjes, snoep- en
voedselverpakkingen, maar ook landbouw
plastic. Vooral rondom zo'n 'blikvanger' ligt
veel zwerfvuil (zie foto) en de blikvanger trekt
bovendien groot afval aan. Men denkt daar
alles te kunnen deponeren.
In de 80-er jaren werd er een film gemaakt
('The gods must be crazy') over de ideale
burger, waarbij de vinder van het zwerfvuil
alle moeite doet om zelfs het zwerfvuil dat uit
de lucht komt vallen, terug te brengen naar
de eigenaar. De vinder in de film was een Bos
jesman uit Zuid-Afrika, een afstammeling van
een van de oudste mensenrassen. Hij bracht
de glazen drinkfles terug naar de eigenaar
omdat hij ondervonden had dat van zwerfvuil
veel last kan komen (er werd een vrouw met
de fles geslagen). Daarom wilde hij dat de
eigenaar zelf voor de lege fles zou zorgen.
Maar even terug naar ons onderzoekje:
- Na het afschaffen van het statiegeld treffen
we nog steeds veel zwerfvuil in het milieu
aan.
- Blikvangers volstaan niet om alle zwerfvuil
op te vangen.
- De toptien van zwerfvuil bestaat vooral uit
verpakking van drank, snoep en voedsel.
Resultaten Bakkerstraat 18 maart
Soort aantal
1 Blikken bier, cola 9
2 Plastic waterflessen 9
3 Snoepwikkels 8
4 Papieren containers drank 3
5 Plastic snoepdoosjes 3
6 Plastic zakken 3
7 Sigarettendoosjes 3
8 Aluminiumzakjes snoep, chips 2
9 Landbouwplastic 2 I
10 Afvaldump 1
Folie 1
Papier 1
Plastic doppen 1
Plastic zak Rookwaar 1
Tennisbal 1
Vervoermiddelmaterialen 1
Totaal per 200 meter 49
Voorwerpen per 100 meter 25
