Huiszwaluwen
n
Piet du Burck houdt de overzichten bij van de huiszwaluwen in onze streek en
die over 2012 stemmen niet tot vrolijkheid.
Nadat alle resultaten van de huiszwaluw-
nest-telling 2012 binnen waren, bleek pas
echt wat voor een dramatisch broedseizoen
het in onze regio is geweest. Ons zwaluw
bestand gaat sterk achteruit.
Met name de enorme afname van broed-
gevallen in de dorpen (-131) 26%, valt
hierbij op en baart dan ook ernstige zorgen.
Voornamelijk in de kernen Breskens, Hoofd
plaat, Nieuwvliet, Cadzand, Retranchement
en Sluis is de afname extreem te noemen.
Een positieve uitschieter is hierbij de kern
Aardenburg. Hier is er een toename van 10
bewoonde nesten waargenomen.
Bij de kolonies buiten de bebouwde kom is
er over het algemeen ook wel een terug
val -23 maar gelukkig niet zo sterk als
in de dorpen. Het dieptepunt is hierbij de
kolonie bij Van de Vijver aan de Langeweg
Gunstig is hier wel weer de nieuw ontdekte
kolonie met 21 bewoonde nesten bij De
Bruijcke're aan de Draaibrugseweg 10 in
Aardenburg. Deze kolonie blijkt hier al een
aantal jaren te broeden, maar was tot nog
toe onbekend bij ons.
Veel Nederlanders hebben zwaluwen in
hun hart gesloten. Helaas vinden ze in ons
opgeruimde land steeds moeilijker een
geschikte broedplaats.
Het aantal adressen waar genesteld werd,
daalde fors. Op enkele adressen was de
oorzaak duidelijk. De nesten waren weg
gehaald in het kader van "schone gevel
gewenst" en schilderwerk. Elders bleken
afgebroken of beschadigde nesten niet
meer gerepareerd.
Of dit probleem zich ook landelijk voordoet,
kon men mij bij SOVON nog niet zeggen,
omdat nog niet alle telresultaten waren
doorgegeven. Pas als alle gegevens binnen
zijn, kan men een vergelijking maken met
vorig jaar en andere regio's in Nederland.
Beschrijving
De huiszwaluw is een zwart-wit gekleurde
vogel. De rug en bovenkant van de vleugels
zijn zwart, van onder licht gekleurd bijna
wit, een zwarte kopkap en het meest
opvallend is de stuit, een witte vlek op de
overgang tussen rug en staart.
11 in Aardenburg, met een afname van 11
bewoonde nesten.
In Nederland broedt deze vogel voorname
lijk tegen gebouwen. De vogel overwintert
in Afrika (zie kaart), trekt weg van eind juli
tot begin oktober en verschijnt weer in
Nederland vanaf half april.
Status
In 1970 broedden er nog 450.000 huiszwa
luwen in Nederland. Sovon schatte in 2010
het aantal rond de 78.000 paar. Tussen
1970 en 2010 daalde het aantal broedparen
voortdurend. Daarom vermeldt de Rode lijst
de soort als 'gevoelig.'
Mogelijke redenen?
1. Reeds tijdens mijn MUS (stadsvogel) tel
lingen is gebleken dat er dat jaar minder
huiszwaluwen werden waargenomen.
Dat kan o.a. te maken hebben met de
droogte in de Sahel van afgelopen
najaar. Veel vogels hebben zich niet vet
genoeg kunnen eten voor de lange reis
naar het Noorden; een heen-en terugreis
naar het verre zuiden die nochtans vol
gevaren zit.
2. Zwaluwen hebben het daarnaast steeds
moeilijker om zelf een nest te bouwen.
In een droog voorjaar vinden zij moeilijk
geschikte modder. Door de heden
daagse woningbouw zijn vele woningen
niet meer toegankelijk voor zwaluwen.
Kortom: het gaat niet zo goed met onze
zwaluwen.
Een sterke terugval in aantal wordt bijna
overal vastgesteld. Jammer, want het zijn
zeer nuttige diertjes die vele duizenden
insecten vangen en zo dus bijdragen tot
een natuurlijk evenwicht. Bovendien is
het een lust voor het oog deze luchtacro
baten aan het werk te zien en een luxe
wanneer je het voorrecht hebt ze in je
tuin te mogen ontvangen.
Kolonies die jaren stabiel zijn geweest,
kunnen plotseling teruglopen, deels
omdat ze elders onderdak hebben kun
nen vinden, deels omdat de aantallen
huiszwaluwen in het algemeen dalen.
2. De strenge vorst van afgelopen winter
kan debet zijn aan het afbrokkelen van
bestaande nesten.
3. Te weinig of minder geschikte grond
soorten voor nestbouw.
4. Eksters, gaaien, kauwen e.d. kunnen ook
de nesten vernielen om bij de eieren en
jongen te komen.
5. We zagen ook nauwelijks vogels bezig
met herstel of nieuwbouw en velen valt
het op dat het stil is rond de kolonies. Er
waren gewoon veel minder vogels in de
lucht.
Ook in 2002 en 2007 hebben we zoals het
meerjarenoverzicht aangeeft eens zo'n op
merkelijke terugval in aantal gehad. Hope-
Blauw Overwinteringsgebied.
Geel Broedgebied.
