Lange winter zorgt voor
grote schoonmaak in de
Willem-Leopoldpolder
s
-i1
Jalf 'i-J j
i I
■*f -V' f i
iSf s
Va'-#: •-
- - I,
.Wy I
10
Awie de Zwart
De afgelopen winter was er één van de
lange adem. Vooral in de tweede helft
pakte Koning Winter stevig uit. De ene kou-
deaanval volgde op de andere. En die lage
temperaturen bleven tot ver in blessuretijd.
Zo staan de afgelopen paasdagen te boek
als een van de koudste ooit.
Voor de natuur had dat zo zijn gevolgen.
Planten bleven langer in winterrust, vlinders
en hommels lieten zich nauwelijks zien en
zangvogels bleven opvallend stil. Dit alles
als gevolg van de toegift waarop de winter
ons trakteerde.
Winterrozet bijenorchis (Awie de Zwart).
Toch zitten er ook positieve kanten aan een
dergelijke lange en late winterperiode. Eén
daarvan is de grote schoonmaak die dan
plaatsvindt in gebieden die het jaar rond
worden begraasd. We nemen de Willem-
Leopoldpolder onder de loep, gelegen tus
sen Cadzand-Bad en Retranchement.
Structuur
Sinds 2010 graast in de Willem-Leopold
polder een kleine kudde Aberdeen-Angus
runderen. Deze zwarte, uit Schotland
afkomstige runderen, worden ingezet
voor de jaarrondbegrazing van het gebied.
Dat betekent dat, zoals het woord al zegt,
de koeien gedurende het hele jaar in het
gebied grazen. Door wat de koeien eten
en ook door wat ze niet eten, bepalen zij
hoe het gebied eruit ziet en zo brengen
ze structuur aan in de begroeiing. Deze
bestaat uit een mozaïekpatroon van afwis
selend kort gegraasde en weinig begraasde
vegetatie, looppaadjes, uitdijend doorn
struweel, waterpartijen en een wilgenbosje.
In het zomerhalfjaar tiert het groen hier
welig. Er is voor het vee ruim voldoende
aanbod en lang niet alle vers geprodu
ceerde vegetatie wordt dan door het vee
te grazen genomen. Een flink deel wordt
uit weelde ongemoeid gelaten. Het vee
concentreert zich op de goed begraasde
delen. Hier is door hergroei steeds vers mals
gras aanwezig.
Pan uitschrapen
Zolang de dagtemperatuur boven de 10
graden blijft, zit er groei in het gras. Zakt de
temperatuur daaronder, dan valt de groei
grotendeels stil. Is dat langdurig het geval,
dan zijn we in de winter beland. Vanaf dat
moment moeten de koeien het doen met
het voedselaanbod dat er is. Dat bestaat uit
de overproductie van het afgelopen groei
seizoen. Normaal gesproken is dat aanbod
ruim voldoende om rond te komen. Im
mers, in een gewone winter begint het gras
VlA y •-
in maart al weer voorzichtig te groeien en is
er voor het vee weer vers gras. Deze winter
echter pakte anders uit. Doordat pas in de
loop van april de temperaturen tot boven
de 10 graden opliepen, moesten de koeien
noodgedwongen veel langer doen met de
voorraad van vorig jaar. Je ziet dan dat de
koeien "de pan moeten leegschrapen" op
zoek naar de laatste restjes. Daarbij worden
plekken begraasd die in een normale winter
de dans ontspringen. Zelfs het zeer stugge
en moeilijk verteerbare Duinriet valt in deze
tijd van schaarste ten prooi aan vraat.
Luchten licht
Wat zijn de gevolgen van deze grote
schoonmaak? In de eerste plaats wordt
natuurlijk een heleboel extra biomassa
opgeruimd, meer dan in normale winters.
Plaatsen die gewoonlijk als ruigte hogere
