Duurzaam weekend Groede
6
Op 23 en 24 maart vond het Duurzaam Weekend plaats. Zondagmiddag gaf
een drietal wetenschappers hun visie op duurzaamheid. Jaap de Hulster doet
verslag.
Stichting Duurzaam Groede
De organiserende Stichting Duurzaam
Groede (in oprichting) stelt zich voor
als "een groep van burgers, met diverse
politieke en maatschappelijke achtergrond,
die van mening is dat alleen door actieve
deelname van de burgers het proces om
te komen tot een duurzame samenleving,
kans van slagen heeft."
Het onderwerp duurzaamheid komt in ons
blad weinig aan bod, alhoewel onze aan
dacht voor natuur en landschap uiteraard
voortvloeit uit dezelfde duurzaamheidsge
dachte. Alle reden dus voor aandacht in ons
blad.
Duurzaamheid is voor velen een wat vaag
begrip, waar overheden het steeds over
hebben, maar door in je eigen huishouden
op een verstandige wijze met bv. ver
warming om te gaan, bevorder je ook de
duurzaamheid. En niet alleen omdat we
dan wat spaarzamer met onze beperkte
olievoorraden omgaan, maar het komt ook
de eigen portemonnee ten goede. En als
heel veel burgers zo te werk gaan, kun je
heel wat bereiken.
Om de bezoeker te informeren over wat
hij zelf zou kunnen doen, was er een beurs
waarop men zich op de hoogte kon stellen
van de laatste technieken inz. duurzaam
bouwen, zelf energie opwekken en bespa
ren en aanverwante zaken.
Zondag werd het weekend afgesloten door
een drietal wetenschappers die vanuit hun
eigen vakgebied behartenswaardige denk
richtingen aangaven, mede als voorschot
op een vragenronde met discussie.
Joost Schrijnen
Het spits werd afgebeten door prof. ir. Joost
Schrijnen die de geschiedenis schetste en
begon met een oud kaartje van Groede uit
het jaar 1966 waarin het dorp 2475 inwo
ners telde. Begin 2013 kende het dorp nog
1000 inwoners.
Hij greep terug op het Brundtlandrapport
uit 1987 dat breed omhelsd werd door de
VN en erop neerkomt dat we niet meer aan
de aarde kunnen onttrekken dan wat door
de aarde voortgebracht wordt. Als we in
deze opgave slagen, leidt dat ertoe dat ook
onze nazaten een verantwoord leven op
deze aarde kunnen leiden. Wat Gro Harlem
Brundtland destijds rapporteerde was voor
velen een volslagen nieuw inzicht. Verwon
derlijk als je beseft dat uit een geschrift van
rond 1600 bleek dat bosbouwers wisten
dat je in een jaar nooit meer mag kappen
dan wat binnen een jaar kan aangroeien.
Als je het "basiskapitaal" aantast, tast je je
eigen toekomst aan.
Zo lijkt ook de hele discussie over biodiver
siteit nieuw, maar het komt op hetzelfde
neer: de mens domineert, is kortzichtig
en denkt amper na over consequenties op
de lange termijn: hoe ziet het er voor mijn
kleinkinderen uit op deze aarde.
In het zoeken naar oplossingen kiest men
de laatste jaren voor een dynamische
aanpak, waar men vroeger een star systeem
bouwde. Het aanleggen van de middel
eeuwse Graaf Jansdijk, ruwweg lopend
vanaf Duinkerken via Knokke naar Antwer
pen, is hiervan een voorbeeld. Het rijke
Vlaanderen begon toen een 'afdoende' be
scherming tegen de zee te bouwen. Nu we
in de gaten hebben dat de zeespiegel rijst,
ziet men in dat dit soort starre systemen
geen zekerheid bieden. Bij ongewijzigd be
leid zou in 2070 slechts 25 van Nederland
nog droge voeten hebben.
Dynamische oplossingen als regelmatige
strandsuppleties krijgen dus steeds meer de
voorkeur boven harde dijken en, dynamiek
in optima forma, de zandmotor aan de kust
voor de Randstad. Een vergelijkbare aanpak
zien we in de bredere jas voor de grote
rivieren.
In het project Zwakke Schakels is deze
omslag in het denken volop in praktijk
gebracht, in tegenstelling tot de Belgi
sche kust. Om in Knokke droge voeten
te houden, heeft men moeten besluiten
het strand zo hoog op te spuiten dat veel
onderste appartementsverdiepingen tegen
een berg zand aankijken. Er zijn nu ideeën
om in de toekomst de zeespiegelrijzing het
hoofd te bieden door voor de kust eilanden
op te spuiten in het project Vlaamse baaien.
Zo denkt men in Zeeland over eilanden
als Nieuw Walcheren, Nieuw Schouwen en
Nieuw Goedereede.
Al deze oplossingen slaan een aantal
vliegen in één klap: ze bieden het hoofd
aan de zeespiegelrijzing, de natuur krijgt
ruimte terug die verloren is gegaan aan
hoge flatgebouwen, men kan er recreëren,
zonne- en windenergie opwekken, kortom
mogelijkheden te over.
En er is meer om over na te denken. Het
kanaal Gent - Terneuzen voert enorme hoe
veelheden zoet water naar zee af, terwijl er
wereldwijd gebrek is aan zoet water en dit
gebrek zal door de stijgende bevolking nog
verder toenemen. Kan dat niet anders
Dhr. Schrijnen rondt zijn betoog af met de
vraag wanneer iemand succesvol is. Voor
hem ben je succesvol, als je kans ziet oude
waarden tot een nieuw ecologisch even
wicht te brengen. Zoals dat bij de Aarden-
burgse Kruisschans is gebeurd. Wat ooit
een plek was om oorlog te voeren, is nu een
pronkstuk van natuur. We moeten onze fan
tasie laten spreken om onmogelijk lijkende
dingen mogelijk te maken.
Rietje van Dam-Mieras
De volgende bijdrage kwam van prof. dr.
Rietje van Dam-Mieras. Met haar achter
grond als biochemicus was haar betoog op
een geheel andere leest geschoeid dan dat
van haar voorganger.
Ze startte met een aantal principes die
ze gaande haar referaat nader uitwerkte.
Respect is basis voor alles, de economie
moet een biobased karakter krijgen en voor
iedere transitie is creativiteit nodig.
Het aspect duurzaamheid komt pas aan
bod als een aantal andere zaken geregeld
is. Als je niets te eten hebt, is dat je eerste
