Bloeiende akkerranden
Nuttig en mooi
Ons bestuurs- en redactielid Walter de Milliano doet voor het derdejaar verslag
van zijn praktische ervaringen met bloeiende akkerranden. Tenzij anders aan
gegeven zijn de foto's van zijn hand.
FAB-akkerranden
Via Ria Hoeymakers, coördinatrice van
Bloeiend West Zeeuws-Vlaanderen (BWZV),
meldde ik me eind 2011 aan vooreen drieja
rig project van Bloeiend Bedrijf.
Het project werkt met wetenschappelijk
ontwikkelde "Functionele Agro Biodiver-
siteit-randen" (FAB-randen), langs en in
akkers. Doel hiervan was de aanwezigheid
en daardoor de 'biologische bestrijdings-
activiteiten' van natuurlijke vijanden van
plagen van veldgewassen te verhogen om
hiermee een belangrijke duurzame bijdrage
te leveren aan de bestrijding van ziekten en
plagen, zoals de bladluis.
zamen aspect in een streek die economisch
steunt op inkomsten uit de recreatiesector.
Tot slot levert het project specifieke kennis
op die ingezet kan worden in het Agrarisch
Natuurbeheer ten behoeve van het nieuwe
Europese Gemeenschappelijke Landbouw
Beleid (GLB 2015-2020). Ria Hoeymakers rap
porteerde hierover in het zomernummer van
't Duumpje (Jrg. 40, nr. 2,2014).
Bloeiend Bedrijf
Het Nationaal project van Bloeiend Bedrijf
wordt gesteund door het ministerie van
Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
(EL&I) en het Europese Landbouwfonds voor
Plattelandsontwikkeling. Het wordt begeleid
Door biologische bestrijding van plagen, in
de praktijk in een strook van 3 tot 12 meter
breed, komen er ook minder ziekteverwek
kers (vooral virussen) waardoor ook virus
ziektes kunnen verminderen.
Op deze strook kan chemische bestrijding
beperkt worden tot pleksgewijze aanpak van
schadelijke onkruiden met diepe penwortels
en grote zaadproductie. Bij stroken langs
sloten is de afstand tussen commercieel ge
was en sloot groter dan bij gewassen zonder
strook en hierdoor waait minder gewasbe
schermingsmiddel in het slootwater. Boven
dien worden minder meststoffen gebruikt,
hetgeen de uitspoeling in het slootwater
minimaliseert: een extra voordeel. Verder
bieden bloeiende planten een aantrekkelijk
decor aan passanten, een niette veronacht-
door ruim 30 regionale partners, zoals het
Louis Bolk Instituut, Veelzijdig Boerenland,
ZLTO, De Natuurweide en Boerennatuur.
Bloeiend Bedrijf heeft nu 570 deelnemers
(500 in 2012), honderden kilometers bloeien
de akkerranden in het landschap en 75% van
de deelnemers gebruikt minder insecticiden.
Er is ervaring opgedaan met eenjarige en
meerjarige mengsels. In Zeeland is het een
jarig mengsel het meest populair en slechts
enkelen kozen voor de meerjarige variant.
leder jaar zijn er in de periode mei tot
augustus een drietal veldbijeenkomsten
met collega-deelnemers en deskundigen
om kennis te vergroten en ervaringen uit te
wisselen, met als terugkerende aandachts
punten:
- ontwikkeling en onderhoud van de FAB-
stroken;
- welke plantensoorten floreren?
- welke onkruiden geven problemen?
- hoe de nuttige en schadelijke insecten in
de akkerrand en in de veldgewassen te
herkennen (foto 1);
- het meten van de aanwezigheid van nut
tige insecten;
- wat zijn de schadedrempels van schadelij
ke insecten in de verschillende veldgewas
sen?
- welke chemische middelen kun je gebrui
ken als er toch een plaag ontstaat?
De deelnemers ontvangen studiemateriaal
en worden op de hoogte gehouden van
plaagontwikkeling in verschillende veldge
wassen.
Iedere deelnemer maakt aan het eind van
het jaar een bedrijfsverslag en neemt deel
aan een kennistest. Het Louis Bolk Insti
tuut maakt een analyse van de individuele
bedrijfsverslagen. Belangrijke vragen zijn
hierbij of en in welke mate het gebruik van
chemische gewasbescherming afneemt
en in hoeverre er sprake is van toename in
praktische kennis bij de deelnemers.
Eenjarige FAB-akkerranden
Eenjarige mengsels worden vooral gebruikt
bij gewassen waarvoor plaagbeheersing
effectief is gebleken nl. granen en aardap
pelen. De éénjarige FAB-rand volgt het
akkergewas in de bedrijfsrotatie. Een aantal
plantensoorten zoals de Ganzenbloem
en Duizendblad komt tot twee jaar later
terug als opslag, zeker als geen herbiciden
toegepast worden. Bovendien moet ieder
jaar de strip naast het gewenste akkergewas
zaaiklaar gemaakt worden. De zaai moet
afgestemd worden op het type akkergewas
om de beste opbouw te krijgen van plaag-
beheersers.
Diverse collega's rapporteren verminderd
gebruik van chemische middelen en een
geringer aantal bespuitingen in de één
jarige FAB-rand. Doordat de bloei van de
bloemen in sommige seizoenen pas laat op
gang kwam, was het soms noodzakelijk toch
vroege bestrijdingen uit te voeren. Dit be
perkte de verwachte afname van chemische
bestrijdingsmiddelen. Plaagbestrijding in ui
is moeilijk gebleken. Het financiële voordeel
van de éénjarige FAB-rand is echter nog
onzeker.
Bloemenranden
Deze één- of tweejarige randen van bloe-
menmengsels worden ingezaaid voor de
pluk van bloemen en als extra voedingsaan
bod (bloemen) voor bijen (Foto 2). Het meng-
