'V >r V;
- -r
16
Strip
Beschrijving
Gewas
2012
Gewas
2013
Gewas
2014
Totaal aantal jaren
met vermindering
1
Rondom een 0,3 ha veld met
voor bladluizen attractieve
gewassen
Mais en
sorghum
Mais en
sorghum
Mais en
sorghum
Strip voldoende effectief
1
Vermindering chemische
gewasbescherming
Ja
Ja
Ja
3
2
Natuurlijk landschapsele
ment-oud kreekbed
Aardappel
en ui
Tarwe,
2 rassen
Tarwe en
aardappel
Alleen effectief bij tarwe
2
Vermindering chemische
gewasbescherming
Nee
Ja
Ja
2
3
Strip langs slootrand
Ui
Tarwe,
1 ras
Aardappel
Alleen effectief bij tarwe
3
Vermindering chemische
gewasbescherming
Nee
Ja
Nee
1
Tabel 1: Driejarig resultaat met vermindering chemische gewasbescherming in gewassen bij drie Functionele
sel heeft een andere samenstelling dan de
FAB-akkerrandmengsels (Foto 3 en 4). Deze
randen hebben echter ook een esthetische
waarde en trekken naast bijen ook andere
insecten aan zoals vlinders en natuurlijke vij
anden van plaaginsecten van veldgewassen.
Meerjarige FAB-akkerranden
De locatie van de meerjarige akkerrand is
meestal nog niet eng gekoppeld aan het ak
kergewas, maar afhankelijk van het vrucht-
wisselingsschema bij de totale bedrijfsvoe
ring. We zien veel strips langs sloten (Foto
3) en geïntegreerd in oude landschapsele
menten als overhoekjes en oude kreekbed
dingen. Deze natuurlijke integratie schept,
samen met het meerjarig karakter van de
FAB-rand, mogelijkheden plaagbestrijders
te laten overwinteren. Voor een succesvolle
overwintering zijn beschutting biedende
bomen en struiken van groot belang.
Resultaten en vragen voor 2014
De effectiviteit van de meerjarige Fab-randen
is zeer uiteenlopend en sterk afhankelijk van
randfactoren die soms moeilijk te beïnvloe
den zijn. We gaan hierop nader in in de be
schrijving per strip hieronder (zie ook tabel 1).
Strip 1 (foto 2 en 4)
De strip werd aangelegd rondom een veld
van 0,3 hectare, met jaarlijks sorghum en
maïs, beide met veel suiker in de planten.
Deze suikerrijke gewassen zijn zeer aantrek
kelijk voor bladluizen. De strip (3 tot 6 m) was
aangevuld met een bloemenstrook (Foto 2).
De strip had een goede opbouw van natuur
lijke vijanden. Omdat de gewassen aan alle
kanten omringd waren door de strip, konden
de natuurlijke vijanden van alle kanten naar
het gewas. Een windheg gaf schaduw in een
gedeelte van strip 1. In de schaduw was ver-
grassing sterker dan in de zon. In de strip aan
de schaduwkant was er ook tarweopslag. In
alle drie de jaren was de natuurlijke controle
voldoende en hoefde niet gespoten te wor
den voor bladluizen. De strip was jaarlijks
voldoende effectief.
Agrobiodiversiteit Akkerranden, Hoeve Dierkensteen
Strip 2
Het betreft hier een oud kreekbed langs
een 3 meter brede sloot uitlopend in een
laagte met aan beide zijden akkers. Deze
strip had het voordeel dienst te doen voor
twee velden in eigen gebruik. De strip had
een goede opbouw van natuurlijke vijan
den. Er werden geen insecticiden gebruikt
in de tarwe, maar het effect kan positief
vertekend zijn, omdat de omstandigheden
voor plaagopbouw ongunstig waren. Bij de
door derden aangeplante aardappelen en
uien bestond onvoldoende vertrouwen in
de werking van de FAB-rand om ook hier
insecticide-gebruik te verminderen. De strip
wierp vruchten af in 2 van de 3 jaren, mits
tarwe geteeld werd.
Strip 3 (foto 3)
Deze laatste strip was tot 12 m breed en lag
langs sloten. Nadelig was dat slechts een
gedeelte ernaast in eigen gebruik was en
de buurman geen rekening hield met de
werking van de strip. Alleen langs de sloot-
rand was er over een strook van één meter
breed vergrassing. Doordat de sloot jaarlijks
schoongemaakt wordt en de uitkomende
bestanddelen niet afgevoerd, maar op de
akkerrand gegooid worden, ontstond een
sterke toename van zuring en riet. Afvoer
is in de toekomst het overwegen waard.
De strip had een zeer goede opbouw van na
tuurlijke vijanden. In de tarwe werden geen
insecticiden gebruikt, maar het resultaat kan
positief uitgevallen zijn door de ongunstige
omstandigheden voor plaagopbouw. De
strip had effectiviteit in 1 van de 3 jaren, mits
er tarwe geteeld werd.
Verhoogd risico van opbrengst- en
kwaliteitsverlies en soms meer werk
uren
Inzet van FAB-randen vergen soms meer
werkuren dan bij preventieve gewasbescher
ming en mogelijk ook met ook verhoogd
risico van opbrengst- en kwaliteitsverlies.
Om dit onder controle te krijgen, moeten we
nog meer kennis vergaren en een actieve
voorlichtingsdienst is noodzakelijk.
Aandachtspunten:
Onderhoud van de FAB-Akkerranden.
Traditioneel verwijdert men onkruiden zo
veel mogelijk vóór de bloei opdat geen zaad
in de grond achterblijft. Zo beperk je het
herbicide-gebruik en tevens vergt de controle
van het perceel op akkeronkruiden veel min
der arbeidsuren. Minder spuiten is een wens
van de maatschappij en de ondernemer is
minder tijd kwijt, een economisch belang.
In de FAB-akkerranden bleek het nodig om
ongewenste plantesoorten het gehele sei
zoen actief te verwijderen om hun vermeer
dering te reduceren. Vooral de controle op
en verwijdering van zuringsoorten, distels
waaronder akker- en melkdistels, vergde
vele uren. Mechanische bestrijding in akker
randen bleek ook lastig. Kortom: effectieve
onkruidbestrijding is een punt van aandacht.
Verhoogde Biologische diversiteit.
- Hoewel niet de hoofddoelstelling van de
FAB-akkerrand, neemt biologische diversi
teit toe. Het geeft ruimte, beschutting en
een extra bron van voeding ten behoeve
van flora en fauna.
Foto2: Tweejarige bloemenstrip i/l-vötle bloei, Hgeve Dierkensteen Oostburg, 13juli20H.r
