Bietendam, ideale biotoop
voor bedreigde kamillesoort
7
Ook ditmaal weer een verrassende observatie van onze plantenman Awie de
Zwart.
plaatsen. De bietendam valt onder de
laatste categorie. In het najaar worden deze
dammen gebruikt voor de tijdelijke opslag
van suikerbieten na de oogst. Vanuit deze
opslag worden ze binnen enkele weken op
vrachtauto's geladen en naar de fabriek ge
reden. Zowel de stort van de bieten als het
weghalen ervan heeft een flink verstorende
werking op de bestaande vegetatie die na
afloop zwaar gehavend en vastgereden
In een vorig artikel heb ik al aangegeven
dat het Nieuwe Strepen gepaard gaat met
strenge regels. Eén van die regels is dat
het strepen binnen twee weken moet zijn
afgerond.
Eind april bezoek ik op verzoek van
FLORON* kilometerhok 019-372 voor het
Nieuwe Strepen. Dit hok, ten westen van de
Brugse Vaart, omvat delen van de Auster-
litzpolder en Diomedepolder en bestaat
vooral uit agrarisch gebied. De uitgebreide
zoektocht in het voorjaar levert in totaal 174
algemene soorten op. Geen onaardig aantal
voor een dergelijk hok, maar door het
vroege tijdstip worden er toch veel soorten
gemist. Daarom bezoek ik begin juli het hok
nogmaals om de latere soorten als losse
waarnemingen toe te voegen aan de totale
soortenlijst.
Bloeiende kamilles
Al wandelend langs de dijktaluds merk
ik een aantal bloeiende grassen op die
eerder, niet bloeiend, onopgemerkt waren
gebleven. De wegbermen en akkers leveren
ook nog een enkele nieuwe soort op, maar
pas als ik een flinke bietendam nader onder
de loep neem, loopt de teller snel op. Daar
hebben diverse éénjarigen bezit genomen
van de kale plekken op de dam. Vooral de
massaal bloeiende kamille springt in het
oog. Al snel onderscheid ik drie soorten: de
heerlijk geurende Echte kamille, de veel for
sere maar zwak geurende Reukloze kamille
en Schijfkamille, die zich onderscheidt door
het ontbreken van de witte kroonblaadjes.
Maar dan zie ik dat zich in deze zee van
bloeiende kamilles nog een vierde kamille
schuil houdt: Stinkende kamille.
Onaangename geur
De Stinkende kamille behoort tot de familie
van de Schubkamille en is daarmee geen di
recte familie van de welbekende Reukloze,
Echte en Schijfkamille. Toch lijkt de plant
op het eerste gezicht bedrieglijk veel op de
andere kamillesoorten. Zowel de bloeiwijze
als het blad oogt, op enkele details na, als
een vakkundige kopie van het origineel.
Mogelijk wordt Stinkende kamille daarom
wel eens over het hoofd gezien. Maar wie
beter kijkt en vooral beter ruikt, zal de plant
onherroepelijk herkennen. Bij kneuzing van
het blad verspreidt de plant namelijk een
onaangename geur. Een tweede onder
scheidend kenmerk openbaart zich als de
zaadjes van de vruchtbodem vallen. Op dat
moment worden de strokleurige schubben
zichtbaar.
Rode Lijst
Stinkende kamille is tegenwoordig een
grote zeldzaamheid. Het is een soort van de
kleigronden die op veel oude groeiplaatsen
de afgelopen decennia is verdwenen. Ook
in Zeeuws-Vlaanderen is het aantal vond
sten zeer sterk achteruit gegaan, in 'het oos
telijk deel' lijkt zij zelfs verdwenen. Tegen
woordig geldt het Friese kleigebied voor
Nederland als het laatste echte bolwerk. Als
gevolg van deze forse afname staat de plant
tegenwoordig op de Rode Lijst te boek als
bedreigd.
Hopeloos
Net als de andere kamillesoorten is de
Stinkende kamille vooral te vinden in pio
niersmilieus. Milieus die in meer of mindere
mate onderhevig zijn aan verstoring. Zo
is zij aan te treffen op akkers en ruderale
Stinkende kamille (Awie de Zwart).
achterblijft. De situatie lijkt hopeloos maar
is voor de kortlevende kamilles het ideale
vertrekpunt voor een snelle, maar kortston
dige verovering van het slagveld.
Zo is eens te meer bewezen dat zeldzaam
heden overal kunnen opduiken. Soms
zelfs op de meest onverwachte plaatsen.
Bovendien haal ik ook niet langer mijn neus
op voor een veldje kamille, want wie weet
staat er wel een instinker tussen.
*FLORON FLORistisch Onderzoek Nederland
Bietendam (Awie de Zwart).
,0-"-
■ï'f-A- r f».