Duurzaam Voedsel
MM
MM
Jouke Heringa
-
U
Stichting Groede Duurzaam timmert flink aan de weg en uw redactie woonde
zondag 10 mei een symposium bij over Duurzaam Voedsel.
zullen bij hun teeltkeuze meer rekening
moeten gaan houden met een steeds min
der zoete omgeving. Mochten inkomens
in deze sector hierdoor onder druk komen
te staan, is het zaak nu al een blik vooruit
te werpen op 'vervangende werkgelegen
heid.' Regeren is vooruitzien.
De aanwezigen werden verwelkomd door
Bart Groot, voorzitter van genoemde stich
ting die hierna het woord gaf aan Herman
Lelieveldt, die alle sprekers kort inleidde.
Jouke Heringa, leider van de onderzoeks
groep Aquacultuur in Deltagebieden aan de
Hogeschool Zeeland (HZ), beet het spits af
met een betoog over nut en noodzaak van
'Zeeuwse Zilte Zaligheden'
Zijn onderzoeksgroep bestaat sinds 2004 uit
een negental docent/onderzoekers en werkt
nauw samen met overheden als Europese
Unie, provincie Zeeland en uiteraard doet
ook zuiderbuur Vlaanderen via Interreg een
duit in het zakje. Input vanuit de praktijk
wordt gewaarborgd door nauwe contacten
met kwekers en hun kennisinstellingen. Zo
kunnen nieuwe ontwikkelingen direct leiden
tot onderzoek of aanpassingen in lopend on
derzoek. De afgelopen 4 jaar heeft het "SEA-
laboratorium" 125 studenten afgeleverd en
zijn 51 praktijkonderzoeken uitgevoerd.
Aquacultuur wordt aan de HZ bijzonder
ruim opgevat en men hanteert de definitie
die de FAO (wereldvoedselorganisatie) aan
houdt. Vrij vertaald "Aquacultuur is de teelt
van aquatische organismen: vis, weekdie
ren, schaaldieren, waterplanten, krokodil
len, alligators, schildpadden en amfibieën.
Landbouw impliceert een vorm van inter
ventie in het teeltproces ter verbetering
van productie zoals regelmatige controle,
voeding, bescherming tegen predatoren
enz.." Kortom, een opleiding waarmee je in
de hele wereld aan de slag kunt.
Maar dat terzijde.
Mondiale situatie
91 van alle kweekvis komt uit Azië en via
de media bereiken ons soms beelden van
een weinig duurzame aanpak. Zo kweekt
men veel pangasius in een van 's werelds
meest vervuilde rivieren als de Mekong.
Met een nog steeds groeiende wereldbe
volking zal de vraag naar seafood verder
toenemen waarbij het aspect duurzaam
heid een steeds voornamer rol zal spelen. In
het besef dat slechts 3 van alle gekweekt
seafood uit Europa komt, liggen er voor
Zeeland kansen genoeg om een leuk graan
tje mee te pikken.
Gezonder
De vraag naar seafood neemt ook toe
omdat het gezonder zou zijn. Heringa laat
een flink aantal gezondheidsclaims de
revue passeren met de notie dat niet alle
argumenten algemeen gedeeld worden.
Géén discussie is er over het nut van onver
zadigde vetzuren die vooral in seafood te
vinden zijn en de kans op hart- en vaatziek
ten beperken. En zeer waarschijnlijk is het
nuttigen van seafood belangrijk voor de
hersenontwikkeling bij mensen.
Overbevissing
Naast het gezondheidsargument neemt
de vraag naar kweekvis toe omdat steeds
meer zeegebieden overbevist worden en
vangstrestricties opgelegd worden. Het
hoeft ons dus niet te verwonderen dat
aquacultuur met 9 per jaar de snelst
groeiende voedselsector is.
Verzilting
Langs de gehele Nederlandse kust, maar
vooral in Zeeland komt het aspect verzilting
om de hoek kijken. De aanvoer van zoet wa
ter via in Frankrijk, Duitsland en Zwitserland
ontspringende rivieren kan sterk fluctueren.
Naarmate ons minder zoet water bereikt,
dringt zout zeewater dieper het land in.
Verder sijpelt het ons omringende zoute
water overal onder onze dijken door en dit
verschijnsel zal door de zeespiegelstijging
toenemen. De Zeeuwse akkerbouwers
Leercurve
We komen nogal eens tendentieuze
berichtgeving tegen over een project als
'De Zeeuwse Tong', als zou het kweken van
tong nooit levensvatbaar zijn zonder enige
vorm van subsidiëring. Wat men nogal
eens vergeet, is dat de mens al 10.000 jaar
akkerbouw en veeteelt pleegt en ken
nis vergaarde. Het project Zeeuwse Tong
startte met een proefbedrijf op 1 juni 2013
en men heeft het gepresteerd om na een
aantal jaren al tong te kunnen kweken. Het
is nu aan ondernemers om het stokje over
te nemen en het proces zo op te schalen dat
een winstgevende productie van de grond
komt.
Omvang kweekbedrijf
Het aantal bedrijven in Nederland dat vis
kweekt, is beperkt. Buitendijks hebben we
het dan over mossels, oesters en kreeft.
Door toenemende recreatiedruk op onze
Zeeuwse wateren is uitbreiding van areaal
niet zo eenvoudig. Zo schakelt men met
onze mossels steeds meer over op hangcul-
tuur. Die aanpak vergt aanmerkelijk minder
oppervlakte, maar men is nog volop bezig
het proces te perfectioneren.
De beperkte mogelijkheden buitendijks
leidden naar een blik binnendijks, zoals de
al genoemde Zeeuwse Tong. Ook tarbot
en meerval worden binnendijks geteeld.
Bij teelt binnendijks moet alle voeding op
kunstmatige wijze toegevoerd worden.
Hiertoe kweekt men algen en zagers, maar
de samenstelling van het voer vergt aan
merkelijk meer onderzoek dan bij teelt in
'de vrije natuur.'
Wat mossels betreft, is het ieder jaar weer
afwachten hoeveel mosselzaad men in
de Waddenzee kan opvissen. De grote
onzekerheid op dit terrein heeft ertoe
geleid dat men ook onderzoekt in hoeverre
men de zaadproductie (mossels, oesters en
tapijtschelpen) gecontroleerd binnendijks
in zogenaamde broedhuizen kan uitvoeren.
u
