5
Don't be stupid:
just stop following me!
•üm it
<0* Nutritional, biochemical and metabolic
characteristics of traditional populations
living in the East African land-water ecosystems
-V Remko S. Kuipers
Eet alleen wat ook je bet-bet-bet-overgrootmoeder zou hebben herkend!
deze vaak in het niet valt als je kijkt naar de
emissies die bij de plaatselijke productie
plaatsvinden. Neem een tomaat: één die
wordt geproduceerd in Spanje of één uit
Zweden. Wat blijkt is dat de Spaanse tomaat
die hier wordt gegeten een lagere impact
op het milieu heeft, kijkend naar broeikas
gassen, dan een Zweedse (of Nederlandse)
tomaat. Dat heeft te maken met het ener
gieverbruik van de kas waar de tomaat in
Nederland wordt geteeld. Dus, met andere
woorden, het is een mythe dat transport
van voedsel altijd een heel grote milieu
impact zou hebben. Conclusie: 'Er zijn veel
meer mogelijkheden voor het voorzien van
ons voedsel dan we vaak denken'!
Omgaan met nieuwe technieken
Een andere vraag. Wat vinden de luiste
raars beter voor het milieu: een E-reader of
40-100 'ouderwetse' boeken? Kijkend naar
de behoefte aan grondstoffen, energie e.d.
moet je op een tablet ongeveer 40-100
boeken daadwerkelijk hebben gelezen
voordat dit 'efficiënter' of minder belastend
wordt voor het milieu. De gedachte dat een
tablet dus beter is, omdat men het papieren
boek niet meer nodig heeft, gaat dus niet
altijd even snel op
Vertaald naar ons dagthema: in hoeverre
verwacht u dat technische innovatie meer
voedsel kan opleveren met minder milieu
schade? Het is afwachten hoe het menselijk
vernuft hier voor een technische doorbraak
zal kunnen zorgen.
2. Dr. Remko Kuipers
In zijn boek Het Oerdieet stelt hij de vraag
welke voeding we nodig hebben om ge
zond te blijven.
Geneeskunde en evolutie
Dat menselijk vernuft heeft sinds de
prehistorie een lange weg afgelegd! Door
welke gezonde voeding kon de oermens
zich ontwikkelen tot Homo sapiens, tot
Ons Soort Mensen? Dat is het onderwerp
van de tweede voordracht. De spreker is
Dr. Remko Kuipers. Hij is de eerste medicus
die gepromoveerd is in de evolutionaire
geneeskunde, een nieuw specialisme dat
bestudeert hoe de oermens zich voedde,
kon overleven en kon uitgroeien tot de
moderne mens. Hoe kunnen wij, in 2016,
met die voedselkennis ons voordeel doen?
Op het scherm zien we hoe die voorouder,
Sahelanthropus (7 miljoen jaar geleden,
schedelinhoud 350 cc) zich stapsgewijs
heeft ontwikkeld. De moderne mens heeft
nu een schedelinhoud van 1360 cc. Dat kon
niet zonder de juiste voeding en zonder een
geschikte leefomgeving.
Tegenwoordig is onze directe omgeving
minder bedreigend (of gewelddadig) dan in
de oertijd. Dankzij de antibiotica lopen we
ook minder risico's bij infectieziektes. Maar
nu eisen de welvaartsziektes weer hun tol
door verkeerde voeding. Dr. Remko Kuipers
bespreekt de evolutie van de mens in
samenhang met zijn voeding en leefomge
ving; hij onderzoekt de verschillen tussen
het voedingspatroon van de verre voorou
der en ons modern eetgedrag. Hoe moeten
wij voor een betere gezondheid anders
gaan eten? Eerst een stukje geschiedenis en
een woord van Darwin.
'Out of Africa' - het Paleolithicum
Om onderzoek te doen naar het oerdieet
keek Remko Kuipers naar de traditionele
jager-verzamelaars van het Paleolithicum,
de steentijd. Er leven nog zulke stammen
vandaag de dag, maar daarvoor moet je
op reis. De bakermat van onze soort ligt
in Oost-Afrika. Voor zijn promotie aan de
Rijksuniversiteit Groningen keek de promo
vendus rond bij de Maasai, de Hadzabe en
de Wanyiramba in Tanzania. Hun levens
omstandigheden lijken totaal niet op die
van de Westerse mens met zijn frietkot,
frisdrank, suikergoed en marsepein. Hij ging
naar de plek waar de evolutie van homo
sapiens begon, naar de omstandigheden
die hem hebben gevormd, naar wat hij at
en hoe hij wist te overleven - daar ging het
om.
Evolutie
Hij citeert Theodosius Dobshansky: "Alles
wat we in de biologie om ons heen zien, is
enkel te verklaren uit de evolutie." En ook
Darwins "Survival of the fittest by means of
natural selection," maar hij zegt erbij dat wij
pas op ons 'fittest' zijn als ook de levensom
standigheden kloppen. De 'fittest' overleeft
echt niet op elke plek. Die geschikte plek,
die 'niche' of locatie waar homo sapiens
werd gevormd, doet er toe.
Onze oeromgeving!
