Het agrarisch buitengebied
onder de loep
ff
Ook midden in akkerbouwgebieden zijn soms leuke plantjes te vinden,
meldt Awie de Zwart.
Stinkende kamille (Awie de Zwart).
Het afgelopen jaar is er hard gewerkt aan
de Flora Zeelandica, een verspreidingsatlas
vóórwilde planten in Zeeland. Het jaar
stond vooral in het teken van het wegwer
ken van niet of slecht onderzochte gebie
den, de zogenaamde lege (0 soorten) en
magere kilometerhokken (tot 50 soorten).
Vrijwillige floristen hebben meer dan 130 ki
lometerhokken in West-Zeeuws-Vlaanderen
onderzocht.
Suikerbieten en tarwevelden
Verreweg de meeste van deze slecht on
derzochte hokken liggen in het agrarisch
gebied. Op voorhand misschien niet het
meest opwindende biotoop om op zoek te
gaan naar zeldzame planten. Immers, de
moderne landbouw heeft met zijn groot
schaligheid, overbemesting en het gebruik
van chemische bestrijdingsmiddelen de
rijke akkerflora geen goed gedaan. Veel
typische akkerplanten zijn in de afgelo
pen 150 jaar uit de akkers verdwenen en
op de rode lijst beland. Maar ondanks dit
negatieve beeld zijn er ook het afgelopen
jaar weer een paar leuke vondsten gedaan
tussen de suikerbieten en tarwevelden. In
dit artikel zullen drie typische akkerplanten
worden uitgelicht waarvan in 2016 nieuwe
groeilocaties zijn opgespoord. Voor alle
drie de soorten is West-Zeeuws-Vlaanderen
hét bolwerk van de verspreiding binnen
Zeeland.
Gladde ereprijs
Een van die drie soorten is Gladde ereprijs.
Het is een klein, blauw bloeiend eenjarig
akkeronkruid die in zijn verschijningsvorm
veel weg heeft van de zeer algemene Grote
ereprijs. Een van de onderscheidende
kenmerken van Gladde ereprijs ten opzichte
van zijn grotere familielid is de dubbele
beharing op de vruchtjes. Deze bestaat uit
korte gewone haren die tussen de langere
klierharen staan.
Meestal bestaan de vindplaatsen van
Gladde ereprijs uit één tot hooguit een paar
exemplaren, maar het afgelopen seizoen
is een aantal grotere groeiplaatsen (max.
30 ex.) gevonden op nog niet bewerkte
voorjaarsakkers. Deze landbouwpercelen
waren in de herfst van het voorgaande jaar
geploegd en daarna ongemoeid gelaten.
Op de verweerde ploegsneden had zich
sindsdien een begroeiing van éénjarige
storingsplanten ontwikkeld met algemene
soorten als Klein kruiskruid, Grote ereprijs
en Klimopereprijs. Gericht zoeken op deze
locaties bracht in een drietal akkers kleine
populaties Gladde ereprijs aan het licht.
Stinkende kamille
Sinds een aantal jaar geleden de zeer zeld
zame Stinkende kamille in West-Zeeuws-
Vlaanderen werd herontdekt, is het aantal
vindplaatsen gestaag gegroeid. Ook dit jaar
is weer een aantal nieuwe kilometerhokken
toegevoegd aan de verspreidingskaart van
de soort. Een van de fraaiste groeiplaat
sen werd aangetroffen in een perceel met
suikerbieten in de Tienhonderdpolder bij
Cadzand. Verscholen in een zee van Echte
kamille en Reukeloze kamille werden naar
schatting meer dan 750 bloeiende planten
Stinkende kamille aangetroffen. Hoewel alle
drie de kamilles tot een andere familie be
horen, lijken ze op het eerste vluchtige oog
als drie druppels water op elkaar. Een van
de kenmerken waarmee Stinkende kamille
zich onderscheidt van de andere twee soor
ten is de geur. Bij kneuzing van het blad
verspreidt de plant een onaangename lucht
waaraan ze haar naam te danken heeft.
Grote trosdravik
Ook graanvelden hebben het afgelopen
jaar enkele bijzondere waarnemingen
opgeleverd. Zo verschenen in twee blok
ken tarwe nabij Oostburg in de loop van
de zomer de bloeiaren van een eenjarige
grassoort: de Grote trosdravik. Voor de bloei
is het een ondoenlijke zaak om deze dravik
op te sporen. Als lid van de grassenfamilie
onderscheidt de plant zich in vegetatieve
toestand nauwelijks van de tarweplanten
die tot dezelfde familie behoren. Pas als de
bloei aanbreekt torent de Grote trosdravik
geleidelijk boven zijn gastheer uit en weet
het de aandacht van de florist te trekken. De
rijping van het zaad verloopt parallel met
die van de tarwe. In vroeger tijden, toen het
zaaizaad nog niet werd geschoond, wist de
plant zich op deze manier te verspreiden
door als "vervuiling" in het zaaizaad mee
te liften naar een volgend perceel. Tegen
woordig is de plant aangewezen op eigen
vervoer.
