Vlinders in Groese dreven
Ons lid van het eerste uur Huib van Iwaarden kijkt sinds enkele jaren niet al
leen naar vogels, maar is zich ook op vlinders gaan toeleggen. En wat ligt er
meer voor de hand dan in je eigen tuin te beginnen. Een verslag. De foto's zijn
gemaakt door Pieter Simpelaar.
Nog even en het nachtvlinderseizoen 2017
staat weer voor de deur. Bij ongeveer 6 a 8
graden Celcius staat de lichtval weer klaar
in de tuin van Walenstraat 10 te Groede.
De lichtval
Deze lichtval is een houten kist met bin
nenin een ultraviolette lamp op het schijn
sel waarvan nachtvlinders afkomen. Een
V-vormige gleuf zorgt dat de vlinders de
kist in kunnen, maar er niet uit. De val met
een omvang van 60 60 50 cm is gevuld
met eierbakjes waarvan de holtes door
de nachtvlinders als veilige schuilplaats
gezien worden. De lichtval staat op een
vrije plaats in de tuin en de lamp brandt van
zonsonder- tot zonsopgang. Zelfs bij regen
functioneert alles prima..
's Morgens wordt de lamp uitgeschakeld,
gaat het deksel van de kist en verhuizen alle
aanwezige vlinders van het eierbakje naar
een transparant bakje, waarin ze gedeter
mineerd kunnen worden. Na determinatie
herkrijgen ze hun vrijheid. We schrijven
zorgvuldigheid hoog in ons vaandel en 99
van de nachtvlinders overleeft dit proces.
In het transparante bakje kunnen we de
vlinder van alle kanten goed bekijken, soms
geholpen met een lampje en vergrootglas
en lampje, want de verschillen zijn soms erg
klein.
Het begin
Dit vangen en determineren van nachtvlin
ders doe ik sinds 2014, toen ik deelnam aan
de nachtvlinderexcursie onder leiding van
Pieter Simpelaar en Henk Bondewel. Het
is voor mij een fascinerende bezigheid die
ik met vallen en opstaan en veel doorzet
tingsvermogen ieder jaar beter onder de
knie krijg. Het is zelfs op gelijke hoogte
gekomen met het tellen en determineren
van vogels!
Op naam brengen
In 2014 was de Nachtvlindergids in het Ne
derlands jammer genoeg totaal uitverkocht
dus maar een Engelse gids gekocht. De
gevangen nachtvlinders met een Engelse
gids op naam brengen was niet eenvoudig.
Gelukkig kwam in 2015 de redding door het
uitkomen van de heel nieuwe gids Nacht
vlinders voor Nederland en België. Up to
date, voorzien van tekeningen en kaartjes
enz. Te vergelijken met de Petersongids die
iedere vogelaar altijd bij zich heeft. Overi
gens bleek het sappelen met de Engelse
gids een goede leerschool te zijn geweest:
90 had ik goed gedetermineerd.
Ook de website Vlindernet/nachtvlinders
kan je goed raadplegen en last but not
least stonden Pieter Henk uit Oostburg
altijd paraat. Een foto maken met de l-pad,
doorsturen naar Pieter met de vermelding
"weer een onbekende" en de volgende dag
had ik dan weer een nachtvlinder op naam
gebracht. Fijn dat je op zulke vlinderaars
kan terugvallen!
Dag- en nachtvlinders
Het verschil tussen dag- en nachtvlinders
lijkt heel simpel: dagvlinders vliegen over
dag en nachtvlinders 's nachts. Maar dat is
niet helemaal waar, want er zijn ook nacht
vlinders die overdag vliegen, in vaktermen
de 'dagactieve nachtvlinders.'
Je kunt het verschil zien aan de manier
waarop ze hun vleugels vouwen en aan het
knopje op hun voelsprieten. Bij dagvlin
ders eindigen de voelsprieten altijd in
een knopje en staan de vleugels meestal
omhoog als de vlinder in rust is, vlak tegen
elkaar geklapt. Bij nachtvlinders eindigen
de voelsprieten nooit in een knopje en
liggen de vleugels meestal plat over het lijf
gevouwen als de vlinder in rust is. En we
lezen op de site van de Vlinderstichting nog
enkele interessante zaken voor u.
Enkele feiten
- Er zijn veel meer nachtvlinders dan
dagvlinders. In Europa vliegen meer dan
10.000 soorten nachtvlinders rond.
- 100 soorten hiervan vliegen overdag
rond: de dagactieve nachtvlinders.
- In Nederland kennen we meer dan 2200
soorten nachtvlinders.
- 1400 soorten hiervan horen tot de 'kleine'
vlinders (door ons micro's genoemd).
- De ±800 grote vlinders noemen we, u
raadt het al, macro's.
Ter vergelijking met de genoemde aantal
len nachtvlinders: in Nederland vliegen er
53 soorten dagvlinders en in Europa ruim
500.
Met de lichtval richt ik me op de macro's:
dat is al moeilijk genoeg met 800 soorten. Ik
vang natuurlijk ook micro's, maar daar ga ik
in dit verslag aan voorbij: determineren van
1400 soorten extra en de geringe grootte
van deze motten is nog een stap te ver.
Maar wie weet, over enkele jaren....
Ruime variatie aan waardplanten
Waardplanten zijn planten die een onmis
bare schakel vormen voor de ontwikkeling
van ei tot vlinder. Om te foerageren, eieren
af te zetten of te verpoppen van rups tot
vlinder. Het ligt voor de hand dat inheemse
planten, struiken en bomen hier de voor
keur genieten.
Zo staan er in mijn tuin soorten als wilg,
liguster, appel- en perenbomen, mei
doorn, sleedoorn, els, hop, vlinderstruik,
AppeltakCampaea margaritaria (PieterSimpelaar).
