De Tuinen van Groede
12
Volkstuinen bestaan al sinds de Middeleeuwen en kenden een rijke ontwikke
ling. Zoals de Amsterdammer zijn 'tuin' heeft, gaat een Rus naar zijn datscha.
En in Groede pakken ze het weer heel anders aan. Zoals bleek op de open dag
waarvoor uw redactie werd uitgenodigd.
Biologische zaden zijn meer streekeigen,
betreft rassen die zich jaar na jaar verbe
teren en aanpassen aan de veranderende
omstandigheden door zaden te winnen
van de beste en sterkste exemplaren.
Regelmatige kruisingen resulteren in een
brede genetische basis waardoor groenten
minder vatbaar zijn voor massale schimmel
aantasting of andere plagen.
Veel Nederlanders wonen in de stad en
ongetwijfeld kijken velen af en toe wat
jaloers naar plattelandsbewoners met een
eigen tuin waarin ook de eigen groenten
geteeld kunnen worden. In de stad is men
aangewezen op de 'groenteman' alhoewel
de leden van dit gilde de laatste decennia
ook sterk in aantal zijn gedaald; hun rol
werd overgenomen door grootgrutters
die producten van over de hele wereld
laten aanrukken. Dat heeft natuurlijk het
voordeel datje ook midden in de winter
sperzieboontjes kunt eten, maar ze komen
dan wel uit Kenia en dat komt smaak en
duurzaamheid niet ten goede.
Velt
We zien dan ook steeds meer mensen de
teelt zelf maar weer ter hand nemen in
eigen tuin, of bij gebrek aan eigen grond in
volkstuinen die de laatste tijd een opleving
kennen en op veel plaatsen in ere worden
hersteld. De teelt is meestal traditioneel
van aard waarbij mest en gewasbescher
mingsmiddelen niet geschuwd worden. In
Belgisch Vlaanderen kwam hiertegen een
kleine revolte en heel wat tuiniers kozen
voor een teelt zonder deze 'hulp'- mid
delen. Zij sloten zich aan bij de 'Vereniging
voor Ecologisch Leven en Tuinieren', afge
kort tot Velt. Ze willen tuinieren binnen het
brede kader van duurzame ontwikkeling.
Biodiversiteit en een energie- en grondstof-
fenzuinig productie- en consumptiegedrag
staan hoog in het vaandel.
Inmiddels heeft deze consumentenvereni
ging in Vlaanderen en Nederland 16.000
leden en doen 130 lokale groepen mee. In
Zeeuws-Vlaanderen werd in juni 2013 een
afdeling opgericht, waaraan wij destijds in
dit blad een artikel wijdden.
Velt is vooral een podium waarbinnen de
deelnemers kennis delen over ecologisch
tuinieren, maar ook cursussen geven voor
de (beginnende) ecologische tuinier. En tips
over de keuze van biologische zaden.
Biologische zaden
De andere aanpak begint met andere
zaden. Moderne zadenbedrijven oogsten
mechanisch, waarbij van belang is dat geen
onkruiden tussen de planten staan, want
het is niet de bedoeling naast spinazie ook
allerlei onkruid mee te zaaien. Dat voor
komt men door onkruid een aantal dagen
voor de oogst dood te spuiten. Groeiregu-
latoren zorgen ervoor dat alle zaadplanten
tegelijk rijp zijn en geoogst kunnen worden;
ontbladeringsmiddelen leiden tot kale
planten die snel van hun zaad ontdaan kun
nen worden. Tot slot worden zaden soms
omhuld met een laag fungiciden om ze te
beschermen tegen schimmelziektes.
Stadslandbouw
Naast de tuiniers die hun eigen groenten
zijn gaan telen, ontstond ook bij anderen
steeds meer vraag naar lokaal geprodu
ceerd voedsel. De professionele ecologi
sche tuinders krijgen helaas moeizaam toe
gang tot gangbare afzetkanalen en moeten
dus zelf proberen zich van voldoende afzet
te verzekeren. Met leuzen als "Elke week
een tas met verse biologische groenten en
fruit van het seizoen?" poogt men zoveel
mogelijk 'abonnees' te vergaren. 'Gezond
van bij ons' en 'lekker van bij ons' zijn
leuzen die steeds meer aanhang krijgen en
onder de benaming 'stadslandbouw' is de
Wageninger universiteit bezig expertise
te bundelen op dit terrein. Verschijnings
vormen variëren van balkon- of daktuin in
de binnenstad, via volkstuinen tot profes
sionele stedelijke voedselproductie en
voedselverwerking aan de rand van de stad
of elders.
Breder dan alleen tuinieren
Stadslandbouw kan vormgeven aan ook
heel andere behoeften door lokale voed
selproductie te koppelen aan maatschap
pelijke doelen, zoals zorg voor de omgeving
en het bieden van ruimte aan mensen die
op zoek zijn naar ontspanning, zorg of edu
catiemogelijkheden. Zoals een kinderboer
derij toont dat aan melk altijd en allereerst
een koe te pas moet komen, vertelt een tuin
over de herkomst van veel van ons voedsel.
Hiernaast leidt een tuin die door een groter
gezelschap wordt beheerd tot meer sociale
cohesie en integratie. Door de economische
malaise beschikken velen nog steeds over
veel vrije tijd en een zinvolle en plezierige
besteding kan leiden tot een betere fysieke
en mentale gezondheid van deelnemers.
Ook voor jongeren met een zekere afstand
tot de arbeidsmarkt valt hier heel wat te
winnen.
De Tuinen van Groede
Een aantal bewoners van Groede en tevens
leden van Velt verrichtte al geruime tijd
noeste arbeid in de eigen tuin. Velen maak
ten reeds kennis met hen en hun smaak
volle voortbrengselen op de symposia
over duurzaam voedsel in de Grote Kerk te
Groede.
