mm,
In memoriam Kees Kostense
Nachtvlinders in Zeeland
f H
na
«jjgj
K
Flora Zeelandica
n
in^zeefancf,
PPPff^*PS
mL -V'*
Kees en Ineke Kostense.
Met het overlijden van Kees Kostense verliezen we een man die ervoor zorgde
dat't Duumpje evolueerde van een partij die alleen op de barricaden poogde
wat te bereiken tot een min of meer vanzelfsprekende partner in het democra
tisch proces.
Kees Kostense volgde in mei 1988 de naar
Lelystad verhuizende Eric Marteijn op en
werd hiermee de vijfde voorzitter in succes
sie. Tot dat moment onbekend binnen de
vereniging vertelt hij in een vraaggesprek
in dit blad dat hij in Biervliet geboren is,
na zijn studie 17 jaar als huisarts doende
geweest was in Barendrecht en het toen tijd
vond voor wat anders. In 1982 trad hij aan
als geneesheer-directeur van de Walcherse
ziekenhuizen en de weekenden bewoonde
hij een net buiten Biervliet gelegen boer
derijtje. Wederhelft Ineke had zich daar
gestort op het maken van schapenkaas; het
ooit wijdverbreide "Zeeuwse melkschaap"
dreigde uit te sterven en Ineke en Kees
waren in 1984 mede - oprichters van vereni
ging "Het Zeeuws Melkschaap".
Enkele jaren later kwam Kees het be
stuur van 't Duumpje versterken. Na een
drukke week in het Walcherse vormden de
bestuurs-en planologievergaderingen op
vrijdagavond een opmaat naar een onge
dwongen weekend in Biervliet.
Ten tijde van zijn aantreden was 't Duumpje
een weinig voor de hand liggende partner
om het gesprek mee aan te gaan. De vereni
ging kwam in beeld door, gekleed in witte
overalls, de distels in het wapen van Water
schap Het Vrije van Sluis dood te spuiten-
we organiseerden de actie 'Tank thuis' om
de agrarische sector erop te wijzen dat het
geen pas gaf hun spuitmachines te reinigen
in onze kreken, maar veel meer dan een be
gin van bewustwording bereikten we niet.
Met het aantreden van Kees kregen we
ineens een voorzitter die veel bestuurders
al dan niet beroepsmatig wel eens meer
tegenkwam en veelal een gewillig oor
vond, waar wij ons voordien roependen in
de woestijn voelden.
In die periode vonden overal in Zeeuws-
Vlaanderen "ruilverkavelingen met adminis
tratief karakter" (RAK) plaats, waar agrari
sche sector en natuur elkaar ontmoetten.
Tijdens deze verkavelingen liep de com
missie voortdurend aan tegen percelen
waarin niemand geïnteresseerd was. De
hele ontstaansgeschiedenis van ons landje
wordt verteld door landschapselementen
als dijken en kreken, maar weinigen willen
koeien inscharen in het buitengebied: vee
blijft op stal, waar machinaal gevoederd en
gemolken kan worden. Veel dijken werden
afgegraven en kreken werden zachtjesaan
dichtgeploegd.
In een poging deze ontwikkeling te keren,
werd in mei 1991 de Stichting Dijk- en
Kreekbehoud opgericht met in het be
stuur Kees Kostense namens 't Duumpje,
burgemeester Jan Kruize, dijkgraaf Conny
Almekinders, Eugène Wijffels als vertegen
woordiger van de agrarische sector en Pol
van de Vijver en Argen Goossens namens de
Heemkundige Kring. Kort hierna werd ook
de Recron in het bestuur vertegenwoor
digd. De inspanningen van deze voorhoede
stimuleerden aanleg van natuurvriendelijke
oevers met rietbeplanting langs kreken om
het afkalven te voorkomen en onder hun
vlag onderhield de schaapskudde jaren
lang onze zo kenmerkende dijken, hiermee
tevens bijdragend aan een recreatieve
streekbeleving.
De plezierige samenwerking van deze
partijen droeg eraan bij dat binnen verkave
lingen minder goed te beboeren percelen
toebedeeld werden aan beheerders als
Zeeuws Landschap of Staatsbosbeheer. Ook
bij uitvoering van de EHS resulteerden onze
goede relaties erin dat veel voor de natuur
belangrijke overhoekjes veilig gesteld
konden worden.
Een van de laatste verkavelingen, Aarden
burg, werd in 1996 afgestemd. Dit blok
bevatte minder vruchtbare percelen, des
te gunstiger om richting natuur te slui
zen, maar het betekende ook een grotere
kostenpost die (deels) opgebracht moest
worden door de landbouwhectares. Aan
gezien een RAK aangevraagd werd door de
hoofdzakelijk agrarische grondbezitters gaf
de landbouwstem hier de doorslag en alles
bleef bij het oude. Helaas.
De laatste verkaveling betrof het kustge
bied, maar door de voorname rol van de
recreatie hier, koos de provincie voor een
herinrichting waarbij Provinciale Staten,
gehoord alle partijen, de dienst uitmaakten.
Om een bijdrage te leveren aan de te ont
wikkelen plannen voor de herinrichting van
de kust, stelden 't Duumpje en de Recron
de visie Kust in Kleuren samen, die in mei
1998 door Kees Kostense in het gemeen
tehuis van toen nog gemeente Oostburg
aangeboden werd aan gedeputeerde Gert
de Kok als voorzitter van de herinrichtings
commissie. Het was uniek in Nederland dat
zo'n samenwerking gestalte kreeg en deze
visie zou nog vele jaren richtinggevend
blijken te zijn voor nieuwe visies in West
Zeeuws Vlaanderen.
Naast het voorzitterschap van 't Duum
pje participeerde Kees Kostense ook in
besturen van de Zeeuwse Milieufederatie
en sinds 1989 van Stichting Het Zeeuws
Landschap, waarvan vanaf 1996 tot 2008 als
voorzitter.
In een interview bij zijn aantreden in het
bestuur van 't Duumpje gaf Kees aan dat
we ervoor moesten zorgen 'dat natuur en
milieu als volstrekt volwaardige belangen
gewaardeerd worden in de regionale en
provinciale politiek.' We kunnen vaststel
len dat gedurende de periode dat Kees
Kostense aan het roer stond op dit terrein
enorm veel vooruitgang is geboekt en ner
gens in Nederland is de Ecologische Hoofd
structuur zover uitgerold als in provincie
Zeeland en in West Zeeuws-Vlaanderen in
het bijzonder.
En dat is iets wat niemand ons nog kan af
nemen. Ook al doen sommigen nog zo hard
hun best hiertoe.
Stichting Het Zeeuwse Landschap beheert niet alleen natuurgebieden, maar
besteedt ook veel aandacht aan het in beeld brengen van wat onze (natuur)
gebieden bevolkt, zoals in hun reeks Fauna Zeelandica die uitgebreid werd met
deel 8 over nachtvlinders. Ook waarnemingen van onze eigen vlinderkenners
zijn erin opgenomen, waaronder Anna Almekinders die u hier nader informeert.
Het is het achtste deel uit de serie en an
dere delen handelden overZeefauna (deel
1 en 2), Bijen en wespen, Libellen, Zoogdie
ren, Vliegen en muggen, Dagvlinders en nu
de laatste publicatie Nachtvlinders.
Ledenprijs 15,00. Niet-leden 19,90.
Fauna Zeelandica VIII
\'rchte nrrrraurV r (103^1
Vlinder en Libellenwerkgroe^^-^di
5r*icW«ip Acr/eei.wr Lantfixra?
Op 15 december vorig jaar is het boek
"Nachtvlinders in Zeeland" gepresenteerd.
Het is het achtste deel in de serie Fauna
Zeelandica en is een co-productie van de
Vlinder- en Libellenwerkgroep Zeeland en
Het Zeeuwse Landschap. Gedurende een
flink aantal jaren is er door heel Zeeland
onderzoek gedaan, meestal met lichtvallen,
maar ook met lakens en smeer. Overdag is
er naar dagactieve nachtvlinders en naar
rupsen gezocht. Bij elkaar zijn meer dan
820.000 vlinders geteld en zijn 640 soorten
waargenomen.
Het boek is thematisch opgezet. In de
eerste hoofdstukken worden onderwerpen
als "Nachtvlinders en de seizoenen" en Eten
en gegeten worden" beschreven. Ook zijn
er hoofdstukken over de vlinders die in een
bepaald landschapstype kunnen worden
gevonden. Bij elk thema worden een aantal
soorten belicht. Ook andere thema's zoals
"Vlinders en het klimaat" en "Trekvlinders"
komen aan de orde.
Al bij al een interessant boek dat ook voor
lezers met geen of weinig kennis van nacht
vlinders erg lezenswaardig is.
Het boek is te bestellen bij Het Zeeuwse
Landschap maar ook verkrijgbaar in de
boekhandel.
Naast fauna is er ook aandacht voor de
flora. En hoe
Awie de Zwart beschrijft in ieder blad weer
een ander mooi plantje dat ons landje
herbergt en we lazen ook over de eindspurt
om toch ieder blok, zelfs blokken die nooit
eerder geïnventariseerd werden, te kun
nen opnemen in de monumentale uitgave
van deze Flora Zeelandica, die zo'n 1000
pagina's zal beslaan.
Floristen zijn in 2015 begonnen aan dit
boek over wilde planten in Zeeland. Des
kundige amateurs en professionals, allen
op vrijwillige basis gebruiken de informatie
die is verzameld door honderden vrijwil
ligers. Daarnaast zijn ook alle beschikbare
literatuur en gegevens uit diverse archieven
verwerkt. Met name de (niet eerder gepu
bliceerde) provinciedekkende inventarisatie
door de Provincie Zeeland in 1976-1987
biedt een prachtige vergelijking met de
huidige situatie.
35. Orchidaceae
Otchlówenfartui 11
Het boek zal voor driekwart bestaan uit een
overzicht van alle in Zeeland in het wild
aangetroffen plantensoorten. De informa
tieve teksten van de 1300 oorspronkelijk
wilde of ingeburgerde soorten worden
voorzien van een kleurenfoto, een samen
vattende tabel met o.a. de verspreiding
per deelgebied, de trend en de wettelijke
beschermingsstatus. Daarnaast zal van de
meeste soorten een kaart worden opge
nomen met de verspreiding in Zeeland per
km2 in de perioden 1970-1989 en 1990-2017.
De 400 niet-ingeburgerde soorten krijgen
een korte tekst.
Een grote meerwaarde van het boek be
staat uit twintig inleidende hoofdstukken,
geschreven door overwegend Zeeuwse
plantendeskundigen. Hier komt de plan
tengroei van alle karakteristieke Zeeuwse
landschappen aan de orde, voorzien van
vele fraaie foto's.
Een eerste versie van het manuscript is
gereed, maar is nog aangevuld met de
resultaten van het veldwerk in 2017. De
opmaak op A4-formaat geschiedt professio
neel en dit voorjaar zal publicatie plaatsvin
den onder auspiciën van Stichting FLORON
te Nijmegen.
U kunt het aanschaffen (incl. verpakking
en verzending - binnen Nederland) voor
€45,00 over te maken op bankrekening
NL87 INGB 0005 1676 81 t.n.v. Stichting
RAVON onder vermelding van "Flora Zee
landica" en uw volledige postadres. Direct
na publicatie wordt de flora u toegezonden.
Na publicatie in voorjaar 2018 kost dit stan
daardwerk in de losse verkoop 35,00.
V 01
IwiMti nn IW mw W>HM liw«»uit >-
Moerasweapenorchia
Epipactis p&ustris 04 Ciant
Brede wcspenorchi*
Eptpactis hcücöorine Oantx
Bruimodc wcspcnoTchu
Eptpactis afronjbens
(Hoffmann)
