Zo vrij als een vogel
Getijdegeul
Oestergeul en Kustlab
Droomproject
Planning
Onder deze leus organiseerden Provincie Zeeland, Stichting Het Zeeuws Land
schap en 't Duumpje een publieksdag in Waterdunen en omgeving. Startpunt
voor de activiteiten was de telpost, waar ook uw redactie genoot tijdens deze
zonovergoten ochtend.
De ruime publiciteit die aan deze dag was
gegeven, leidde ertoe dat heel wat geïnte
resseerden, ook van ver buiten de streek,
zich aangemeld hadden om eens te komen
rondkijken.
Op de telpost stond vogelkenner Eric
Marteijn paraat om ieder de finesses van de
vogeltrek uit te leggen hierbij ondersteund
door een heel leger vogelaars voorzien van
kijkers, telescopen en opschrijfboekjes.
Een van hen arriveerde net uit Amersfoort,
was nog nooit op de telpost geweest, maar
kwam even een dag naar Breskens om de
unieke plek te aanschouwen. Ondertussen
vertrok een tiental anderen: een gezelschap
dat al heel vroeg op de telpost gearriveerd
was, maar het nu tijd vond om richting
Sophiapolder te gaan. Ook een gebied dat
inmiddels bij vogelaars uit Nederland en
vooral België grote vermaardheid kent.
Op bevrijdingsdag kwam de wind uit de
goede hoek, scheen een lekker zonnetje,
alles zat eigenlijk mee, maar toch telde men
slechts 3643 exemplaren verdeeld over 83
soorten. "Stilletjes" volgens de tellers. Je
hebt ze niet aan een touwtje, die vogels.
Speciale passant die dag was een Velduil.
De hoogste score behaalde de Boerenzwa
luw met 1246 stuks. Dat lijkt veel, maar 6
mei 2017 kwamen er op die ene dag wel
34825 'boertjes' over. Dat was toen meer
dan de helft van alle (68761) boertjes die in
2017 passeerden, (www.trektellen.org)
Zo'n bezoek aan de telpost gelegen aan de
rand van Waterdunen kan nooit compleet
zijn zonder ook in het natuurgebied in wor
ding rond te neuzen. Voor een rondleiding
door het gebied stonden om 9 en 10 uur
gidsen paraat en wij gingen op stap met
gids Herman van de Voorde hier en daar
ontlast door collega - gids Hanneke van de
Vijver.
We hoorden hoog in de lucht direct al
een Veldleeuwerik, tegenwoordig een
zeldzaamheid in het ons omringende
boerenland. In een ondiepe geul een eindje
verderop stond een Kleine zilverreiger
zijn kostje uit het water te zeven wat bij
onze bezoekers tot enthousiaste reacties
leidde, want ook een soort die je niet overal
tegenkomt.
De getijdenduiker doet nog geen dienst, de
omgeving is nog zoet, maar toch waarderen
veel plantjes en vogeltjes nu al de rust in
het gebied.
Het blijft nog even een verrassing welke
veranderingen het aanleggen van de
getijdegeul teweeg zal brengen. Zo staat er
hier en daar opschot van wilgen, dat bij het
zilter worden van het gebied ongetwijfeld
zal verdwijnen. En daar waar het er nu als
extensief beheerd weidegebied uitziet, zal
straks het gedempte getij ertoe leiden dat
zich een schor-achtig landschap ontwik
kelt. Door de zeer beperkte getijwerking na
tuurlijk minder dynamisch dan op de Hoge
Platen, maar kustvogels vinden hier een
rustige en veilige plek om te fourageren of
te broeden. Met een ligging in de monding
van de Westerschelde straks een Walhalla
voor trekvogels op hun lange reis naar
noordelijker gelegen broedgebieden.
Oorspronkelijk waren in Waterdunen
hectares ingetekend nader in te vullen door
ondernemers die zich wilden richten op
'zilte teelten' maar herhaalde vertragingen
in het uitvoeringsprogramma leidden ertoe
dat de sector zich wat afwachtend opstelde.
Voor Stichting Het Zeeuws Landschap
kwam dat wel goed uit.
De stichting vroeg zich af of economische
bedrijvigheid te combineren viel met een
aantrekkelijk, natuurlijk en veilig kustland
schap en de Postcodeloterij stelde 6,25
miljoen Euro beschikbaar om dit droom
project tot uitvoering te brengen. Oor
spronkelijk had men voor de bouw van dit
Kustlaboratorium een locatie bij Burghsluis
op het oog, maar de in dat gebied aanwe
zige mossel- en oesterbed rijven hadden
bezwaren, die in Waterdunen niet aan de
orde zijn. Als onderdeel van Waterdunen zal
het Kustlab aantonen dat aquacultuur en
een mooi landschap in een kustzone prima
samengaan.
Inmiddels is een futuristisch ogend gebouw
opgeleverd dat in 2017 een prijs won als
'het mooiste gebouw van Zeeland.' Het
f L^.
Telpost Breskens op Bevrijdingsdag.
Vooralsnog houdt men eind 2018 aan als
moment dat het getij toegelaten wordt,
maar het is al meer eens uitgesteld. De ex
cursiedeelnemers waren ook nieuwsgierig
waar en wanneer Molecaten met de bouw
van de 400 recreatiewoningen en de aanleg
van de duincamping zou starten. Zoals het
zich laat aanzien zouden in 2019 de eerste
huisjes geplaatst worden, maar je kunt het
Molecaten niet kwalijk nemen pas echt aan
de slag te gaan als het gebied grotendeels
ingericht is en daaraan wordt nog hard
gewerkt.
op de Hoge platen broeden. Het broedsuc-
ces hier varieert erg. Afgelopen jaar spoel
den alle nesten weg door een forse storm
met zulk hoog water dat zelfs op De Bol
alles wegspoelde. Ook de strandplevier is
zo'n kustbroedvogel die erg achteruitgaat.
Afgelopen jaar in heel Nederland slechts
200 paartjes, waarvan 100 in onze delta. En
hiervan 10 die Waterdunen ontdekt had
den!
De strandplevier is maar een klein vogeltje,
maar toch is er voor hen in Zeeland maar
weinig ruimte over om te broeden. Er zijn
jaarlijks nog een kleine 100 broedparen in
de delta, en dit aantal loopt steeds meer
terug.
vormt het hart van waaruit de aquacultures
in het gebied aangestuurd worden.
Op dit moment graaft men de nieuwe 'Oes
tergeul' die het gebouw voorziet van zout
getijdenwater. Hierna kan de Langeweg
ontgraven worden. Ook de inlaatkreek die
de getijdenduiker verbindt met het achter
liggend natuurgebied moet nog gereali
seerd en voorzien worden van een brug om
het verkeer toegang te bieden. Langs de
inlaatkreek zou een boulevard komen met
kleinschalige horecazaken en winkeltjes.
De Slikkenburgseweg, in het verlengde
van de oude weg vanuit Groede langs
de 'vuulput', wordt omgevormd tot een
plankierpad zuid - noord, dat via enkele
bruggen toegang geeft tot drie eilandjes.
Op een ervan komt een hoge vogelkijkhut,
van waaruit het hele gebied te overzien
is, terwijl de andere kijkhut net genoeg
boven het maaiveld zal uitsteken om
onze broedvogels te bekijken zonder ze
te verstoren. De plaats van enkele andere
kijkhutten wordt bepaald na gereedkomen
van Waterdunen: dan is beter te beoordelen
waar deze observatieposten het best tot
hun recht komen.
Het ligt in de bedoeling enkele malen per
jaar het peil flink te verhogen opdat de
broedeilandjes geheel overspoeld worden
door het zoute water. Hierdoor verdwijnt
alle vegetatie en komt de kale bodem weer
terug, een voorwaarde voor soorten als
Dwergstern, Grote Stern en Visdieije die nu
Met het aanbreken van het toeristenseizoen
kunt u vanaf 19 juni tot en met 25 septem
ber iedere dinsdagochtend deelnemen aan
een excursie door Waterdunen. Startplaats
is strandpaviljoen Loods Tien, bij de vo-
geltelpost. Aanmelden is niet nodig en de
excursie is gratis voor leden van Het Zeeuws
Landschap. Indien u vragen heeft:
www.hetzeeuwselandschap.nl
Veel informatie (ook de meest actuele) vindt
u op www.waterdunen.com.
lichtgroen - recreatieve
''geel - bebouwing (huidige boerderijen etc.)
donkergroen - natuur, aan de rand recreatieve natuur
Plan Waterdunen.
