Tuinen van Groede
urnen van
^roeje
to
ft
In het herfstnummer 2017 stelden we een hernieuwde vorm van gemeenschaps-
landbouw in Groede aan u voor: de Tuinen van Groede.
Inmiddels een jaar verder, geven we Peter Leguit, een der initiatiefnemers, de
ruimte u te informeren over de nieuwste ontwikkelingen aan de Scherpbierse-
weg, naast Van Hoeve Sierteelt.
Bij de keuze van de bomen en struiken heb
ben we bovendien gekozen voor soorten
waar de vogels en insecten profijt van
hebben, veel soorten dragen bessen (gele
kornoelje, meidoorn, sleedoorn, hondsroos,
duindoorn, vlier) en bloesem.
Een voorbeeld van zo'n nuttige boom
is de vlier. Deze trekt veel luizen aan die
daardoor niet op onze gewassen zitten,
Op de Tuinen van Groede hebben wij
alweer 3 seizoenen achter de rug, de tijd
vliegt en je ziet de hectare grond die wij
pachten langzaam veranderen van een re
guliere akker en grasland naar een natuur
lijke tuinderij. Het is ook een oase van rust
voor de patrijzen, fazanten, hazen, een mol
en diverse soorten muizen, tot groot plezier
van de wezel en ook de valk die een nest
heeft bij de boerderij van de overburen. Wij
zien een toename van het aantal vogels en
insecten, ook de diversiteit neemt toe.
Het zal niemand ontgaan zijn, dat de zomer
van 2018 zeer droog en heet was, een
uitdaging voor ons als tuinders, maar ook
voor de natuur. Wij hebben gezien hoe
droog en dor alles was, maar ook hoe snel
de planten zich herstelden nadat de eerste
regen gevallen was. Binnen een paar weken
waren het gras en ook de tijm weer groen;
de planten groeiden verder en kregen weer
nieuwe vruchten en vers blad. Ondanks de
droogte hebben we ook dit najaar weer een
goede oogst gehad.
We merkten dat de bodem meer vocht
vasthield op de vakken waar wij veel
compost hadden opgebracht, waardoor
de bovenste bodemlaag luchtiger was. De
losse bodem hield het vocht beter vast en
het water verdampte ook minder snel. Op
andere plaatsen waren grote scheuren in
de klei ontstaan en was de bodem keihard.
Voor ons een duidelijk teken dat een goede
zorg voor de bodem en het bodemleven
essentieel is.
Nieuwe aanplant
Het achterste deel van onze tuin was
twee jaar geleden een aardappelveld; hier
hebben wij vooral bloemen ingezaaid en
veel compost en mest opgebracht. Op
de randen hebben we dit voorjaar ruim
200 boompjes en struiken geplant. Deze
bomenrand heeft meerdere functies:
allereerst beschermt het ons veld tegen
gewasbescherming die onze buurman ge
bruikt, maar het geeft ons ook beschutting
tegen de koude oostenwind, waardoor we
een klein microklimaat creëren en de akker
in het voorjaar een'paar graden warmer zal
zijn. Een paar graden kan in het voorjaar
al een groot verschil betekenen voor je
gewassen.
terwijl luizen ook hun eigen vijanden als
lieveheersbeestjes meebrengen. En lieve
heersbeestjes eten ook ander ongedierte
waar we in de tuin last van hebben of nog
kunnen krijgen. Naast deze pimpampoen-
tjes trekken bomen en struiken ook andere
insecten aan en als het nieuwe groen over
een paar jaar wat verder is opgeschoten,
kunnen er vogels nestelen, die ons weer
helpen met het in toom houden van minder
gewenste insecten.
Wat is 'schadelijk'
De mens is expert in het labelen en verdeelt
insecten in twee groepen: nuttige en
schadelijke insecten. Wist je dat ruim 90%
van de insecten niet schadelijk is? Wij heb
ben het ook nooit over een insectenplaag,
maar vooral over een verstoorde balans.
Een wildplukdag.
Tui
Als natuurlijke vijanden ontbreken, raakt de
balans verstoord: weinig insecten betekent
weinig voedsel voor vogels en dus minder
vogels. In een biodivers systeem is er altijd
sprake van een zeker evenwicht, waarin
alle spelers hun eigen rol kunnen spelen
en in staat zijn natuurlijke verstoringen op
gepaste wijze het hoofd te bieden. Een
robuust ecosysteem is sterk en kan heel wat
hebben.
Goedbedoelde hulp
De mens heeft nogal de neiging om de na
tuur te helpen om die balans te herstellen,
maar ecosystemen zijn veelal complexer
dan wij denken, waardoor onze goedbe
doelde "hulp" nogal eens averechts uitpakt.
Op de Tuinen van Groede zoeken we vooral
naar welke natuurlijke elementen er ontbre
ken en proberen die te helpen; de natuur
die redt zich al miljoenen jaren prima
zonder de hulp van de mens. Dus meer hulp
in de sfeer van een struikje waarop prede-
rende vogels een goed uitzicht hebben op
slakken die onze sla opeten.
De uitspraak "gebruik geen methodes die
over 100 jaar niet meer mogelijk zijn" is
onze leidraad. Met oude gereedschappen
en zo min mogelijk fossiele brandstoffen
kun je op een kleine tuinderij prima uit de
voeten. Voor grootschalige akkerbouwers
zou dat onmogelijk zijn, vandaar onze
bewuste keus om klein te blijven.
Dit is overigens geen reden niet naar
vernieuwende methodes te zoeken: ook
een kleine tuinder probeert zo efficiënt
te werken. Ook als daartoe ouderwets
gereedschap aangepast of vervolmaakt
moet worden. Een oude handzaaimachine,
de antieke hakselaar om stengels en andere
plantenresten mee klein te maken en de
zeis zijn niet zonder reden uitgevonden: ze
maken het werk al een stuk efficiënter.
Open dagen
Om geïnteresseerden kennis te laten maken
met onze werkwijze hebben wij elk jaar een
open dag en organiseren wij diverse activi
teiten: zo hadden we dit jaar een wildpluk
wandeling en in de toekomst willen we sa
men koken in de buitenkeuken, die volgend
jaar klaar moet zijn.
Wensen voor de komende tijd
We zijn al een heel eind op weg en komend
jaar hopen we te investeren in een berege-
ningssysteem. Dat had eigenlijk het afge
lopen seizoen al goede diensten kunnen
verrichten en werk kunnen besparen.
Een mooie kikkerput zou ook niet misstaan
in onze tuinen. In een poel zitten allerlei
amfibieën die ook in de tuin aan de wandel
gaan om hun kostje bijeen te zoeken,
waarmee ze ons een handje helpen. De
bestaande bijenkasten kunnen ook een
opknapbeurt en wat meer aandacht ge
bruiken, maar ook dat kost tijd en tot nu toe
waren er andere prioriteiten dan een cursus
imkeren. In ieder geval zijn er heel wat
ideeën die op uitvoering wachten en ertoe
kunnen bijdragen de gezondheid van de
bodem nog verder te bevorderen.
Veel handen maken lichtwerk
Gelukkig hoeven we niet alles zelf te doen.
We kunnen altijd rekenen op onze deelne
mers die dikwijls tijd vinden ons bij grote
projecten een handje te helpen, zoals bleek
toen tijdens de aanplant van de bomenrij er
ineens een elftal vrijwilligers aantrad. Een
meewerkdag organiseren blijkt ook een
beproefde gelegenheid waarop deelne
mers elkaar ontmoeten en leren kennen:
een stimulans extra om regelmatig de tuin
op te zoeken.
De individuele begeleiding die Lien via de
WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteu
ning) en PGB's (persoonsgebonden budget
ten) aanbiedt, wordt de laatste tijd door
gemeentelijke diensten gelukkig actiever
aangeboden dan voordien. Ze sturen regel
matig mensen door die met een beetje ex
tra hulp in onze tuin een zinnige, gezonde
en plezierige dagbesteding vinden, waarbij
ook de tuin wel vaart.
Jaarlijkse bijeenkomst
Vrijdagavond 30 november vond in de Drie
Koningen de gebruikelijke jaarvergadering
plaats waar ieder zijn zegje kon doen en
nog meer plannen en ideeen ontvouwd
werden. Zoals een nieuwe opzet hoe je
deelnemers met minder groene vingers
nog beter van de tuin kunt laten genieten.
En we beluisterden meer ideeën die ons
ervan verzekeren dat we weer een verras
send seizoen tegemoet gaan, hopelijk met
iets meer hemelwater.
VELT
De wijze waarop men in Tuinen van Groede
tewerk gaat, staat niet op zichzelf. Ze wor
den mede gevoed door een oorspronkelijk
in België ontstane organisatie, die inmid
dels ook in Nederland doorgedrongen is:
VELT. Samen met deze "Vereniging voor
Ecologisch Leven en Tuinieren" schaft men
zaden, plant- en pootgoed aan, deelt men
veel kennis en worden studie- en informa
tiedagen georganiseerd.
www. velt.nu
www.tuinenvangroede.nl
