De stad Aardenburg langs
de floristische meetlat
Awie de Zwart
Het afgelopen jaar heeft de plantenwerk-
groep een aantal excursies georganiseerd
binnen de grenzen van de bebouwde kom
van Aardenburg. De zoektochten waren
onderdeel van een vijfjarig project waarin
we de vijf grootste kernen van de gemeente
Sluis floristisch willen onderzoeken. De
plaatsen Breskens, Oostburg, Sluis en
IJzendijke zullen nog volgen. Doel is het zo
volledig mogelijk in kaart brengen van de
urbane flora, oftewel de plantengroei van de
stedelijke omgeving.
Zoals eerder al eens gememoreerd is de
plantengroei in dorpen en steden lange tijd
een ondergeschoven kindje geweest. De
laatste decennia is dat sterk aan het verande
ren. Een groeiend aantal floristen heeft een
warme belangstelling ontwikkeld voor de
stadsflora. Een interesse die veel verder gaat
dan het speuren naar varens op oude muur
tjes zoals blijkt uit onderstaand verslag.
Straten en trottoirs
De vele straten en stoepen vormen een van
de meest typerende groeimilieus binnen
het bebouwd gebied van Aardenbrug (en
andere plaatsen). Een kaal, hard en droog
biotoop waar alleen de voegen tussen de
tegels en klinkers ruimte bieden aan planten
om te kunnen wortelen. Toch blijken verras
send veel soorten in dit ogenschijnlijk on
aantrekkelijk milieu te groeien. Onder meer
een groot aantal grassen zoals Straatgras,
Kransgras, Glad en Harig vingergras, Klein
liefdegras en Straatliefdegras (de naam zegt
genoeg) zijn aan te treffen in het straatbeeld
van de kikkerstad.
De voegen tussen straatklinkers zijn gemid
deld wat ruimer dan tussen de tegels. Extra
ruimte die er voor zorgt dat het aanbod aan
soorten hier groter is. Wel zijn de planten
die we aantreffen veelal tot een extreme
miniatuuruitvoering van het origineel
teruggebracht, noodzakelijk om niet geplet
te worden door het autoverkeer. Hoewel
het onderzoeken van de klinkervoegen
met een loepje niet geheel zonder gevaar
is, loont het zeker de moeite om ze eens
nader te bestuderen. Zo levert een gerichte
zoektocht in de Van der Sluysstraat al tal van
leuke soorten op. Noemenswaardig is de
vondst van het Mosbloempje. Een opvallend
fel roodgekleurd vetplantje dat als een soort
wormpje door de voegen kronkelt. Tot voor
kort nog een zeldzame plant, maar recent
aan een sterke opmars bezig. Vermoedelijk
speelt het opwarmende klimaat hierin een
stimulerende rol. Dat geldt ook voor de
Straatwolfsmelk waarvan enkele exemplaren
in de Zuttermanstraat zijn gevonden. Maar
waar het Mosbloempje met zijn felle kleur
meteen de aandacht trekt, is de Straatwolfs
melk perfect gecamoufleerd waardoor het
nauwelijks opvalt tussen de rode straatklin
kers. Zijn sterke opmars is daardoor mis
schien op veel plaatsen nog onopgemerkt
gebleven.
Het gebruik van strooizout in de winter heeft
in flink wat straten zijn sporen nagelaten. Zo
is het Hersthoornweegbree, oorspronkelijk
vooral bekend van de kust, een algemene
verschijning geworden tussen het straatpla
veisel van Aardenburg.
Gardenescapes
Hoewel het grootste deel van de stadsflora
ooit vanuit de natuur de stad is ingetrokken
en zich een plekje heeft veroverd, zijn er ook
een aantal tuinplanten die met succes weten
te ontsnappen. Een bekende "ontsnapper"
is de Zachte vrouwenmantel. Een populaire
tuinplant die via zaad makkelijk wortel schiet
buiten de tuin. Ook eenjarige tuinviooltjes
duiken met regelmaat op buiten de border.
Verder zijn ook Walstroleeuwenbek, Stijf
ijzerhard en Vlinderstruik bekende gardenes
capes. In de steeg achter de Sint Jorishof is
de vondst van twee uitheemse naaldvarens
ook zeker terug te voeren op een succesvolle
uitstap buiten de tuin. Dergelijke vondsten
vragen nogal eens het uiterste van de florist
als het gaat om de determinatie. Dat geldt
ook voor de vondst van een onbekende
ereprijs bij een lantaarnpaal in de Zuidpoort
straat. Na enig speurwerk in de Heukels' flora
blijkt het toch te gaan om een wilde plant:
Brede ereprijs. Een fraaie soort die in Neder
land in het wild uiterst zeldzaam is, maar ook
gewoon te koop is bij tuincentra. In een tuin
iets verderop troffen we de bron van deze
verwilderde ereprijs.
Elderschans
Naast de vele tuinen zijn ook parken een
gestuurde vorm van de natuur. De Elder
schans is daar een prachtig voorbeeld van.
Lang geleden door de mens bedacht en
aangeplant en inmiddels uitgegroeid tot
een "bos" met monumentale bomen. Aan
het eind van de winter verschijnen onder de
nog bladerloze takken van deze giganten
ontelbare Sneeuwklokjes. Zowel de oor-
