Huiszwaluwnieuws
Gortdroge zomer leidt tot twee
de vondst van Slibmos in Zeeland
'A
.(Tl
6
7
Krimpscheuren
Zeldzaamheid
21
55
39
_0
14
J)
Bagger
-
Awie de Zwart
2022|
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
2019
2005
2017
2021
2016
2010
2020
2007
2004
29
20
21
27
36
55
39
27
27
23
11
10
44
679
840
89?
702
696
809
837
733
695
902
958
743
702
729
699
801
705
881
92
Totaal
afname
betekent niet geteld.
Legenda:
r toename
fiszwaluwen
De zomer van 2022 is er één met vele war
me en zonovergoten dagen. Horecaon
dernemers hebben met overvolle terras
sen weinig te klagen. Maar ook in de na
tuur laat de hete zomer zich duidelijk gel
den. Dalende grondwaterstand, verdroog
de gazons en sproeiverboden. Allemaal
voorspelbare gevolgen, maar de extreme
droogte resulteert ook in een verrassende
vondst in mijn eigen natuurgebied.
Waar de bagger in het begin nog nat en
zacht is, zorgt het aanhoudende mooie
weer ervoor dat de grond snel opdroogt.
Er ontstaan bovenop fraaie patronen van
meer dan handdiepe krimpscheuren in de
kale klei. In de weken erna verschijnt er een
eerste voorzichtige groene waas over de
steile wanden in de krimpscheuren. Het
zijn de eerste tekenen van moeder natuur
om de kale grond aan het zicht te onttrek
ken, kortlevende mossen die pionieren op
de maagdelijke klei. Het is een race tegen
de klok. Ze moeten snel handelen voordat
hogere planten het van ze overnemen.
Als dat eenmaal gebeurt, zal de kale bo
dem snel aan het zicht worden onttrok
ken en is de kans voor deze lichtminnende
mossen weer verkeken.
Enkele weken later neem ik opnieuw een
kijkje op de baggerbult. De mossen heb
ben zich snel ontwikkeld. Vooral de verti
cale wanden van de krimpscheuren zijn nu
volledig groen door een aaneengesloten
mostapijt. Met een loep ontwaar ik de eer
ste piepkleine ongesteelde vruchtlichaam-
pjes tussen de bladeren van het mos. Hier
mee moet het mogelijk zijn om het mos op
naam te brengen. Omdat mijn eigen kennis
van mossen tekortschiet roep ik de hulp in
van mossenkenner Hans de Bruijn. Ik stuur
hem een eerste vage foto van de vruchten
van het mos. Die leiden al tot enige opwin
ding. "Dit zou weleens..". Enkele dagen la
ter ben ik met Hans ter plekke om de groei
plaats nader te bestuderen. We plukken
enkele toefjes mos en bekijken de uiterlijke
kenmerken onder de loep. De ongesteelde
bruinige bolle vruchtlichaampjes, een ge
zaagde bladrand en een niet uittredende
nerf laten ons geen andere mogelijkheid
dan Slibmos. Een kortlevend mosje dat
vooral bekend is van kale slikoevers langs
de grote rivieren. Voor Zeeland is dit pas
de tweede bevestigde vondst! Een grote
zeldzaamheid dus. Tevreden keren we huis
waarts. Goedland de Marolleput staat op
de kaart en slaat zeker geen modderfiguur.
De jaarlijkse telling van de bewoonde
huiszwaluwnesten is inmiddels al weer
een tijdje achter de rug.
Al vele jaren stropen leden van onze vogelwerkgroep dorpen en buitengebied
af om de huiszwaluwkolonies in de gaten te houden. Piet du Burck coördineert
alles en zorgt voor het overzicht, ook dit jaar weer.
Door de extreem droge zomer waren mijn
verwachtingen niet erg hoog gespannen.
Nadat ik mijn eigen gebieden had geteld,
werd dit vermoeden alleen maar beves
tigd. In de kernen Zuidzande, Nieuwvliet
en de kolonie te Waterlandkerkje werden
door mij forse afnames aangetroffen. Ver
moedelijk te wijten aan de grote droogte,
kwamen bestaande nesten los van boei-
boorden en voor herstel van afgebrokkel
de nesten en het maken van nieuwe nes
ten is slik nodig. Jammer genoeg weinig
voorhanden, want de meeste vijvers en
plassen stonden helemaal droog.
Gelukkig kwamen er van de meeste overi
ge tellers toch positieve aantallen binnen,
waardoor we alsnog tot een prachtig eind
resultaat zijn gekomen: een uiteindelijke
toename met 161 bewoonde nesten ten
opzichte van 2021. Om precies te zijn 96 bij
de kolonies in de buitenwijken en 65 in de
dorpskernen. Dat is in totaal ca. 25 meer
bezette nesten.
Zoals jullie in het overzicht kunnen zien
zagen wij de grootste toenames o.a. in
Aardenburg, Biervliet, Groede, Retranche-
ment en Sluis.
De grootste kolonies troffen we dit jaar
aan bij familie De Bruijckere, Draaibrugse-
weg 10 in Aardenburg (55) en bij familie
Claeys aan de Watervlietseweg 20 in IJzen-
dijke (54).
In de komende lente-uitgave van dit club
blad zullen we uitgebreider aandacht
besteden aan het nieuwe broedseizoen
2023. Ook zullen we dan via andere me
dia dan alleen dit verenigingsblad een op
roep doen aan alle streekbewoners om de
tot nu toe aan ons oog onttrokken en dus
voor ons nieuwe nesten te melden.
57
114
101
30
15
8
3
119
4
12
3
54
1
41
0
53
102
0
143
42
57
113
124
17
25
20
2
109
8
21
2
46
2
30
0
52
43
0
96
34
J9
_0
41
37
0
47
61
0
64
34
39
118
134
8
37
28
18
85
10
40
5
32
57
0
45
82
0
89
54
43
0*
48
88
0
110
50
55
154
115
13
31
19
8
78
45
59
0
33
54
128
98
9
20
20
8
81
78
65
0
33
32
85
_0
75
56
74
111
58
6
11
13
6
70
54
50
0
19
31
68
0
76
57
28
75
_0
92
34
93
109
65
5
12
12
12
58
33
38
0
10
31
71
0
103
23
116
80
83
11
12
14
6
76
51
20
0
16
32
56
_0
87
25
144
83
117
21
19
12
16
72
73
37
11
18
24
63
23
70
70
17
27
18
10
0
43
5
20
0
36
97
0
123
27
41
88
56
22
1Z
_4
J3
93
49
98
112
8
26
12
24
73
52
105
0
95
52
84
98
72
4
22
59
51
34
0
5
94
99
66
J0
J2
_10
7
96
92
72
J7
J4
21
_7
74
69
32
_0
12
31
55
72
22
63
26
161
84
68
27
17
19
21
87
82
41
14
23
14
82
_g
49
28
130
69
53
30
10
18
7
71
80
41
7
20
106
12
12
<7
7
4
32
156
122
11
37
22
9
83
34
49
8
25
26
68
0
107
22
Totaaltelling huiszwaluwen
Dorpen kolonies W.Z.VId.
Aardenburg
Biervliet
Breskens
Cadzand-Bad
Cadzand-Dorp
Draaibrug
Eede
Groede
Hoofdplaat
Nieuwvliet
Nummer Eén
Oostburg
Pyramsde
Retranchement
Sasput
Schoondijke
Sluis/Heite
Waterlandkerkje
IJzendjjke
Zuidzande
103
70
55
35
8
18
53
75
9
10
21
Door de aanhoudende droogte is het gras
in de wei van Goedland de Marolleput door
de koeien grotendeels kort gegraasd en
sterk vergeeld. Ik voer de beesten bij met
vers riet uit de sloot, waar zij dankbaar van
smullen. Met argusogen hou ik de twee
drinkputten voor het vee in de gaten. Da
gelijks zie ik de waterstand verder zakken.
De weersverwachtingen bieden weinig
hoop. De komende tijd geen neerslag op
komst. Wel veel brandende zon en hoge
temperaturen. Eind juli is het laatste plasje
water in één van de twee drinkputten ver
dampt. De vele waterslakken liggen mach
teloos op de drooggevallen bodem en ook
de waterplanten moeten de witte vlag hij
sen. Het droogvallen is een probleem, maar
biedt tegelijkertijd ook een kans: de mo
gelijkheid om de poel droog te baggeren.
Sinds de drinkput 15 jaar geleden is gegra
ven, is deze behoorlijk dichtgeslibd. Ge
wapend met spade en kruiwagen begin ik
met het verwijderen van het slib. In enkele
weken tijd verwijder ik de nog zachte prut
uit het diepere deel van de put tot ik weer
water heb. Deze deels zachte en vloeiba
re modder stort ik vlakbij op de oude bult
grond die destijds bij de aanleg van de
drinkput is vrijgekomen. Het resultaat is
een bijna halve meter dikke laag uitlekken
de bagger.
13
82
55
26
