1
00 0
zeeuwse theater orgel stichting
OPBOUW ORGEL
12
13
DE MAJESTIC COMPTON
IN STAND HOUDEN
De Zeeuwse Theater Orgel
Stichting doet een dringend
beroep op de generatie van
heden om deze instrumenten
van onschatbare waarde te
bewaren voor de generatie
van morgen.
RESTAURATIE
NEDERLANDSE PRIMEUR
Door Anja Groeneveld
Bovenstaande aankondiging staat
in nog geen minuut op papier,
maar wat er eigenlijk allemaal aan
vooraf is gegaan voor het zover was,
daar lees je weinig over.
Het theaterorgel in Middelburg is
nl. één van de 6 in Nederland ge
restaureerde orgels die weer spelen.
De overige zijn te vinden in het
Passage-theater te Schiedam, het
City- en Tuschinsky-theater in
Amsterdam. Het voormalige VARA-
orgel werd na restauratie weer op
gebouwd in de LTS 'De Poort' te
Rotterdam en men is momenteel
nog bezig aan het opbouwen van
een orgel in het Cirkustheater te
Scheveningen. Dit betreft een
orgel van de Hollandse orgelbou
wer Strunck.
ZEEUWSE ORGELLIEFHEBBERS
Dat er in Zeeland ook veel orgel-
liefhebbers zijn blijkt wel uit de
in 1979 opgerichtte Zeeuwse
Theater Orgel Stichting welke als
doel had ook in Zeeland een thea
terorgel te krijgen.
Als lokatie werd in Middelburg de
prachtige Concert- en Gehoorzaal
gevonden, welke qua akoestiek op
een hoge plaats op de wereldrang
lijst staat.
Eind december 1980 werd de
beroemde Majestic-Compton ge
kocht. Dit concertorgel werd in
1935 onder bouwnummer A 267
door de Londense John Compton
Organ Works gebouwd en geplaatst
in de Majestic Cinema te Rochester.
Het Compton-orgel is een 3/11, wat
wil zeggen 3 manualen of klavieren
inds december 1983
vinden op het theater
orgel in de Concert- en
Gehoorzaal te Middel
burg regelmatig concer
ten plaats
en 11 hoofdstemmen. De traktuur
is elekt.-pneumatisch.
Het instrument is gebouwd volgens
het zgn. Unit-stelsel, d.w.z. dat uit
een rij pijpen meerdere registers
zijn afgeleid. Alle 78 sprekende
registers zijn uit totaal 11 stemmen
afgeleid.
Deze piano wordt bespeeld vanaf de
speeltafel van het orgel, d.m.v. elektro-
pneumatische traktie.
Mensen die belangstelling hebben
voor theaterorgels kunnen dit werk
steunen door donateur te worden
van de:
Zeeuwse Theater Orgel Stichting
Postbus 655
4330 AR Middelburg
Tel.: 01189 - 2868
Aan de orgelliefhebbers zouden we
willen zeggen "neem eens iemand
mee, die nog niet weet wat hij of
zij mist". De eerstkomende gelegen
heid is vrijdag 13 september. Op die
datum concerteert David Shephard.
Op vrijdag 22 november wordt het
orgel bespeeld door Peter Lish en
op vrijdag 27 december geeft Jan
van Weelden een Kerst- en Nieuw
jaarsconcert.
Jan van Weelden is een van de wei
nige (oudere) organisten die nog
regelmatig concerten geeft op het
Theaterorgel en doet dit nog met
veel plezier.
Zijn programma bevat zowel 'klas
sieke' als 'populaire' melodieën als
ook enkele eigen composities.
Hij heeft veel concertreizen gemaakt
naar de Verenigde Staten (vier maal),
Canada, Engeland, Duitsland en Israël.
In eigen land verzorgde hij wekelijks
'Populaire Orgelbespelingen' voor de
NCRV, speelde voor de AVRO en
de Wereldomroep.
Wil je meer weten? Neem dan eens
contact op met de Stichting. Zij zijn
graag bereid informatie te geven.
Trouwens, je zal toch even moeten
bellen om het gironummer te vragen
want donateur worden is wel het
minste wat we kunnen doen om
het Theaterorgel voor de generatie
van morgen te bewaren. We mogen
ook wel eens iets moois achterlaten!
Nadat in de zomer van 1983 door
de gemeente Middelburg de ruimte
onder het podium in de Concert- en
Gehoorzaal was omgebouwd tot
3 orgelkamers, toog de Z.T.O.S. aan
het werk om het orgel daarin op te
bouwen. Het pijpwerk (totaal 827),
werd opgebouwd in de linker- en de
rechterkamer. In de middelste kamer
werden de windmachine en de tremu
lanten opgebouwd.
Achter het dummyfront van het voor
malige, in de oorlog verwoeste, Wilhelm
Sauer-orgel in de zaal werd het relais ge
plaatst. Ook vond in die ruimte het zg.
'Toycounter' zijn plaats.
In totaal zijn met de restauratie en de
herinstallatie ongeveer 3300 manuren
gemoeid geweest.
De leden van de Zeeuwse Theater Orgel
Stichting werkten hier geheel vrijwillig,
belangeloos en in hun vrije tijd aan om
dit projekt te voltooien.
In Nederland aangekomen werd
het orgel opgeslagen (in onderde
len) in het gebouw 'De Waag' in
Middelburg.
Het orgel was gedemonteerd in de
katholieke kerk in Orpington (Kent),
waar het gedurende haar tweede le
vensperiode bijna 20 jaar als kerk
orgel dienst had gedaan.
In De Waag heeft de Zeeuwse Thea
ter Orgel Stichting in 2 jaar het or
gel gerestaureerd, waarin het ze is
gelukt om enkele ontbrekende on
derdelen bijeen te krijgen en daar
door het orgel weer in de oorspronke
lijke staat van 1935 konden brengen.
Het theaterorgel is het grootste van
het merk Compton dat buiten Enge
land weer speelt.
De Zeeuwse primeur is, dat bij het
orgel een originele 'Steck-piano' is
aangebouwd.
