S u per Discot heek - Videotheek
tussen Zoutelande en Westkapelle
door Henny van Ochten
DROOG - PROCES
NAT - PROCES
12
Discotheek De Hooizolder beschikt over
een hypermodern videoscherm van 3 bij 4
meter, waarnaast nog eens 5 monitoren
verspreid in de discotheek staan opge
steld.
Per satelliet ontvangt De Hooizolder zelfs
alle mogelijke stations, zoals Sky Chan
nel, Music Box, de Italiaanse RAI, het
Zwitserse Teleclub, enz.
Deze ontvangsten worden met gebruik
making van de nieuwste chips geprojek-
teerd op het scherm en de monitoren.
De Hooizolder is tijdens het seizoen
dagelijks geopend van 21.00 - 05.00 uur
en na het seizoen ieder weekend. Ruime
parkeergelegenheid.Telefoon 01186-1632
VRAAG EN ANTWOORD
Dat klopt!
ANTWOORD:
Geruime tijd heb ik getwijfeld of ik je
vraag over darmsnaren al dan niet zou
beantwoorden. Zeker zo'n tien jaar ga
ik al als vegetariër door het leven en
om dan uitgebreid over darmen verslag
te doenOké, even het prin
cipe over boord dan maar. Daar gaan we.
Nog nimmer heeft een snarenfabrikant
zich aan een kat vergrepen teneinde
diens ingewanden tot snaren te verwer
ken. De ware leverancier voor darmsna
ren is het schaap. ("Kattegejammer" is
dan ook niet op z'n plaats).
''Schapendarm'' vond men te 'hard' over
komen en men drukte zich eufemistisch
uit in de vorm van kattedarm. Het is ver
klaarbaar hoe dit misverstand is ontstaan.
In Engeland gebruikt men n.l. de bena
ming "catgut" voor darmsnaren. "Gut"
duidt wel degelijk op darm; het voor
voegsel "cat" doelt echter niet op kat,
maar op het Arabische woord "kit".
En een 'kit' is een dansmeesterviool; een
uiterst klein viooltje, dat voor en ook wel
tijdens het dansen werd bespeeld. (Ook
wel 'zakviool' genoemd). Zie afbeelding.
De term "catgut" wordt in Nederland
wel gebruikt maar alleen in de medische
wereld. Daar bedoelt men dan mee het
hechtdraad dat chirurgen gebruiken.
Dat hechtdraad verteert in het lichaam.
Volgens vioolbouwer Besseling uit Am
sterdam worden ook nu nog darmsnaren
op violen gebruikt. Welke soort snaren
violisten gebruiken hangt vaak af van
een vroegere docent. Soms is de kern
van de snaar van darm en is die kern om-
woeld met een zilverdraad.
Niet alle schapendarmen lenen zich om
tot snaar omgewerkt te worden. Schapen
uit Noord-Brabant b.v. eten een bepaalde
soort distel en ander ruw voer dat kleine
wondjes veroorzaakt aan de darmen. Het
schaap zelf merkt hier niets van; de wond
jes genezen weer vanzelf. Ze laten wel
plaatselijke verdikkingen achter en zo
zijn hun darmen niet geschikt voor de
violist.
De beste schapendarmen komen volgens
snarenkenner Paco Ricardo (Spanje) uit
Barcelona en omgeving. Maar ook scha
pendarmen uit Amerika, Engeland en
Australië kunnen tot snaar gemaakt wor
den.
zien de ene darm dikker is dan de ande
re helpt tellen niet. Men gaat af op ge
voel en ervaring.
De bundeltjes laat men een paar keer
om hus as draaien. Twee keer voor een
strakke snaar (high-twist) en drie of
vier keer voor bijvoorbeeld een extra
harde snaar (double high-twist). Daarna
gaan ze afwisselend in een chemicaliën-
en zwaveldampbad. Daarin bleken ze en
raken uiteindelijk hun nog steeds niet
zo'n frisse geur kwijt. Sommige snaren
krijgen nog een kleurtje mee. Dat ge
beurt bij snaren voor harpisten om de
verschillende oktaven te kunnen onder
scheiden. Tot zover het natte-procédé.
Het droge-procédé bestaat ten eerste
uit het op rekken spannen van de sna
ren om ze volledig te drogen. Zeer be
langrijk hierbij is dat de snaar in wor
ding op gelijke spanning wordt gehou
den en dat de luchtvochtigheid in de
droogkamer konstant is. Vervolgens
worden de snaren op een honderdste
milimeter nauwkeurig - machinaal -
geslepen. Hoe de snaar uiteindelijk zal
gaan klinken hangt af van de dikte en
de vastheid van de tot bundeltjes ge
maakte darm. Het zal je duidelijk zijn
dat er toch in snaren van dezelfde dikte
enz. verschil in klank is waar te nemen
en dat komt simpelweg omdat er meer
dere fabrikanten in het spel zijn.
Voordat de snaar misschien op jouw
viool terecht komt heeft hij een ge
duchte kontrole ondergaan. De volle
dige trekkracht die de snaar moet kun
nen weerstaan is uitgetest. Dit kan ove
rigens oplopen tot 150 kg voor een con
trabassnaar!
Nederlandse darmsnaren zijn zeer bekend
geweest in het buitenland. Vooral viool-
virtuoos Jaques Thibaud liet niet na ze
overal aan te prijzen. Zelfs op de verpak
king prijkte zijn naam.
Vlak voor het inleveren van deze copy
vernam ik vanuit Engeland, als mijn
Engels me tenminste niet heeft bedro
gen, dat een snarenatelier aldaar een
vacature heeft. Voordat je daaraan be
gint Jeannette, kijk liever eerst de "kat"
uit de boom!
R E A KT IE
Op de vraag en antwoord over de 'ferma-
te' in Gimmick nummer 4 ontvingen we
de volgende reaktie:
Ik wil reageren op het antwoord dat je
gaf wat een fer mate zou betekenen.
Volgens jou is het een verlenging zolang
je wilt van toon of rust. Dat is ook zo.
Maar slechts één keer in de muziekgeschie
denis is een fermate gebruikt voor een ver
korting. Dat deed Mozart in zijn Fantasie
K.V. 397 in maat 28.
"Hoe ging dat dan 'precies' in zijn werk"
wil je weten. Welnu.
Ten eerste is er sprake bij de fabricage
van een zogenaamd 'nat-proces' en een
'droog-proces'. De darmen die de fabriek
of atelier binnenkomen dienen allereerst
ontzout of geweekt te worden. Dat ge
beurt in onthard water waaraan chemica
liën zijn toegevoegd. Een streling voor je
reukorgaan schijnt dit allerminst te zijn.
Eenmaal geweekt worden de darmen
over een soort metalen rol getrokken en
vervolgens in tweeën of drieën gesneden
met behulp van een scherp mes.
De darmen - die wel een lengte van 30 m
kunnen hebben - worden afgesneden op
een lengte van 2,5 m. Een snaar bestaat
uit meerdere van die stukken van 2,5 m.
Een vioolsnaar kan bijvoorbeeld uit
zo'n 10 stukjes bestaan, terwijl een
snaar voor de contrabas zeker wel 200
van dergelijke stukjes bevat. De reep
jes darm moeten dus tot zogenaamde
"bundeltjes" worden gemaakt. Aange-
V R A AG:
Laatst keek ik het blad Gimmick even
door en viel mijn oog op de rubriek
"vraag en antwoord" over gitaren en
ander snarenspul. Nu heb ik een vraag
over snaren. Ik heb wel eens gehoord
dat snaren vroeger van kattedarmen
werden gemaakt. Is dat waar, en hoe
ging dat dan precies in zijn werk?
Alvast bedankt!
Jeannette Bosschaart
Koudekerke.
