135
kroeglopen in Goes met als gevolg daarvan openbare dronkenschap ge
paard gaande met oneerbare gesprekken en niet in het minst over zijn
onortodoxe uitlatingen over de onschendbaarheid van het huwelijk. Ont
heffing uit zijn ambt werd dan ook overwogen. (25) Mogelijk waren zulke
zaken reeds in 1636 bekend, waardoor dan de houding van de magistraat
zou kunnen verklaard worden.
Bij het overzien van het hele gebeuren, menen we te mogen vaststellen,
dat alhoewel de stad Goes zestig jaar tevoren tot de opstand was over
gegaan er nog kan gesproken worden van een zekere katholieke invloed
op bestuurlijk niveau.
Door deze uiteenzetting hebben wij een beeld willen geven hoe men dacht
en handelde in een tijd, waarin de geesten nog zeer verdeeld waren en
waarin het woord "tolerantie voor velen een weinig of niets zeggende
betekenis had.
We zouden ons kunnen verwonderen, dat regering en kerk zich zo op
wonden over in onze ogen maar onbelangrijke gebeurtenissen. Gemeten
echter naar de tijd waarin een en ander zich afspeelde, kunnen we de
emotionele opwinding toch wel begrijpen.
BRONNEN:
1. G.A.Goes, Archieven van de Herv. Gem. Goes inv.nr. 124.
2. Dr.H.Enno van Gelder: Cultuurgeschiedenis van Nederland in
vogelvlucht. Aula 189, blz. 108.
3. Dr. C.de Jong: Geschiedenis van de kerk in Nederland, Aula 100,
De kerken der hervorming, blz. 117.
4. Dr.W.Unger en Dr.J. Westendorp Boerma: Goes - in: Archief
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1957, blz,17.
5. Dr. Fokker en J.v.d.Baan: Philippus en Petrus Lansbergen, uitga
ve Kerkhist. archiefMiddelburg, 1869, blz. 207.
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, le deel, Leiden,
1911, kol. 221.
6. Dr. Fokker o. c. blz. 207.
7. P. Claus o.f.m. recol.De katholieken in Zuid-Beveland sedert de
invoering van de hervorming tot de eerste helft van de acht
tiende eeuw, afschrift van een achttiende eeuws handschrift be
rustend in het archief van de r.k.parochie van Goes (thans ge
deponeerd in het G. A. Goes) blz. 2
8. P. Claus o.f.m. recol. o.c. blz. 2 en J.Roof: Artikel over de ge
schiedenis van de parochie van de H.Maria Magdalena in:
Katholiek handboek voor Goes e. o. 1966, blz. 20.