geldboetes. De eerste kuiper van beroep, omdat hij een gevluchte mon
nik van het kruisbroederklooster onderdak had verleend en de tweede
omdat hij van de pij van die monnik burgerkleding had gemaakt.
Jops Joossen, afkomstig uit Goes, werd in 1560 op de markt te Veere
door verbranding ter dood gebracht, Mayken Jansens te Antwerpen in
1569 en tenslotte de reeds hierboven genoemde monnik Goyert Jas-
perszoon, die in 1558 te Brussel werd verbrand.
Het archief van de stad Goes bevat, naast de algemene, van hogerhand,
afgekondigde verordeningen en plakkaten, ook een drietal stukken die
een goede kijk geven op de situatie in Goes na het rumoer van de beel
denstorm in deze gewesten.
In oktober 1567 zond de grote raad te Mechelen een schrijven naar
Goes, waarin het stadsbestuur werd gevraagd op een aantal vragen
concrete antwoorden te geven. De brief was ondertekend door Mr. An-
üieunis Meulenaer en Mr. Jan Auxtuye, raadsheren van genoemde gro
te raad.
)e eerste vraag luidde: of er binnen de stad of het rechtsgebied van
does predikanten gepreekt hadden en welke maatregelen men had ge-
omen om dit te beletten. Hierop werd een uitvoerig antwoord gege-
en: op dinsdag 27 augustus 1566, tijdens de weekmarkt kwam een ze
kere Valerius van Geneff uit Middelburg binnen de stad en ging op het
ordes voor het stadhuis staan. Aangezien er veel mensen op de markt
-aren, kwamen er veel rond dit bordes staan. Zij verkeerden in de
lening dat Valerius een deurwaarder was, die diverse zaken bekend
wam maken. Toen men echter merkte dat het een predikant was zijn
de meeste mensen weggelopen terwijl er een aantal met boegeroep
rotesteerden. Leden van het stadsbestuur, die bericht kregen van dit
ebeuren, lieten genoemde Valerius onmiddellijk door de baljuw in het
tadhuis brengen. Op de vraag "uuyt wat authoriteyt" hij kwam preken
ntwoordde Valerius dat "de geest Godts" hem gedreven had.
it de verdere ondervraging kwam vast te staan dat hij een volgeling
an Menno was. Zijn opmerking dat "Menno een vriendt Godts" was
laakte de schepenen eerst goed kwaad. Daarop koos Valerius de wijs-
s partij en verklaarde dat hij "nyet en begeerde te rebelleren" en als
heren hem niet wilden laten preken zou hij terstond uit de stad ver
dekken. De schepenen bevalen hem daarom onmiddellijk de stad te
erlaten.
en maand later, op 27 september, werd binnen Goes het geruchtver-
preid dat er zes mannen binnen Goes zouden zijn die daar wilden pre
en. Deze zes mannen waren inderdaad in Goes aanwezig. De schepe-
en zonden de bode naar het huis waar zij verbleven met de boodschap
at zij zich moesten melden op het stadhuis. Daar gekomen verklaar-
en ze, dat ze gezonden waren door de gereformeerde kerk te Middel-
arg, om hier "het oprechte wort Godts" te verkondigen. Na overleg
33
