REPEN UIT DE GESCHIEDENIS VAN DE GEREFORMEERDE
ERKTE BORSSELE
oor A. de Smit (t)
et moeizame begin.
de zomer van 1835 heeft ds.Huibert Jacobus Budding, een aantal ja-
;>n predikant van de hervormde gemeente te Biggekerke, op een voor
s (nog) onbekend initiatief, op de hofstede van de weduwe Onderdijk
's-Heerenhoek een betrekkelijk kleine bijeenkomst geleid. Hier had
3n voorbespreking plaats met het doel om te bezien wat men kon doen
jor hen die zich op Zuid-Beveland met de toenmalige gang van zaken
de hervormde kerk niet konden verenigen. Aan deze bespreking zul-
ongetwijfeld een of meer personen uit Borssele hebben deelgeno
men.
Is op 4 september 1836 de eerste godsdienstoefening van de afgeschei
den op Zuid-Beveland op het erf van de boerderij van BoudewijnNieu-
enhuize in de Oude Kraayertpolder onder 's-Heer Arendskerke gehou-
wordt, is in elk geval Leendert Rottier van Borssele er getuige van
de kerke raad van Zuid-Kraayert (de latere gemeente van Nieuwdorp)
vestigd wordt. Aangezien de verbaliserende veldwachter slechts en-
!e tientallen van de naar zijn schatting drie - a vierhonderd personen
noemt, mogen we wei aannemen dat er meerderen uit Borssele aan-
zig geweest zullen zijn. Dit zal eveneens het geval geweest zijn
ens de godsdienstoefening die drie dagen later in de herberg van
?ert Otte te Nieuwdorp gehouden is.
st staat dat in elk geval Jannis van de Luijster vóór die tijd reeds
nele malen met ds.Budding gecorrespondeerd had. Deze van Hoofd-
at afkomstige boer is 19 maart 1817 de Westerschelde overgestoken
zich te vestigen op de boerderij Molenzicht, thans bewoond door
Quist, Molenweg 16 (2) te Borssele. Hij is spoedig het plaatselijke
fd van hen die ontevreden waren over de gang van zaken in zijn kerk.
hem is bekend, dat hij zijn huis steeds openstelde voor de aller-
msten omdat hij onder zijn collega's geen of zo goed als geen gehoor
id voor zijn denkbeelden.
t is dus te begrijpen dat op zijn voorstel ds.Budding 11 september in
in schuur kwam preken. Gezien het aanvankelijk geringe aantal deel-
mers in zijn woonplaats, heeft hij het initiatief genomen om te trach-
voorlopig een gecombineerde gemeente te institueren. Daarbij zou-
n zich dan leden uit Borssele, 's-Heerenhoek en Heinkenszand kunnen
insluiten. Op genoemde datum werden Van de Luijster en J.Pijke te
inkenszand tot ouderlingen en deurwaarder Bart (elders Bert) van
•on te Heinkenszand tot diaken gekozen en bevestigd.
o luiden althans de berichten, geput uit officiële kerkelijke bronnen,
inventaris no. 45 van de burgerlijke gemeente ontdekten we het nog
>oit gepubliceerde proces-verbaal opgemaakt door veldwachter Corne-
43
